نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان

چکیده

با توجه به رواج فرم‌های رویت‌پذیر هنر دوره قاجار در آثار برخی از هنرمندان معاصر ایران، هدف تحقیق، تحلیل مکانیسم قدرت حاکمیت‌مند در 6 اثر نمایشگاه آندرگراند سیامک فیلی‌زاده است. سؤال تحقیق درباره چگونگی نگاه به مؤلفه‌های این مکانیسم در آثار یادشده در دو بخش نظام سلطنتی/حکومتی و سرمایه‌داری است. روش خوانش آثار توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از آرای میشل فوکو و رویکرد «تبارشناسی» است. در این رویکرد مؤلفه‌هایی چون کارکرد یا هدف؛ شیوه، ابزار یا تکنیک و نظام تمایزگذاری در مکانیسم قدرت حاکمیت‌مند، تحلیل می‌شود. خوانش توصیفی مؤلفه‌های بصری، نوشتاری و پس‌زمینه آثار یادشده سلطه خطوط عمودی و سطوح کشیده، رنگ‌های سرد؛ تیره و گرفته، استفاده اندک از نوشته و تأکید بسیار بر عناصر معماری در پس‌زمینه را نشان می‌دهد. در این آثار از بسیاری از قوانین نمادین هنر درباری نماد زدایی و در شخصیت‌های تاریخی دستکاری صورت گرفته است. خوانش تحلیلی ترکیب‌بندی آثار فیلی‌زاده با وجود این‌که حاکی از نیرویِ گسست دوره قاجار یعنی هنر نمادین درباری از جریان هنر اعتراضی و بازاری است؛ گسست سنت و مدرنیته و آغازه‌های گسست سلطنت مشروطه از مشروعه را نشان می‌دهد. در این عکس‌ها خوانش توصیفی جزییاتی چون لباس برند و مارک شخصیت بدمن و سوپرمن ناصرالدین‌شاه، لباس پاپ آرتی و دستبند و گردن بند طلای او، مانکن‌ها، زنان لاغراندام و... به تأثیر سرمایه‌داری از طریق فرهنگ بر جامعه هنرمند اشاره می‌کند. نتیجه این‌که در این آثار همراهِ تأکید بر ابزار و تکنیک و هدف قدرت حاکمیت‌مند در یک نظام سلطنتی، از مؤلفه‌های قدرت حاکمیت‌مند در نظام سرمایه‌داری نیز پرده برداشته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mechanism of Governmental Power in Siamak Filizadeh`s works According to Michel Focult` ideas (case study: underground exhibition)

نویسنده [English]

  • Farideh afarin

Assistant professor, art studies department, faculty of art, Semnan university,

چکیده [English]

A general view to the works of contemporary Iranian artists shows that the Qajar problems are the repetitive commonplace preoccupation.The aim of the article is to find out the types of elements of mechanisem of Governemental power in Siamak filizadeh`s photographes. The descriptive-analytical method & genealogy approach, is used. the works of Filizadeh are analyzed Relying on its function, and the object and techniques, and differentiation system in the works of the exhibition. In these photos, the many characters and symbolic rules of the Qajar court art have been manipulated. Consequently, the composition of the works of Filizadeh, despite the Qajar period's ruptures, are to distinguish itself from other contemporary works. In some of these works, by revealing part of the mechanism of capitalism, there is a kind of temporary resistance that, in the case of preservation, forms the basis or the syntax for the works of other artists. The contemporary artworks return to this period`s concepts to some kind of refreshment the history as becoming. the opportunity to revisit the problematic rupture between visible and invisible forms, discursive and non-discursive acts in court art, so on, is provided. History is formed in the same turns and twists and through the conflict of forces. The genealogist is able to see the struggled forces beyond the body of events & visible forms. the reasons for this return to the Qajar period can be rooted in that such rupture in present with emphasis on capitalistic ways & means.

کلیدواژه‌ها [English]

  • governmental power
  • history
  • Naser-al-din shah
  • neogajarism
  • court art
  • contemporary art
-  آجودانی، ماشاالله. (1382). مشروطه ایرانی، تهران: اختران.
-   آفرین، فریده. (1397). «مطالعه رابطه بینامتنی در سنت‌ها و نقشمایه‌های مشترک هنری تمدن ایلام و همخامنشی». دوفصلنامه مطالعات تطبیقی هنر. سال هشتم، ش. 15.
-  آفرین، فریده. (1396). «ضیافت قجری با اندکی شعبده در وضعیت معاصر». ماهنامه هنر آگه. آذر و دی، ش 20.
-  امیرحاجبی، علیرضا؛ فیلی‌زاده، سیامک. (1393). «حافظه‌هایی که پاک می‌شوند. گفتگو با سیامک فیلی زاده»، روزنامه شرق. اردیبهشت، سال یازدهم، شماره 2021.
-  اخگر، مجید. (1393). «رستاخیز روی فرش ایرانی»، فصلنامه حرفه هنرمند. تابستان، ش 51.
-  امانی، حجت. (1394). «زایش سیاست در تابلو»، روزنامه شرق. آذر، سال سیزدهم، شماره 2465.
-  بلکستر، لورن؛ هیوز، کریستانا؛ تایت، ملکم. (1391). چگونه تحقیق کنیم؟. مترجمان: عیسی ابراهیم‌زاده، ابوالفضل فراهانی و محمدرضا سرمدی، تهران: انشارات دانشگاه پیام‌نور. چاپ چهارم.
-  بورگر، پیتر. (1394). نظریه هنر آوانگارد. ترجمه: مجید اخگر، تهران: مینوی خرد.
-  بویس، مری. (1381). زردتشیان: باورها و آداب دینی آن‌ها. ترجمه: عسکر بهرامی، تهران: ققنوس.
-  پاکباز، رویین. (1378). «هنرمعاصرایران»، فصلنامه طاووس (1).
-   تربتی، سروناز. (1395). «بررسی ارتباط نگاه محور در فیس بوک: برساخت فانتزی و گفتمان هیستریک (بارویکرد لکان)»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. سال دوم، ش. 8.
-  توکلی طرقی، محمد. (1395). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تهران: پردیس دانش.
-  تسبیحی، صالح. (1394). «پرندگان باغشاه، بازخوانی تاریخ»، فصلنامهچیدمان. سال چهارم، ش 12.
-    تیوال. (1393). «نمایشگاه آثار سیامک فیلی زاده با نام آندِر گراند»، بازنشانی شده: 22/3/1397: https://www.tiwall.com/p/under-ground
-  دلوز، ژیل. (1389). فوکو. ترجمه: افشین جهاندیده و نیکو سرخوش، تهران: نی.
-  دل‌زنده، سیامک. (1396). تحولات تصویری هنر ایران، بررسی انتقادی. تهران: نشر نظر.
-  شاهد، امین. (1393). «بازخوانی در پستو»، مهرماه، مجله الکترونیکی پله،. بازنشانی شده 3/3/1397: www.pellemag.com
-  طیبی، سید جمال‌الدین؛ ملکی، محمدرضا؛ دلگشایی، بهرام. (1388). تدوین پایان‌نامه، رساله، پروژه پژوهشی و مقاله علمی. تهران: انتشارات فردوس
-  فوکو، میشل و دیگران. (1389 الف). «حقیقت و قدرت»، سرگشتگی نشانه‌ها. ترجمه: بابک احمدی، تهران: مرکز.
-  فوکو، میشل. (1389 ب). «سوژه و قدرت»، تئاتر فلسفه. ترجمه: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
-  فوکو، میشل. (1389 ج.) «نیچه تبارشناسی تاریخ»، تئاتر فلسفه. ترجمه: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
-  فوکو، میشل. (1389 د). «زندگی آدم‌های بدنام»، تئاتر فلسفه. ترجمه: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
-   فوکو، میشل. (1393). مراقبت و تنبیه، تولد زندان. ترجمه: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
-  کشمیرشکن، حمید. (1394). هنر معاصر ایران؛ ریشه‌ها و دیدگاه‌های نوین.تهران: چاپ و نشر نظر.
-  کهن، گوئل. (1360). تاریخ سانسور در مطبوعات ایران. تهران: آگاه.
-  مشایخی، عادل. (1395). تبارشناسی خاکستری است. تهران: ناهید.
-   مون، سایمون. (1387). «سرمایه»، فرهنگ‌نامه اندیشه مارکسیستی. ویراسته تام باتامور و دیگران، ترجمه: اکبر معصوم بیگی، تهران: بازتاب نگار.
-  میلز، سارا. (1389).  میشل فوکو. ترجمه: داریوش نوری، تهران: مرکز
-  ویمر، راجر دی. و دومینیک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی. ترجمه: کاووس سید امامی. تهران: انتشارات سروش و مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
-    هنر آنلاین. 1393. «نمایشگاه آندرگراند در گالری آران».. بازنشانی شده: 10/3/1397: http://www.honaronline.ir
 
-   Emerling, Jae. (2005). “Michel Foucault”, Theory for Art History. New York: Routledge.
-   Foucault, Michel. (2003). le pouvoir psychiatrique. Paris : Seuil/Gallimard.
Patton, P. Michel Foacault, Meagan Morris. (1979). “of power & Prisons” in Michel Foucault, Power,  Truth & Strategy,  pp.109-146.