نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد ارتباطات اجتماعی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع).

2 ** دانشجوی دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع).

چکیده

یکی از راه‌های دستیابی به راهکارهای اصلاح شیوه فعلی مواجهه ایران با پدیده دریافت خانگی شبکه‌های ماهواره‌ای، آگاهی از تجربه دیگر کشورهای مشابه است. در این میان مطالعات تطبیقی اسناد حوزه سیاست‌گذاری بخشی از جهان معاصر می‌تواند در خوانش تحولات سیاستی رسانه‌ای ما راه گشا باشد. برای دستیابی به این مهم، با اتکا به دو پژوهش انجام‌ شده در سال‌های 1373 و 1381، از طریق نمونه‌گیری هدفمند، تعداد هفده کشور آسیایی انتخاب شدند. پس از بررسی ادبیات نظری در حوزه سیاست‌های رسانه‌ای، تعیین « چرخه خط‌مشی گذاری» به‌عنوان ادبیات تحلیل و شناخت حوزه صورت‌بندی مسئله شبکه‌های ماهواره‌ای کشورهای مذکور این نتیجه حاصل شد که سیاست‌گذاران رسانه‌ای کشورهای موردبررسی دریافت مستقیم شبکه‌های ماهواره‌ای  را عاملی برای1) بر هم زننده بازار بومی و غیربومی رسانه‌های داخلی و 2) شکل‌گیری برخی تهدیدها برای مصالح و منافع ملی تعریف کرده‌اند. آن‌ها به سمت دو نوع سیاست سوق پیدا کرده‌اند. الف) پذیرش به مفهوم عدم دخالت دولت و یا قانون‌مند نمودن اپراتورهای ماهواره‌ای. ب) اجرای اقدامات قابل‌اجرا در رویکرد به عدم پایبندی به فضای آزاد اطلاعات. پژوهش نشان داد که در هر دودسته از کشورهای الف و ب سیاست‌های گوناگونی در راستای تولید و دریافت رسانه‌ای اتخاذ کرده‌اند که در متن مقاله به‌طور مفصل به آن‌ها پرداخته‌شده است.
مقایسه دستاوردهای پژوهش حاضر با تحقیق 21 سال پیش حاکی از تحولی است که مهم‌ترین آن حرکت کشورهای گروه ب به سمت پذیرفتن و مجوز دادن به اپراتورهای ماهواره‌ای برای ارائه خط‌مشی‌های اتخاذ شده از نوع گروه الف است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study on the Media Policies of Asian Countries While Encountering with Satellite Televisions

نویسندگان [English]

  • Mehdi Mohsenianrad 1
  • Seyyed Mohammad Kazemi 2

1 Professor, Imam Sadiq University.

2 Ph.D. Candidate, Imam Sadiq University, (Corresponding Author).

چکیده [English]

Understanding the way other countries react to the phenomenon of satellite television can help Iran improve its policies in this regard. Comparative studies on media policies can help us understand changes and trends in such policies. We used two studies conducted in the Hijri years of 1373 and 1381 and chose 17 Asian countries using targeted sampling. After conducting a literature review in the field of media policies we draw a trajectory of policy-making.
The results show that policy makers in the countries under question considered satellite television channels as (1) a disturbance to local media market and (2) a threat to national interests.
These countries adopted two policies: (a) acceptance, which means the government shouldn’t interfere; (b) limiting the free flow of information. Comparing the results of the study with the results of another study which was conducted 21 years ago, we can see than the countries that used to be in the second category have gotten closer to the first one.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media Policy Making
  • Satellite Television Channels
  • Media consumption
  • Asian Countries
منابع
-   ارجمندی، غلامرضا. (1380)، پخش مستقیم ماهواره‌ای، پیامدها و سیاست‌ها، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 6.
-   اشرافی، داریوش. (1380)، مشارکت ایران در پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای، حقوق بین‌الملل و پخش مستقیم برنامه ماهواره‌ای، تهران: سروش.
-   پارسونز، و این. (1385)، مبانی سیاست‌گذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ج 1 و 2، ترجمه: حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-   زمانی، قاسم. (1380)، تسخیر فضا به‌وسیله ماهواره‌ها از دیدگاه حقوق بین‌الملل، حقوق بین‌الملل و پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای، تهران: سروش.
-   فلیک، اووه. (1390)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
-   محسنیان راد، مهدی. (1373)، آنتن‌های ماهواره‌ای در آسیا و واکنش دولت‌ها، مجله مجلس و پژوهش، شماره 11، سال دوم.
-   منتظر قائم، مهدی. (1384)، سیاست‌های دریافتی برنامه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای در کشورهای آسیایی: درس‌های مقابله و بهره‌وری برای ایران، فصلنامه نامه علوم اجتماعی، شماره 26.
-   نیومن، ویلیام لاورنس. (1390)، شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کمی و کیفی، ترجمه: دانایی‌فرد، ترجمه: حسن دانایی‌فرد و سید حسین کاظمی، تهران: مهربان نشر.
-   ویمر، راجر. دی؛ دومینیک، جوزف آر. (1389)، تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمه: کاووس سید امامی، تهران: سروش و مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای تهران.
 
-  Bin Fahad, Maryam. (2010). Arab Media Outlook 2009 - 2013, UAE: Dubai Press Club.
-  Bin Fahad, Maryam. (2012). Arab Media Outlook 2011 - 2015, UAE: Dubai Press Club.
-  Ding, Jo-Ann and Koh, Lay Chin & Surin, Jacqueline Ann. (2013). Mapping Digital Media: Malaysia, New York: Open Society Fundation.
-  Ginosar, Avshalom. (2013). Media Governance: A Conceptual Framework or Merely a Buzz Word?, Communication Theory, Vol 23.
-  Girhotra, Dheeraj. (2013). Indian Dth Industry: A strategic Analysis, International Journal of Marketing Financial Services & Management Research, Vol.1 No. 3, ISSN 2277 3622
-  http: //eng.kcc.go.kr/download.do?fileNm=broadcasting_act.pdf
-  http: //eng.kcc.go.kr/download.do?fileSeq=39251
-  http: //mib.nic.in/WriteReadData/documents/GuidelinesforDTHService
 Dated15.3.2001.pdf
-  http: //mib.nic.in/WriteReadData/documents/StrategicPlan.pdf
-  http: //rtuk.org.tr/Home/SolMenu/5386#
-  http: //www.amos-spacecom.com/content.cfm/view-case-study/csID/35
-  http: //www.astromalaysia.com.my/AboutUs.aspx
-  http: //www.hot.net.il/heb/English/
-  http: //www.internationalmedialawyers.org/cgi-bin/countries/
 blosxom.cgi/Indonesia.html
-  http: //www.moc.gov.il/367-en/MOC.aspx
-  http: //www.ncc.gov.tw/english/news_detail.aspx?site_content_sn=
 17&is_history=0& pages=0&sn_f=361
-  http: //www.nhk.or.jp/corporateinfo/english/corporate/index.html
-  http: //www.pemra.gov.pk/pemra/images/docs/legislation/Code_of_
 Conduct.pdf
-  http: //www.pemra.gov.pk/pemra/index.php?option=com_content&view
 =article&id=10&Itemid=15
-  http: //www.skmm.gov.my/skmmgovmy/media/General/pdf/IPR2013_
 English.pdf
-  http: //www.skmm.gov.my/skmmgovmy/media/General/pdf/SKMM-
 MTSFB-TC-T006-2013_Specification-for-Direct-to-Home-(DTH)-
 Satellite-Broadcast-Receiver-(DTH-Set-Top-Box)-100113_1.pdf
-  http: //www.sundaytimes.lk/140608/business-times/sri-lankan-
 authorities-to-crackdown-on-illicit-satellite-and-cable-tv-trade-
 102390.html
-  http: //www.mci.gov.sg/content/mci_corp/web/mci/pressroom/
 categories/parliament_qanda/parliament_sitting_on_21_november_
 2005.html
-  http: //www.nbtc.go.th/wps/wcm/connect/18ebd60042371d4b84b0ec1f
 193669bb/Annual%2BReport%2B2012%2B%2BCopy.pdf?MOD=
 AJPERES&CACHEID= 18ebd60042371d4b84b0ec1f193669bb
-  Kim, Ju Young. (2007). Rethinking Media flow under Globalisation: Rising Korean Wave and Korean TV and Film Policy since 1980s, A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Cultural Policy Studies, University of Warwick, Centre for Cultural Policy Studies.
-  Kim, Wang Lay. (1998). Malaysia: Ownership as Control, The Journal of The Dag Hammarskjöld Foundation.
-  Kraidy, Marwan. (2013). Television Reform in Saudi Arabia: The Challenges of Transnationalization and Digitization: “In” National Broadcasting and State Policy in Arab Countries, Uk: Palgrave Macmillan.
-  Kwak, Ki-Sung. (2008). Restructuring the Satellite Television Industry in Japan, TELEVISION & NEW MEDIA, Vol. 9 No. 1, anuary, 62–84, Sage Publications.
-  Miles, Hugh. (2013). The Other Face of Qatari TV Broadcasting, In “National Broadcasting and State Policy in Arab Countries”, Tourya Guaaybess, Uk: Palgrave Macmillan.
-  Napoli, Philip M. (2007). Media Policy: An Overview Of The Field, USA: Donald MC Gannon Communication Research Center.
-  Nie, Lau Joon, Lin, Trisha, and Mei Low Mei. (2013). Mapping Digital Media: Singapore, New York: Open Society Fundation.
-  Nugroho, Yanuar, & Fajri, Muhammad & Siregar, Laksmi, Shita. (2012). Mapping media policy in Indonesia, Jakarta: Centre for Innovation Policy and Governance.
-  Park, Chunil & McDowell, Stephen D. (2005). Direct Broadcast Satellites and the Social Shaping of Technology: Comparing South Korea and Canada, Canadian Journal of Communication, Vol 30, 111-138.
-  Puppis, Manuel. (2010). Media Governance: A New Concept for the Analysis of Media Policy and Regulation, Communication, Culture & Critique, Vol 3.
-  Raboy, Marc & Padovani, Claudia. (2010). Mapping Global Media Policy: Concepts, Frameworks, Methods, Communication, Culture & Critique, Vol 3.
-  Sang-Woo, Lee. (2004). Film Trade in Japan since the 1950s: Government Policies and Media Development, Kieo Communication Review, No. 26.
-  Song, Yeongkwan. (2012). Audiovisual Services in Korea: Market Development and Policies, Tokyo: Asian Development Bank Institute.
-  Tangkitvanich, Somkiat & Wongkitrungruang, Worapoj. (2013). Mapping Digital Media: Thailand, New York: Open Society Fundation.
-  Tunç, Aslı, Görgülü, Vehbi. (2013). Mapping Digital Media: Turkey, New York: Open Society Fundation.
-  www.nhk.or.jp/corporateinfo/english/.../pdf/annual_report.pdf
-  www.ofca.gov.hk/filemanager/ofca/en/content_113/broadcasting.pdf
-  Yong, Hu. (2012). Mapping Digital Media: China, New York: Open Society Fundation.