نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد جامعه شناسی
2 دکتری مدیریت آموزش عالی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین میزان استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی (ماهواره، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی) بر نگرش دانشجویان به دوستی با جنس مخالف قبل از ازدواج در چارچوب‌های «اثرات کاشت» گربنر، «اثرات پیامدهای» ویندال انجام گرفت. روش تحقیق حاضر همبستگی بوده و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه از بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، آزاد اسلامی و علوم پزشکی شهر اراک که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای نامتناسب انتخاب‌شده بودند، جمع‌آوری شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله‌مراتبی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی نشان داد از بین متغیرهای تحقیق استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و ماهواره بعد از کنترل جنس، اعتقادات دینی، و میزان ارتباط والدین با فرزندان توانسته‌اند 26 درصد از تغییرات نگرش به دوستی با جنس مخالف را تبیین نمایند. هم‌چنین بین استفاده از اینترنت و نگرش به دوستی با جنس مخالف رابطۀ معناداری مشاهده نشد. از بین متغیرهای کنترل، جنس و اعتقادات دینی به‌گونه‌ای معنادار قادر به پیش‌بینی نگرش به دوستی با جنس مخالف بود. در مجموع می‌توان گفت، استفاده از ماهواره، استفاده از شبکه‌های مجازی، جنس و اعتقادات دینی توانسته‌اند 62 درصد از تغییرات متغیر وابسته را در جامعۀ آماری تحقیق پیش‌بینی نمایند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The relation of using satellite, Internet and virtual social networks on the attitude toward friendship with the opposite sex before marriage (Case study: Students of Arak University)
نویسندگان [English]
- ehsan Mobaraki 1
- Mohammad Sharafi 2
1 allameh tabatabaie university
2 ATU
چکیده [English]
The purpose of this study is to investigate the relation of the use of modern communication technologies (satellite, Internet, and virtual social networks) on students' attitude toward the friendship with the opposite sex before marriage in the context of the "Cultivation effects" frameworks, "effects of consequences". The method of this study was correlation and data were collected by using a questionnaire from male and female students of state universities, Payame Noor, Islamic Azad University and Arak Medical Sciences University, which were selected by inappropriate Stratified sampling method. Pearson correlation coefficient and hierarchical regression were used to analyze the data. The results of the hierarchical regression analysis showed that among the research variables, using virtual and satellite social networks after sex control, religious beliefs, and the relationship between parents and their children, 26% of the changes in the attitude towards friendship with the opposite sex can be explained. Also, there was no significant relationship between the use of the Internet and the attitude toward the friendship with the opposite sex. Among the variables of control, gender, and religious beliefs, they significantly related the attitude toward the friendship with the opposite sex. In general, the use of satellite, the use of virtual networks, gender, and religious beliefs have been able to explain 62 percent of the variation of the dependent variable in the statistical population of the research.
کلیدواژه‌ها [English]
- satellite
- Internet
- social networks
- friendship with the opposite sex
- university
- students
منابع
- احدی، حسن و بنی جمالی، شکوه السادات. (1380). روان‌شناسی رشد. چاپ پنجم، تهران: نشر بنیاد.
- اکبری تبار، علی‌اکبر؛ اسکندری پور، ابراهیم. (1392). رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی مجازی. چاپ اول، تهران: مؤسسۀ فرهنگی هنری تقارب و تبادل فرهنگی.
- بهرامیان، امید؛ یاقوتی و هدا. (1395). «رابطه استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان و پایبندی به هویت فرهنگی در زنان شهر تهران». فصلنامه مطالعات زنان، شماره 1، 216-187.
- بیچرانلو، عبدالله. (1395). «مهم‌ترین روش‌های جذب مخاطب در سه شبکۀ تلویزیونی ماهواره‌ای سرگرمی‌محور». فصلنامۀ مطالعات رسانه‌های نوین، سال 2، شماره 6، 90-57.
- تایپا، کلود. (1379). جامعه‌شناسی روانی. ترجمه مرتضی کتبی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- حسن‌پور، جعفر؛ دلاویز، خلیل. (1384). بررسی علل تشدید گرایش و برقراری رابطه با غیر هم‌جنس از دیدگاه دانش‌آموزان. طرح پژوهشی. مرکز تحقیقات آموزش‌وپرورش استان مازندران.
- خانیکی، هادی. (1381). قدرت، جامعه مدنی و مطبوعات. چاپ اول، تهران: نشر طرح نو.
- خراسانی، احمد. (1386). سنجش نگرش جوانان بینندۀ ماهواره شهر تهران دربارۀ نقش ماهواره در مدگرایی و تغییر رفتار اجتماعی. تهران، دانشکده صداوسیما.
- خواجه‌نوری، بیژن؛ دل آور، مریم‌السادات. (1391). «عوامل مؤثر بر دوستی دختر و پسر در بین جوانان شهر شیراز». فصلنامۀ جامعه‌شناسی کاربردی، 23، 46، 64-41.
- جکسون هاریس، ریچارد. (1390). روان‌شناسی وسایل ارتباط‌جمعی. ترجمۀ حسن اسد زاده و منیژه شهباز خان و اسماعیل سعدی‌پور، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
- دارابی، مسعود؛ امیرپور، مهناز؛ حیدرآبادی، ابوالقاسم. (1395). «بررسی جامعه‌شناختی تأثیر ماهواره بر هویت دینی جوانان شهر تهران». مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، شماره 22، تابستان 1395، 30- 9.
- دل آور، مریم السادات؛ احمدی، حبیب. (1391). «رابطه استفاده از فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی بر میزان ارتباط با جنس مخالف». دو فصلنامه علوم اجتماعی مشهد، شماره 2، پاییز و زمستان 1391، 24-1.
- رنج‌دوست، شهرام. (1394). «تأثیر گرایش‌های آسیب‌زای عاطفی با جنس مخالف در پسران بر عملکرد تحصیلی آن‌ها». فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، شمارۀ 36، سال 11، 58-40.
- روزنامه جام جم آنلاین. (1394). بازنشانی شده در: 4، 2، 1397، 14:30، به نشانی:http://jjo.ir/NpxPam
- ریتزر، جرج. (1394). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمۀ محسن ثلاثی، چاپ نوزدهم، تهران: نشر علمی.
- سورین، ورنر؛ تانکارد، جیم. (1381). نظریه‌های ارتباطات. ترجمۀ علیرضا دهقان، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- شولت، یان آرت. (1382). نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی‌شدن. ترجمه مسعود کرباسیان، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
- شریف‌زاده، حکیمه؛ میرمحمدتبار، احمد؛ سهرابی، مریم. (1395). «رابطۀ فناوری‌های جدید اطلاعاتی و ارتباطی و دوستی با جنس مخالف در دانش‌آموزان و ارائۀ راهکارهای تربیتی برای کاهش آن»، فصلنامه تربیت اسلامی، شماره 22، 88-67.
- شهابی، محمود؛ جهانگردی، مجتبی. (1387). «خاستگاه اجتماعی الگوهای استفاده از تلویزیون‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان در میان مخاطبان تهرانی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 2، 27-26.
- صفری شالی، رضا. (1390). نقش شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بر ساختار خانواده. گزارش طرح پژوهشی، تهران: وزارت کشور.
- طهرانی، محمدحسن. (1387). «بررسی تأثیر نوع ارتباط با جنس مخالف با بهداشت روانی در دانشجویان دختر تهران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشتۀ روان‌شناسی، تهران: واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.
- عجم، علی‌اکبر. (1395). «تأثیر آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم ماهواره‌ای بر تعارض زناشویی و نگرش به خیانت زناشویی». فصلنامه اسلام و روان‌شناسی، دوره 10، شماره 18، 146-125.
- عریضی، فروغ‌السادات و همکاران. (1385). «ماهواره و هویت جنسیتی دختران جوان». مجله جامعه‌شناسی ایران. شماره 2، 100-76.
- فرجاد، حسین. (1377). بررسی مسائل اجتماعی ایران، فساد اداری، اعتیاد و طلاق. چاپ اول، تهران: نشر اساطیر.
- فرقانی، محمدمهدی؛ مهاجری، ربابه. (1397). «رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 4، شماره 13، 292-259.
- قاسمی، وحید. (1383). «سنخ‌شناسی دانشجویان بر مبنای پدیدۀ روابط دوستانۀ دختر و پسر: مطالعۀ موردی دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان». فصلنامۀ مطالعات جوانان، شماره 7، 113-105.
- کازنو، ژان. (1367). جامعه‌شناسی رادیو و تلویزیون. ترجمه باقر ساروخانی، چاپ نخست، تهران: رادیو و تلویزیون ملی ایران.
- کستلز، مانوئل. (1997). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: ظهور جامعه شبکه‌ای. ترجمه احد علیقلیان و افشین خاک‌باز. چاپ اول، تهران: انتشارات طرح نو.
- کریمی، یوسف. (1384). روان‌شناسی اجتماعی. چاپ دهم، تهران: نشر بعثت.
- گرایی، فروزان؛ حمیدی‌پور، رحیم؛ خدابخشی؛ کولایی، آناهیتا. (1395). «مقایسۀ ابعاد سبک زندگی و رشد معنویت در دانشجویان مخاطب برنامه‌های ماهواره‌ای و تلویزیونی دانشگاه‌های کوه‌دشت در سال 1394». مجلۀ پژوهش در دین و سلامت، سال 2، شمارۀ 3، 13-4.
- گلزاری، محمود. (1384). «آموزش و مشاوره با نوجوانان در زمینه ارتباط با جنس مخالف». فصلنامه روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی. سال 5، شمارۀ 13، 122-105.
- گلینی مقدم، گلنسا؛ صمیعی، میترا؛ کمالی، مریم. (1397). «نقش رسانه‌های اجتماعی در ارتباطات علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، دوره 4، شماره 15، 351-322.
- گولومبورگ، سوزان؛ فی وش، رابین. (1388). رشد جنسیت. ترجمه: مهناز شهرآرای، چاپ سوم، تهران: نشر ققنوس.
- متانی، مهرداد؛ حسن‌زاده، رمضان؛ فرهنگی، علی‌اکبر. (1392). «نگرش مخاطبان قائم‌شهری به شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای». مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال 14، شمارۀ 21، 156-129.
- مریجی، شمس الله؛ احسانی، حکیمه. (1395). «تأثیر پیام‌های بازرگانی ماهواره‌ای بر تغییر روابط میان‌فردی زوجین». فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، دوره 4، شماره 2، 132-104.
- مرتن، رابرت. (1376). مشکلات اجتماعی و نظریه‌های جامعه‌شناختی. ترجمه: نوین تولایی، چاپ اول، تهران: نشر امیرکبیر.
- معتمدنژاد، کاظم. (1371). وسایل ارتباط‌جمعی. چاپ دوم، تهران: نشر دانشگاه علامه طباطبائی، دی‌ماه.
- مک کوایل، دنیس. (1382). درآمدی بر نظریه ارتباط‌جمعی. ترجمه: پرویز اجلالی، چاپ دوم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
- منتظرالقائم، مهدی. (1384). «سیاست‌های دریافت برنامه‌های تلویزیونی در کشورهای آسیایی: درس‌های مقابله و بهره‌وری برای ایران». نامۀ علوم اجتماعی، دوره 26، شمارۀ 26، 1384، 96-65.
- میرزایی، خلیل؛ برغمدی، هادی. (1389). «رابطه با جنس مخالف و عوامل مرتبط با آن». فصلنامه رفاه اجتماعی، دوره 9، شماره 34، 158-131.
- موحد، مجید؛ عباسی شوازی؛ محمدتقی؛ مرحمتی، ندا. (1389). «رسانه و جنسیت و مصرف‌گرایی: مطالعۀ رابطۀ استفاده از رسانه‌های جمعی با تمایلات مصرف‌گرایانه دختران و پسران جوان در شهر شیراز». فصلنامۀ مطالعات راهبردی زنان، دوره 12، شماره 47، 40-7.
- موحد، مجید؛ عباسی شوازی، محمدتقی. (1385). «بررسی رابطۀ جامعه‌پذیری و نگرش به ارزش‌های سنتی و مدرن در زمینۀ روابط بین شخصی دو جنس پیش از ازدواج». فصلنامۀ مطالعات زنان، دوره 4، شماره 1، 99-67.
- مهدی زادۀ اشرفی، منا؛ حاجی‌زاد، محمد؛ باقری، حسین. (1395). «تأثیر برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای بر نظام ارزشی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا». فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، دوره 7، شماره 22، 148-135.
- مهدی زاده، شراره؛ عبداللهی، الله. (1386). «بررسی جامعه‌شناختی روز ولنتاین در میان جوانان تهران». فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 10 و 11، 109-97.
- مهرداد، هرمز. (1379). مقدمه‌ای بر نظریه‌ها و مفاهیم ارتباط‌جمعی. چاپ اول، تهران: نشر فاران.
- وبستر، فرانک. (1390). نظریه‌های جامعۀ اطلاعات. ترجمۀ اسماعیل قدیمی، چاپ اول، نشر امیرکبیر.
- ویندال، سون؛ اولسون، جین؛ سیگنایز، بنو. (1387). کاربرد نظریه‌های ارتباطات. ترجمۀ علیرضا دهقان، چاپ دوم، تهران: نشر جامعه‌شناسان.
- ویسه، مهدی؛ پناهی، بلال. (1394). «بررسی تأثیر استفاده از ماهواره بر رابطه بین میزان دینداری و سبک زندگی دانشجویان دانشگاه ایلام». فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، سال 2، شمارۀ 4، 167-145.
- ویندال، سون؛ سیگنایز، بنو؛ اولسون، جین. (1376). کاربرد نظریه‌های ارتباطات. ترجمه علیرضا دهقان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
- یاری، عصمت. (1386). بررسی نگرش مادران و دختران در مورد ارتباط با جنس مخالف و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، شهریورماه.
- Ajzen, lceck. (1988). Attitudes, personality, and behavior. Chicago, IL: Dorsey.
- Bell, Alan P., Martin S. Weinberg, and Sue Kiefer Hammersmith. (1981). Sexual preference.Its development in men and women.Bloomingtown India University Press, Vol 4, 73-85.
- Bersamin, Melina M., Beth Bourdeau, Deborah A. Fisher, and Joel W. Grube. (2010). Television use, Sexual behavior, and Relationship status at last oral sex and vaginal intercourse. Sexuality & Culture, 14(2):157-168.
- Briggle, Adam. (2008). Real friends: How the Internet can foster friendship. Ethics and Information Technology, 10(1), 71-79.
- Christensen, Spencer Palmer. (2018). Social Media Use and Its Impact on Relationships and Emotions. A thesis submitted to the faculty of Brigham Young University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts.
- Cheung, Christy MK; Pui-Yee Chiu; Matthew KO Lee. (2011). Online social networks: Why do students use Facebook? Computers in Human Behavior, 27, 1337-1343.
- DeVellis, Robert F. (2016). Scale development: Theory and applications (Vol. 26). Sage publications.
- Gerbner, Gerorg. (2008). Media effects,New Jersey:Lawrence Erlbaum.
- Joseph A; Rosemary R. Gliem. (2003). Calculating, interpreting, and reporting Cronbach’s alpha reliability Coefficient for Likert-type scales. Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education.
- Haidt, Jonathan; Harsh, Mathew (2001). Sexual Morality: The Cultures and Emotions of Conservatives and Liberals. Journal of Applied Social Psychology. Vol 31. 1. 191-221.
- Hendrick, Susan; S. Hendrick, Clyde (1995). Gender differences and similarities in sex and love. Personal Relationships Journal, 2(1), 55-56.
- Knight, Myra Gregory. (2000). Mass Media. Sexual Atittudes and Sexual Behaviors Among Teens. Thesis on Philosophy, Journalism and Mass Communication Faculty, North Carolina University.
- Lau, M; Markham, C; Lin, H; Flores, G; & Chacko, M. R. (2009). Dating and Sexual Attitudes in Asian-American Adolescents. Journal of Adolescent Research, Vol 24, 91-113.
- Lowrie, Sherman. L. (1951). Dating Theories and Student Responses.American Sociological Association, Vol 16,334-340.
- Marry, Lou. G. (2004). Sex, love, &Romance in the Mass Media. London: Lawrence Erlbaum.
- Monsour, Michael. (2002). Women and men as friends. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Nguyen, Tham; Doyle Yoon; Katerina, Tsetsura. (2017). Exploring the Effects of Media and Information Sources on Individuals’ Attitude, Perception, and Behavior Intentions Toward Crisis Responses. In 20THE International Public Relations Research Conference (p. 218(.
- Olufadi, Yunusa. (2016). Social networking time use scale (SONTUS): A new instrument for measuring the time spent on the social networking sites. Telematics and Informatics, 33, 452-471. doi:10.1016/j.tele.2015.11.002
- Pamela, Foren. C. (1993). Control in Dating Relationships. Journal of Marriage and Family, Vol 55,673-685.
- Rice, Eric; William, Monro; Anamika, Barman; Adhikari;Sean D. Young. (2010). Internet use, social networking, and HIV/AIDS risk for homeless adolescents. Journal of Adolescent Health, 47(6), 610-613.
- Rasio, Robert., & Melanie Jennifer. (2008). The association between television-viewing behaviors and adolescent dating role attitudes and behaviors. Journal of Adolescence,Vol 31,291-305.
- Rosenberg, Milton J. (1960). Cognitive, affective, and behavioral components of attitudes. Attitude organization and change, 1-14.
- Ryan, Tracii; Andrea Chester, John Reece; Sophia, Xenos. (2014). The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of Behavioral Addictions, 3, 133–148.
- Shrum, Larry J. (1995). Assessing the Social Influence of Television:A Social Cognition Perspective on Cultivation Effect.Communication Research, Vol 22,402-429.
- Walter, M. G. (1996). Mass Media Socialization Behavior: Negro-White Differences. University of North Carolina Press, Vol 45,40-50.
- Underwood, Heather; Bruce Findlay. (2004). Internet Relationships and Their Impact on Primary Relationships. Journal of Behaviour Change.21, 2,127–140.
- Whitty, Monica T. (2008). Liberating or debilitating? An examination of romantic relationships, sexual relationships and friendships on the Net. Computers in Human Behavior, 24(5), 1837-1850.
- Wright, Paul J. (2011). Mass media effects on youth sexual behavior assessing the claim for causality. Annals of the International Communication Association, 35(1), 343-385.
)