نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
این پژوهش چگونگی تأثیر عضویت افراد در فیس‌بوک را بر رفتار رأی‌دهی آن‌ها در انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 مطالعه می‌کند. روش تحقیق، کیفی است، برای جمع‌آوری داده‌ها از اتنوگرافی مجازی و تکنیک‌های مشاهده و مصاحبه عمیق و همچنین برای تحلیل داده‌ها از تحلیل تماتیک استفاده شده است. بنابر یافته‌های این پژوهش تابوبودن مشارکت در انتخابات 92 به‌عنوان اولین انتخابات ریاست‌جمهوری بعد از انتخابات و حوادث سال 88، نبود فضای تبادل نظر به‌جز فیس‌بوک و همچنین قرارداشتن فیس‌بوک در جایگاه فضایی در برابر رسانه‌های رسمی از دلایل چرایی تأثیرگذاری آن بر تغییر نظر انتخاباتی کاربران از عدم مشارکت به مشارکت است. دلایلی که به وضعیت سیاسی ایران، وضعیت انتخابات ریاست‌جمهوری 92 و نیز فیلتر بودن فیس‌بوک برمی‌گردد. همچنین براساس این یافته‌ها اطلاع از نظرات گوناگون کاربران و شخصیت‌های سیاسی، تکرار و بازتکرار محتواهای بسیج‌کننده و انتشار موضع افراد غیرسیاسی مشهور، از مکانیسم‌های چگونگی تأثیرگذاری فیس‌بوک بر تغییر نظر انتخاباتی و سپس رفتار رأی‌دهی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که نخست، مطالعه تأثیر «سایت‌های شبکه اجتماعی» مانند فیس‌بوک بر مشارکت سیاسی بدون توجه به وضعیت خاص سیاسی و موقعیت این شبکه‌ها در ایران امکان‌پذیر نیست. دوم، بحث‌های سیاسی شاید منجر به افزایش اطلاعات و انگیزه سیاسی شوند، اما به ناچار منجر به تغییر رفتار انتخاباتی نمی‌شوند. سوم، نمی‌توان از مشارکت سیاسی به‌طورکلی سخن گفت، چراکه مشارکت سیاسی مفهوم گسترده‌ای است که مشارکت انتخاباتی یکی از انوع آن است. چه بسا، عدم مشارکت انتخاباتی را نیز باید گونه‌ای مشارکت سیاسی سلبی در ایران به‌حساب آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Facebook and Voting Behavior: an Analytical Approach to Iran’s Presidential Election in 2013

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rezaei 1
  • Maryam Pooraskari 2

چکیده [English]

This study tries to examine the relations between using Facebook and people’s voting behavior in Iran’s presidential election in 2013. Taking a qualitative approach, we used virtual ethnography and observation techniques, as well as in-depth interviews to gather the research data and we used thematic analysis to analyze to gathered data. The results show that for a number of reasons, Facebook played a role in changing people’s minds from not attending the election to taking part in it. The election was the first after the disputed presidential election in 2009 and some people considered voting a taboo. Lack of dialogue and political discussion in Iran’s political and media environment outside Facebook, improved the website’s role. Another reason was the fact that Facebook provided an alternative to the state media. We argue that analyzing the effects of specific social media is only possible if one looks into the country’s political environment and the role of the social media websites in the society. The results show that political arguments may result in increasing people’s level of political information or motivation, but don’t necessarily change their voting behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • presidential election
  • Social Media
  • Facebook
  • voting behavior
  • virtual ethnography
-  ابراهیمی، شهروز و دیگران. (1392)، رابطه شبکه‌های اجتماعی و مشارکت سیاسی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان. راهبرد،66.
-  اشتریان، کیومرث؛ امیرزاده، محمدرضا. (1394)، بررسی تأثیرات شبکه‌های اجتماعی مجازی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی: شهر تهران)، سیاست. 36.
-  اکبریه، حمیدرضا. (1391)، نقش شبکه‌های اجتماعی در جلب مشارکت اجتماعی: بررسی دیدگاه‌های دانشجویان کاربر فیس‌بوک در دانشگاه‌های شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مرکز آموزش الکترونیکی. دانشگاه علامه طباطبایی.
-  باستانی، سوسن؛ اعظم آزاده، منصوره؛ سلطانی، فاطمه. (1388)، شبکه‌های اجتماعی و رفتار رأی‌دهی جوانان در شهر مشهد. مجله جامعه‌شناسی ایران، 10(3).
-  خانیکی، هادی؛ بصیریان جهرمی، حسین. (1392)، کنشگری و قدرت در شبکه‌های اجتماعی مجازی: مطالعه کارکردهای فیس‌بوک در فضای واقعی. فصلنامه علوم اجتماعی، 61.
-  رجبی، زهره. (1389)، بازنمایی گرایش‌های سیاسی کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی مجازی بامطالعه موردی فیس‌بوک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه علامه طباطبایی.
-  عبداللهیان، حمید و حقگویی، احسن. (1388)، تبیین رابطه کاربری اینترنت و مشارکت سیاسی در ایران. مجله جامعه‌شناسی ایران، 10(4).
-  عدلی پور، صمد و دیگران. (1393)، تأثیر استفاده از شبکه اجتماعی فیس‌بوک بر اعتماد و مشارکت سیاسی جوانان. مطالعات فرهنگ ارتباطات، 60.
نصر اللهی، اکبر؛ شریفی، فرزانه؛ حقیقی، محمدرضا. (1393) تأثیر فضای مجازی بر تحولات ارتباطات سیاسی. مطالعات رسانه‌ای، 9(3).
 
-  Aguinaldo, J.P. (2012). Qualitative Analysis in Gay Men's Health Research: Comparing Thematic, Critical Discourse, and Conversation Analysis. Journal of Homosexuality, 59(6), 765-787.
-  Anduiza, E., Cantijoch, M., Gallego, A. (2009). Political Participation and the Internet. Information, Communication & Society, 12 (6), 860– 878.
-  Baker, S. (2013). Conceptualising the Use of Facebook in Ethnographic Research: As Tool, as Data and as Context. Ethnography and Education, 8(2), 131-145.
-  Barrett, M., Brunton-Smith, I. (2014). Political and Civic Engagement and Participation: Towards an Integrative Perspective. Journal of Civil Society, 10(1), 5-28.
-  Beaulieu, A. (2007). Mediating Ethnography: Objectivity and the Making of Ethnographies of the Internet. Social Epistemology, 18(2-3), 139–163.
-  Bekafigo, M. A., McBride, A. (2013). Who Tweets about Politics?: Political Participation of Twitter Users during the 2011 Gubernatorial Elections. Social Science Computer Review, 31(5), 625-643.
-  Beneito-Montagut, R. (2011). Ethnography Goes Online: Towards a User-centred Methodology to Research Interpersonal Communication on the Internet. Qualitative Research, 11(6), 716 –735.
-  Boyd, D.M., Ellison, N.B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 210–230.
-  Brady, H.E., Verba, S., Schlozman, K.A. (1995). Beyond SES: A Resource Model of Political Participation. The American Political Science Review, 89(2), 271-294.
-  Braun, V., Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101.
-  Di-maggio, P., et al. (2001). Social Implications of the Internet. Annual Review of Sociology, 27, 307-336.
-  Dimitrova, D.V., et al. (2014). The Effects of Digital Media on Political Knowledge and Participation in Election Campaigns: Evidence from Panel Data. Communication Research, 41(1), 95 –118.
-  Evans, L. (2010). Authenticity online: Using Webnography to Address Phenomenological Concerns. In: Mousoutzanis, Aris and Riha, Daniel (eds), New Media and the Politics of Online Communities, Critical Issues (pp. 11-20). Oxford: Inter-Disciplinary Press.
-  Floersch, J., et al. (2010). Integrating Thematic, Grounded Theory and Narrative Analysis A Case Study of Adolescent Psychotropic Treatment. Qualitative Social Work, 9(3), 407–425.
-  Gustafsson, N (2013). Leetocracy: Political Participation, Social Network Sites and Inequality. Sweden: Lund University.
-  Hallet, B., Barber, K. (2014). Ethnographic Research in a Cyber Era. Journal of Contemporary Ethnography, 43(3), 306 –330.
-  Hine, Ch. (2000). Virtual Ethnography, Prepared for The Centre for Research into Innovation, Culture and Technology, Brunel University. Available from:
-  Johnson, N.F., Humphry, N. (2011). The Teenage Expertise Network (TEN): an Online Ethnographic Approach. International Journal of Qualitative Studies in Education, 25(6), 723–739.
-  Korah, M., Hannes, N. (2009, September). Internet Access and Political Engagement: Self-Selection or Causal Effect. Paper Presented at the Annual Meetings of the American Political Science Association, Toronto.
-  Kwon, M., D’Agelo, J., McLeod, D. M. (2013). Facebook Use and Social Capital: To Bond, to Bridge, or to Escape. Bulletin of Science, Technology & Society, 33(1-2), 35-43.
-  Larson, K. G. (2004). The Internet and Political Participation: The Effect of Internet Use on Voter Turnout. (Unpublished master’s dissertation). Georgetown University, Washington, D.C, MA.
-  Nam, T. (2011). Dual Effects of the Internet on Political Activism: Reinforcing and Mobilizing. Government Information Quarterly, 29, S90–S97.
-  Nam, T., Stromer-Galley, J (2012). The Democratic Divide in the 2008 U.S. Presidential Election. Journal of Information Technology & Politics, 9(2), 133–149.
-  Oser, J., Hooghe, M., Marien, S. (2013). Is Online Participation Distinct from Offline Participation? A Latent Class Analysis of Participation Types and Their Stratification. Political Research Quarterly, 66(1), 91-101.
-  Quintelier, E., Vissers, S. (2008). The Effect of Internet Use on Political Participation: An Analysis of Survey Results for 16-Year-Olds in Belgium. Social Science Computer Review, 26(4), 411-427.
-  Ross, J.A., Green, Ch. (2011). Inside the Experience of Anorexia Nervosa: A Narrative Thematic Analysis. Counselling and Psychotherapy Research, 11(2), 112-119.
-  Schlozman, K. L., Verba, S., Brady, H. E. (2010). Weapon of the Strong? Participatory Inequality and the Internet. American Political Science, 8(2), 487-509.
-  Schrooten, M. (2012). Moving Ethnography Online: Researching Brazilian Migrants' Online Togetherness. Ethnic and Racial Studies, 35(10), 1794-1809.
-  Shah, D. V., Kwak, N. (2001). “Connecting” and “Disconnecting” with Civic Life: Patterns of Internet Use and the Production of Social Capital. Political Communication, 18(2), 141–162.
-  Stanley, J. W., Weare, Ch. (2003). The Effects of Internet Use on Political Participation: Evidence from an Agency Online Discussion Forum. Administration & Society, 36(5), 503-527.
-  Tolbert, C. J., Mcneal, R. S. (2003). Unraveling the Effects of the Internet on Political Articipation? Political Research Quarterly, 56(2), 175-185.
-  Torres, L. et al. (2010, July). PLEs from Virtual Ethnography of Web 2.0. Presented at The PLE Conference, Citilab Cornella, Barcelona.
-  Van Wyngarden, K. E. (2012). New Participation, New Perspectives? Young Adults’ Political Engagement Using Facebook. (Unpublished MS’s dissertation). Department of Journalism and Technical Communication, Colorado state university, MS.
-  Vissers, S., Stolle, D. (2013). The Internet and New Modes of Political Participation: Online Versus Offline Participation. Information, Communication & Society, 17(8), 937-955.
-  Webster, J.P, Marques da Silva, S. (2013). Doing Educational Ethnography in an Online World: Methodological Challenges, Choices and Innovations. Ethnography and Education, 8(2), 123-130.
-  Williams, J.P., Copes, H. (2005). How Edge Are You? Constructing Authentic Identities and Subcultural Boundaries in a Straightedge Internet Forum. Symbolic Interaction, 28(1), 67–89.
-  Winneg, K. M. (2009). Online Political Participation in the 2008 U.S. Presidential Election: Mobilizing or Reinforcing. Presented to the Faculties of the University of Pennsylvania in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy, Philadelphia, Pennsylvania.
-   Yamamoto, M., Kushin, M.J., Dalisay, F. (2013). Social Media and Mobiles as Political Mobilization Forces for Young Adults: Examining the Moderating role of Online Political Expression in Political Participation. New Media & Society, 17(6), 880-898.