نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

امروزه ارزیابی باورپذیری اطلاعات در بستر شبکه‌های اجتماعی به یک موضوع مهم برای کاربران اطلاعات تبدیل شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر اعتبار شبکه‌های اجتماعی بر باورپذیری اطلاعات آنها از طریق متغیر میانجی تخصص فردی در میان دانشجویان دانشگاه تبریز است. این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است که با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری و روش پیمایشی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سالتحصیلی 1400-1399 به تعداد 15732 بود که از میان آنها 375 نفر به عنوان نمونه و به روش نمونه-گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه لی و سوه، استفاده شد. داده‌ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد اعتبار رسانه و اعتبار پیام تأثیر مثبت و مستقیمی بر باورپذیری اطلاعات شبکه‌های اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه تبریز دارند. همچنین تخصص فردی در رابطه بین اعتبار رسانه و اعتبار پیام با باورپذیری اطلاعات شبکه‌های اجتماعی نقش میانجی دارد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اگر درک دانشجویان نسبت به اعتبار رسانه (وابستگی، تعامل و شفافیت) و اعتبار پیام (قدرت استدلال و کیفیت اطلاعات) بیشتر باشد، می‌توان پیش‌بینی کرد که باورپذیری اطلاعات در نزد آنان افزایش یابد. همچنین، افرادی که از تخصص فردی، به معنای توانایی ارزیابی دقیق اطلاعات برخوردارند، نقش عامل‌های اصلی مرتبط با محتوای پیام و اعتبار منبع را در باورپذیری اطلاعات بیشتر ارزیابی می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of the social networks credibility on the information credibility through the mediating role of individual expertise among the students of University of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Hashem Atapour
  • Afshin Hamdipour
  • Samira Biparva

Department of Information Science, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz, Iran

چکیده [English]

Nowadays, evaluating the credibility of information in the context of social networks has become an important issue for information users. Current research aims to investigate the effect of social network credibility on information credibility through the mediating role of individual expertise among the students of the University of Tabriz. This research is a correlational study that has been done using Structural Equation Modeling and the survey method. The population of the study was all 15732 students of UoT in the academic year 2020-2021, of which 375 students were selected as a sample using stratified random sampling. Lee and Sooh’s questionnaire was used to collect data. Data were analyzed using SEM with Partial Least Squares method. The results showed that media credibility and message credibility have a positive and direct effect on the credibility of social media information among UoT students. Furthermore, Individual expertise mediates the relationship between media credibility and message credibility with the social networks' information credibility. Therefore, it can be concluded the higher the students' understanding of media credibility (medium dependency, interactivity, and transparency) and message credibility (argument strength and information quality), the higher their understanding of information credibility. Also, individuals with high expertise have the ability to accurately evaluate and assign greater value to the role of message content and source credibility in information credibility.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information Credibility
  • Medium Credibility
  • Message Credibility
  • Individual Expertise
  • Social Networks
تقی­ پناهی، فاطمه، نوکاریزی، محسن و دیانی، محمدحسین. (1398). «شناسایی مؤلفه‌های موفقیت تولید محتوا در شبکه اجتماعی اینستاگرام: پویش کیفی». فصلنامه تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه ­های عمومی، 25 (3)، صص 431-456.
داوری، علی و رضازاده، آرش. (1392). مدل­سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
دهقان، علیرضا و طاهری، آرین. (1393). «معرفی و ارزیابی مدل اقناعی احتمال موشکافی». فصلنامه رسانه، 25 (2)، صص 5-30.
روزبهانی، معصومه و ریاحی­نیا، نصرت. (1395). «شناسایی شاخص‌های اعتبار در ارتباطات علمی (مطالعه و استناد) از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه خوارزمی». تعامل انسان و اطلاعات، 3 (2)، صص 1-11.
شاملو محمودی، علی، میرزاخانیان، آنی و کردی، ناهید. (1398). «عوامل مؤثر بر جذب نوجوانان به شبکه­ های اجتماعی (مطالعه نوجوانان شهرک اکباتان)». مجله فرهنگ رسانه، 8 (32)، صص 134-107.
کشاورز، حمید. (1392). «باورپذیری اطلاعات: از آغاز تا عصر دیجیتال». تحقیقات اطلاع­رسانی و کتابخانه ­های عمومی (پیام کتابخانه سابق)، 19 (1)، صص 109-87.
کشاورز، حمید و همکاران. (1395). «طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی ارزیابی باورپذیری اطلاعات در محیط وب: کاربرد روش­های فراترکیب و دلفی». تعامل انسان و اطلاعات، 3 (3)، صص 1-16.
کشاورز، حمید و همکاران. (1398). «ارزیابی مدل مفهومی باورپذیری اطلاعات وب: رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری». فصلنامه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، 34 (3)، صص 1022-993.
لیتل جان، استیفن. (1384). نظریه­های ارتباطات. ترجمه: سید اکبرمیرحسینی و مرتضی نوربخش. تهران: انتشارات جنگل.
محسنین، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم. (1393). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار Smart PLS: آموزشی و کاربردی. تهران: انتشارات موسسه کتاب مهربان نشر.
معینی کیا، مهدی، زاهد بابلان، عادل، آریانی، ابراهیم و خالق خواه، علی. (1394). «بررسی اهداف و انگیزه‌های دانشجویان از کاربست شبکه‌های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی، شهید بهشتی و محقق اردبیلی)». فصلنامه علمی وسایل ارتباط‌جمعی «رسانه»، 26 (4)، صص 130-105.
نوروزی، علیرضا و کشاورز، حمید. (1398). «ابعاد باورپذیری اطلاعات وب: دیدگاه­ ها و اولویت‌های دانشجویان دانشگاه­های برتر ایران». مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات (کتاب سابق)، 117، صص 27-53.