رضا صابری
چکیده
از دسامبر 2019، واژگان "کرونا" و "کووید-19" و محتواهای آنها، پرکاربردترین حوزه خبری رسانه های جهان گردید. "خبر" در این پژوهش به عنوان موضوع تحلیل به اخبار، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، یادداشت‌ها و تحلیل کارشناسان اطلاق می شود که در"موج اول شیوع ویروس کرونا در ایران" در سایت‌های خبری "بی‌بی‌سی فارسی" و "صدا و سیما ...
بیشتر
از دسامبر 2019، واژگان "کرونا" و "کووید-19" و محتواهای آنها، پرکاربردترین حوزه خبری رسانه های جهان گردید. "خبر" در این پژوهش به عنوان موضوع تحلیل به اخبار، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، یادداشت‌ها و تحلیل کارشناسان اطلاق می شود که در"موج اول شیوع ویروس کرونا در ایران" در سایت‌های خبری "بی‌بی‌سی فارسی" و "صدا و سیما ایرا" انتشار یافته است.
هدف این پژوهش، تحلیل نحوه بازنمایی کرونا در کشور ایران در سایت های مورد مطالعه و مقایسه آنها با یکدیگر با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی است. جامعه آماری شامل 1015 واحد بوده، که تعداد 278 خبر، گزارش، مصاحبه یا تحلیل به عنوان نمونه انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری ترکیبی و تکنیک احتمالی(تصادفی سیستماتیک) و غیر احتمالی(سهمیه ای)، داده های تحقیق جمع آوری گردید.
یافته های پژوهش نشان میدهد، ارزش های خبری کرونا مورد توجه هر دو رسانه بوده است. محتواهای تولیدی سایت خبری صدا و سیما به عنوان رسانه داخلی، رویکرد "امید بخش" را انتخاب نموده و چالش های اصلی آن عدم توجه به ارائه آمار مبتلایان و استفاده نکردن از محتوای جهت دار چند رسانه ای(خصوصاً عکس) بوده است. در مقابل سایت خبری بی بی سی به عنوان یک رسانه خارجی، به دنبال القای "نگرانی و ناتوانی" از بحران در ایران بوده است. این رسانه با استفاده از ضعف رسانه داخلی در ارائه آمار، تناقض های خبری ایران را برجسته نموده، و با استفاده از محتوای چند رسانه ای جهت دار، رویکرد "ابهام و بی اعتمادی" را در جامعه ایران باز تولید می کرده است.
آتوسا رستم‌بیک تفرشی
چکیده
در این پژوهش با هدف بررسی چگونگی پوشش خبری همهگیری کرونا در مطبوعات خبری ایران از روش توصیفی-تحلیلی و رهیافت تحلیل گفتمان پیکره‌بنیاد (بیکر، 2006) و نرم‌افزار تحلیل زبانی پیکره ورداسمیت (نسخه 6) استفاده شده است. پیکرۀ خبری مورد بررسی در یک بازۀ 9 ماهه (اسفند 1398 تا آبان 1399) به روش کراولینگ (خزش‌گر) از آرشیو الکترونیکی مطبوعات خبری منسوب ...
بیشتر
در این پژوهش با هدف بررسی چگونگی پوشش خبری همهگیری کرونا در مطبوعات خبری ایران از روش توصیفی-تحلیلی و رهیافت تحلیل گفتمان پیکره‌بنیاد (بیکر، 2006) و نرم‌افزار تحلیل زبانی پیکره ورداسمیت (نسخه 6) استفاده شده است. پیکرۀ خبری مورد بررسی در یک بازۀ 9 ماهه (اسفند 1398 تا آبان 1399) به روش کراولینگ (خزش‌گر) از آرشیو الکترونیکی مطبوعات خبری منسوب به جناح‌های اصلاح‌طلب، میانه‌رو و اصول‌گرا در ایران تهیه شده است تا تفاوت پوشش خبری در سه دسته مطبوعات و در سه دورۀ زمانی سه ماهه تحلیل شود. بر مبنای نتایج، اخبار این بحران سه مضمون اصلی «جنگ با کرونا»، «مدیریت بحران» و «بازنمایی بحران» را در می‌گیرند. در این پژوهش به تحلیل گفتمان «جنگ با کرونا» پرداخته و نشان داده شد که از دال مرکزی و فضای گفتمانی «دفاع مقدس» و «جنگ تحمیلی» برای مفصل‌بندی این گفتمان استفاده شده است. کلیدواژه‌هایی چون سپاه، نیروهای بسیجی، جهادی، خط مقدم، مدافعان سلامت، شهدای سلامت، دشمن، شکست و ... در این گفتمان حضور پررنگ دارند. کرونا به مثابه «ویروسی منحوس» بازنمایی شده است که «می‌تواند ابزار دست دشمن شود و ایران نباید اجازه بدهد که توطئۀ دشمن به ثمر بنشیند». در گفتمان جنگ با کرونا واژۀ ترامپ نیز در مقام دشمن بسامد بالایی به ویژه در مطبوعات اصول‌گرا دارد. این بازنمایی از «جنگ با کرونا» در مطبوعات اصول‌گرا و به ویژه در بدو ورود این ویروس به ایران یعنی در خرده پیکرۀ دورۀ زمانی اول بیشتر مورد تأکید بوده و با گذشت زمان کم‌رنگ شده است.
حسین کرمانی؛ امیرعلی تفرشی؛ امیر محمد قدسی؛ علیرضا بیات ماکو؛ علی آتش زر
چکیده
این مقاله تلاش می‌کند تا گفتمان‌های شکل‌گرفته در دوران همه گیری کرونا در توئیتر و اینستاگرام در ایران را شناسایی و تحلیل کند. با مبنا قرار دادن دیدگاه‌های فوکو درباره گفتمان و قدرت، ما علاوه بر شناسایی گفتمان‌های مسلط در این دو رسانه اجتماعی، نسبت آنها با روابط قدرت در ایران را نیز تحلیل خواهیم کرد. این پژوهش با استفاده از روش‌‌های ...
بیشتر
این مقاله تلاش می‌کند تا گفتمان‌های شکل‌گرفته در دوران همه گیری کرونا در توئیتر و اینستاگرام در ایران را شناسایی و تحلیل کند. با مبنا قرار دادن دیدگاه‌های فوکو درباره گفتمان و قدرت، ما علاوه بر شناسایی گفتمان‌های مسلط در این دو رسانه اجتماعی، نسبت آنها با روابط قدرت در ایران را نیز تحلیل خواهیم کرد. این پژوهش با استفاده از روش‌‌های ترکیبی انجام شده است. بر اساس روش کدگذاری دو مرحلهای سالدانا، ما نمونه معرفی از 4 میلیون و 165 هزار و 177 توئیت و 4 میلیون و 919 هزار و 839 پست اینستاگرامی که از یک بهمن 1398 تا 10 اردیبهشت 1399 گردآوری شده بود را تحلیل کردیم. یافتههای تحقیق نشان داد که در مجموع 71 گفتمان خرد و 16 گفتمان کلان در این دو رسانه اجتماعی شکل گرفتهاند. تحلیل گفتمان‌های مسلط نیز نشان داد کاربران اینستاگرام عمدتا رویکردی غیرسیاسیتر و انتقادیتر نسبتبه همه گیری کرونا در ایران داشتهاند. بهعلاوه، در حالیکه گفتمان بیکفایتی حکومت، در توئیتر، مسلطترین گفتمان بوده، این گفتمان نتوانسته در اینستاگرام، جزو گفتمان‌های مسلط قرار گیرد. از طرف دیگر، گفتمان «قصور مردم» در اینستاگرام، جزو گفتمان‌های مسلط بوده ولی در توئیتر چندان مورد توجه نبوده است.
حامد سیف؛ آرامیس سیف؛ مهدخت بروجردی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارائه راهکارهایی برای مواجهه و مقابله با اخبار جعلی در دوران کرونا در ایران، به شناخت نقاط قوت و ضعف رسانههای رسمی و شبکه های اجتماعی غیررسمی در این راستا پرداخته است. روش بررسی در این پژوهش در زمره تحقیقات کیفی می‌باشد که داده‌های آن با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. همچنین حجم نمونه شامل 10 ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارائه راهکارهایی برای مواجهه و مقابله با اخبار جعلی در دوران کرونا در ایران، به شناخت نقاط قوت و ضعف رسانههای رسمی و شبکه های اجتماعی غیررسمی در این راستا پرداخته است. روش بررسی در این پژوهش در زمره تحقیقات کیفی می‌باشد که داده‌های آن با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. همچنین حجم نمونه شامل 10 نفر از متخصصان حوزه رسانه و بحران و یافتهها حاکی از اعتقاد صاحب‌نظران به تعیینکنندگی اخبار جعلی در شکلدهی به افکار عمومی در بحران اخیر بوده است. ازنظر آنها برای مقابله با اینفودمیک، تقویت رسانههای رسمی در برابر رسانههای اجتماعی و جلب مشارکت و همکاری متخصصان حوزه سلامت در تولید محتوای رسانه ای ضروری است.
کلیدواژه‌ها: کرونا، شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات بحران، اینفودمیک، اخبار جعلی، رسانه های رسمی.
مرتضی امیدیان
چکیده
رسانههای نوظهور از جمله اینستاگرام نقش مهمی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی ما دارند. در گرماگرم مقابله با ویروس کرونا و لزوم استمرار فعالیت‌های آموزشی از طریق شبکه‌های اجتماعی بار دیگر یک طنز در رابطه با فعالیت یک معلم باسابقه در یک صفحه اینستاگرام، منبعی برای خبرسازی شد. این مقاله ضمن تحلیل واکنش کاربران این صفحه و دو صفحه که در ...
بیشتر
رسانههای نوظهور از جمله اینستاگرام نقش مهمی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی ما دارند. در گرماگرم مقابله با ویروس کرونا و لزوم استمرار فعالیت‌های آموزشی از طریق شبکه‌های اجتماعی بار دیگر یک طنز در رابطه با فعالیت یک معلم باسابقه در یک صفحه اینستاگرام، منبعی برای خبرسازی شد. این مقاله ضمن تحلیل واکنش کاربران این صفحه و دو صفحه که در واکنش به این طنز توجه کاربران را به خود جلب کرده بود، تلاش کرده است تا علل روانشناختی این نوع واکنش‌ها و انواع واکنش‌ها را شناسایی کند. روش به کار گرفته شده در این پژوهش روش کیفی از نوع تحلیل روانشناختی گفتمان است. به این منظور 90 گفتگو به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند از سه صفحه اینستاگرام در رابطه با موضوع مورد پژوهش انتخاب و به‌منظور استخراج کدها و مقوله‌ها مورد تحلیل قرار گرفتند. پس از تحلیل داده‌ها از 90 گفتگو 102 عبارت مستقل و بدون تکرار انتخاب گردید. از این 102 عبارت با توجه به مضمون گفتار، 32 کد آزاد استخراج شد که در 7 گروه دسته‌بندی شدند. سپس با توجه به نظریه‌ها و پژوهش‌های مشابه به تحلیل روانشناختی علل انتخاب نوع واکنش اقدام شد. در این رابطه 7 نوع واکنش موافق، مخالف، بی‌خبر، بی‌تفاوت، کم‌اهمیت، فرصت‌طلب و درگیری کلامی شدید شناسایی و علل روانشناختی این نوع واکنش‌ها در قالب نیازهای روانشاختی و هویت اجتماعی مورد بحث قرار گرفت.
