رضا همتی؛ احسان آقابابایی؛ فائقه اسماعیلی
چکیده
فناوری‌های ارتباطی به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی در عصر حاضر تبدیل‌شده‌اند. در میان این، موبایل (تلفن همراه هوشمند) تأثیرات مهمی بر زندگی فردی و اجتماعی جوانان به‌ویژه دانشجویان گذاشته است. هدف از پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی توصیف معنای کاربران از موبایل بر اساس تجربه استفاده از این وسیله است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش 15 ...
بیشتر
فناوری‌های ارتباطی به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی در عصر حاضر تبدیل‌شده‌اند. در میان این، موبایل (تلفن همراه هوشمند) تأثیرات مهمی بر زندگی فردی و اجتماعی جوانان به‌ویژه دانشجویان گذاشته است. هدف از پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی توصیف معنای کاربران از موبایل بر اساس تجربه استفاده از این وسیله است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش 15 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان بودند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند برای مصاحبه انتخاب شدند. بر اساس تحلیل مصاحبه‌ها، دو مقولة اصلی («سوژگی متقابل» و «پارادوکس موبایل») و پنج مقوله فرعی («تشخص بخشی به موبایل»، «شکل‌گیری خود مجازی»، «بی موبایل هراسی»، «فرصت سازی موبایل» و «فرصت سوزی موبایل») در ارتباط با تجارب دانشجویان از موبایل شناسایی شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که تلقی و فهم دانشجویان دختر از موبایل به‌واسطه گسترش شبکه‌های اجتماعی مجازی نظیر اینستاگرام فراتر از یک وسیله صرفاً ارتباطی است. کاربران با برقراری ارتباطی دوسویه با موبایل از امکانات آن برای بازتعریف هویت خود در فضای مجازی استفاده کرده و گاهی هویت مجازی را بر خود واقعی‌شان ترجیح می‌دهند. جذابیت‌های و استفاده افراط گونه از آن علاوه بر ایجاد وابستگی موجب شده تا این وسیله جانشین ارتباطات چهره به چهره شود. دراین‌بین کاربران با شخصیت دادن به موبایل و ارائه تعریفی انسان گونه از آن در ذهن خود سعی در توجیه این وابستگی داشتند. درنهایت از منظر تجارب دانشجویان، موبایل و شبکه‌های اجتماعی ذیل آن نظیر اینستاگرام علاوه بر ایجاد فرصت‌ها و ظرفیت‌های گوناگون، دلالت‌های منفی زیادی را نیز به همراه دارد، این تناقضات باعث شده تا تصویری دوگانه و پارادوکسیکال از موبایل در ذهن کاربران نقش ببندد.
