نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه زبان شناسی. دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشجوی دکتری زبانشناسی/ دانشگاه تربیت مدرس
3 دانشیار/ گروه زبانشناسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
به‌رغم پژوهش‌های بسیاری که در حوزه خبر و گفتمان رسانه‌ای انجام شده است، توجه به ژانرهای خبری و تفاوت‌هایی که در جزئیات زبان‌شناختی این انواع وجود دارد، مغفول مانده است. این ژانرها شامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کارگری، بین‌الملل، ورزشی و علمی هستند. در این پژوهش تلاش شده است حوزه‌های اجتماعی و ورزشی به لحاظ ویژگی‌های زبان‌شناختی با استفاده از نظریه ایدئولوژی وندایک (۲۰۰۶) مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت‌های هر یک از آنها شناسایی، توصیف و تبیین شود و در نهایت الگویی برای انتخاب و نگارش خبر برای هر کدام از آنها ارائه شود. دلیل انتخاب این دو حوزه، پرمخاطب بودن آنها و اختلاف معنی‌دار میزان خطاهای زبان‌شناختی در اخبار این دو حوزه است. این پژوهش به روش میدانی انجام شده و داده‌های آن با استفاده از آزمون خی دو مورد تحلیل قرار گرفته است. ارزیابی کارایی الگوی ارائه شده نشان داد که این الگو به لحاظ زبانشناسی و نظریه‌های ارتباطی می‌تواند به‌عنوان مرجعی برای فعالان حوزه اجتماعی و ورزشی مورد استفاده قرار بگیرد و نتیجه‌ای که با استفاده از شم حرفه‌ای حاصل شده و برای دستیابی به آن، صرف چندین سال زمان نیاز است، در قالب الگویی منسجم و کارآمد خلاصه شود تا به‌این‌ترتیب هم استفاده بهینه از نیروی انسانی محقق شده و هم الگوی واحد و یک‌دست برای مراجعه و استناد متخصصان هر حوزه معرفی شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Description, linguistic analysis and presenting models of news selection and production in genres of "social” and “sport” based on Van Dijk’s theory of Ideology (2006)
نویسندگان [English]
- ferdows Aghagolzadeh 1
- Azadeh Keshvardoost 2
- Alieh Kord Zaferanlou Kambuzia 3
- Arsalan Golfam 3
1 Professor/ TMU
2 Faculty of linguistics/ Tarbiat Modares University
3 Associate Professor/ Tarbiat Modares University
چکیده [English]
Although many studies have been done on news and linguistics features of media discourse, considering news genres and differences in their linguistics details have been neglected. This genres include political, social, economical, cultural, labor, international, world and science. This research is due to study on linguistics features of sport and social news, considering Van Dijk’s Theory of Ideology (2006) and also their differences is due to be identified, described and explained. By doing so, in the end a model will be represented for selection and representation of news in these fields. The reason for selection of these two fields is the amount of their audience and meaningful difference of their linguistic errors in comparison with other fields. This research has been done by field method and the data has been analyzed by Chi-squared test. Evaluation of efficiency of this model showed that it can be used as source for journalists in these two fields linguistically and considering communication theories. By doing so, journalists, editors and editors in chiefs have a scientific reference and this would lead to optimization of human force who works in media.
کلیدواژه‌ها [English]
- Model of News Selection and Representation
- Social and Sport Fields
- News
- News Genre
- Van Dijk’s theory of Ideology
- استاجی، اعظم و شیروان، زهرا. (۱۳۹۳). «بررسی تأثیر دو مؤلفه نحوی وجهیت و تعدی در بازنمود خود و دیگری در متون مطبوعاتی». فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره ۶. شماره ۱۹. ۱۰۷-۸۵.
- آقاگلزاده، فردوس و خیرآبادی، رضا. (۱۳۹۱). «انگاره زبان‌شناختی نگارش و گزینش خبر: رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی»، فصلنامه جستارهای زبانی، دوره ۳، شماره ۴، ۴۲-۲۵.
- اکوانی، سید حمدالله. (۱۳۹۱). «زبان و هویت در میدان رسانه‌ای غرب: ایران به‌مثابه دیگری». فصلنامه مطالعات ملی. دوره ۱۳، شماره ۳. ۵۲-۲۹.
- تربتی، سروناز و مهدوی، امین. (۱۳۹۷). «تحلیل گفتمان انتقادی جوک در جوک در خصوص توافق هسته‌ای؛ بازنمایی توافق هسته‌ای در جوک فارسی». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. دوره ۴، شماره ۱۵. ۱۱۳-۱۴۸.
- جمال‌زاده، ناصر و خواجه‌علی، محمد. (۱۳۹۵). «تبیین فرایند پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر اساس مدل قدرت شبکه‌ای مانوئل کاستلز». فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی. دوره ۶. شماره ۱. ۱۱۸-۹۹.
- حلاج‌زاده بناب، حسین؛ خلیفه لو، سید فرید و آقاگلزاده، فردوس. (۱۳۹۷). «توصیف و تحلیل ساخت‌های ایدئولوژیک در گفتمان دادگاه خانواده، زنان خواستار طلاق بر پایه رویکرد وندایک (۲۰۰۶): رویکرد زبانشناسی حقوقی. فصلنامه زبان‌پژوهی، دوره ۱۰. شماره ۲۸. ۳۰-۳.
- زابلی‌زاده، اردشیر و موسوی، سید ندا. (۱۳۹۴). «بررسی نقش استعاره در گفتمان خبری رسانه‌ای بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. دوره ۱، شماره ۲. ۸۵-۵۷..
- س‍وری‍ن، ورنر و ت‍ان‍ک‍آرد، جیمز. (۱۳۸۱). نظریه‌های ارتباطات. ترجمه: ع‍ل‍ی‍رض‍ا ده‍ق‍ان. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- -طاران، علی. (۱۳۸۶). «بررسی ترجمه متون خبری در وبگاه‌های ایرانی بر اساس دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی: مطالعه موردی وبگاه تابناک». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.
- علی‌پور، مریم. (۱۳۹۲). «بررسی مقایسه‌ای کاربرد اصول ادب لیچ در متون خبری ۱۰ کشور». فصلنامه سیاست. دوره ۳۸. شماره ۲. ۵۷-۴۲
- علیخانی، پریسا؛ حرمتی، حمیده و میری، سیدابوالحسن. (۱۳۹۶). «تغییرات نوشتاری زبان فارسی در گفت‌وگوی کاربران برنامه‌های پیام‌رسانی تلفن همراه». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. دوره ۳. شماره ۱۱. ۱۶۹-۱۹۴.
- عیناوی، احمد. (۱۳۷۷). «گفتمان رادیو: نگاهی زبان‌شناختی به متون خبری غیرتصویری»، فصلنامه ارتباطات. دوره ۶. شماره ۲۲، ۲۵-۱۷.
- -رکلاف، نورمن. (۱۳۷۹). تحلیل گفتمان انتقادی. ترجمه: فاطمه شایسته پیران و دیگران، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
- فیروزیان پوراصفهانی، آیلین و آقاگلزاده، فردوس. (۱۳۹۵). «بررسی بازنمایی ایدئولوژی در متون ترجمه شده سیاسی انگلیسی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی: محورهای سبک و بلاغت». دوفصلنامه زبانشناسی و گویش‌های خراسان. دوره ۸. شماره ۱۴. ۲۵-۱.
- کریمی فیروزجانی، علی. (۱۳۹۶). «بررسی تیتر روزنامه‌های ورزشی از دیدگاه گفتمان‌شناسی انتقادی: مطالعات موردی مسابقات تیم‌های پرسپولیس ایران و الهلال عربستان». پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. دوره ۶. شماره ۳. ۳۲-۲۱.
- مزروعی مریم و سلطانی‌فرد، مسعود. (۱۳۹۰). «ملاک‌های بازدارنده خبر در مطبوعات ایران». فصلنامه مطالعات رسانه‌ای. دوره ۶. شماره ۱۳. ۱۳۱-۱۰۷.
- مهدی پور، فرشاد. (۱۳۹۰). «بررسی مؤلفه‌های زبان تخصصی روزنامه‌نگاران در ایران و نقاط قوت و ضعف آن». فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره ۶، شماره ۲۱. ۹۷-۱۱۰.
- -مهدی زاده، سیدمحمد. (۱۳۸۷). رسانه و بازنمایی، چاپ اول، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
- -نوری راد، فاطمه و حکیمی، زهرا (۱۳۹۷). «بازتاب همه‌پرسی کردستان عراق در رسانه‌ها؛ تحلیل محتوای سایت‌های خبری بی‌بی‌سی، الجزیره، ایرنا و روداوو». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. دوره ۴. شماره ۱۴. ۱۷۸-۲۲۰.
- -خبرگزاری تسنیم. (۱۳۹۷). «دستگیری عامل اصلی شهادت ۳۶ مأمور ناجا در حادثه گورناک بعد از ۱۹ سال». خبرگزاری تسنیم. بازنشانی شده در: ۳۱ خرداد ۱۳۹۷، ۱۳: ۴۷ به نشانی: https://tn.ai/1754964
- سایت ورزش ۳. (۱۳۹۶). «سهراب مرادی رکورد جهان را شکست». ورزش ۳. بازنشانی شده در: ۱ مهر ۱۳۹۶، ۱۹: ۲۲ به نشانی: https://linkp.ir/2wNv
- Al Maghlouth, Shrouq. .)2017). “A Critical Discourse Analysis of Social Change in Women- related Posts on Saudi English- Language Blogs Posted between 2009and 2012”, Lancaster
- Barnard, Merryn. )2010(. “Media Discourse and the “Truth” of Gender, Culture and Violence”. University of Sydney.
- Fairclough, Norman. (1992). Discourse and social change. Cambridge:Polity
- Fowler, Roger,. (1991). Language in the news. London: Routledge.
- Galtang, Johan; Ruge, Mari Holmboe. )1965(. “The structure of foreign news: The presentation of Congo, Cuba and Cyprus crises in four Norwegian newspapers”. Journal of peace research, 2 (1),pp 64-90
- Hall, Stuart. (1997). The Work of Representation, in Cultural Representation and Signifying Practices, London: Sage.
- Stuart and Jhally, Sut. (2007). Representation and the media, New York: Media Education Foundation Collection.
- Haynes, John. (1995). Style. London & New York: Rutledge.
- Herbert, George. (2002). “Analysing news language: Discourse or discourse”. Journal of Language and Media, 3 (2), pp18-24.
- Simpson, Paul. (1993). Language, Ideology and point of view. London: Routledge
- Van Dijk, Teun.Adrian. (2006). “Ideology and discourse analysis”.Journal of political Ideologies.pp112, 114-115.
- Web, Jen. (2009). Understanding Representation, London: Sage.
-White Peter R.R. )2006(. Mediating Ideology in Text and Image: Ten Critical Studies. London: Pluto. - Wodak, Ruth and Meyer, Michael. (2001). Methods of critical discourse analysis. London: Sage.
- Levinson, Reade; Cooke, Kristina (2018). “Migrants in S. custody describe life in 'ice boxes' and 'dog pounds'”. Reuters. 19 July, 2018,02:35. In: https://linkp.ir/wqKz
- Lewis, Aimee. (2018). “Croatia beats England in extra-timeto reach first World Cup final”. 12 July 2018, 09:26.In:
https://edition.cnn.com/2018/07/11/football/croatia-england-world-cup-2018-russia/index.html
)