نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار، گروه مطالعات اروپا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران.

چکیده

افزایش روزافزون داده‌ها و ضرورت تحلیل و بهره‌گیری از آن‌ها و نیز رقابت برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان، گرایش رسانه‌ها به «دیتا ژورنالیسم»[1] را افزایش داده است. درک نقش و اهمیت دیتا ژورنالیسم می‌تواند موجبات استفاده از آن را در ایران فراهم کند.
این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتا ژورنالیسم در رسانه‌های آنلاین و مبتنی بر نظریه‌های «استفاده و رضایت‌مندی»[2]، «انتظار- فایده» و «حوزه عمومی»[3] انجام ‌شده است. روش تحقیق آن، مصاحبه عمقی با 103 نفر از متخصصان‌دیتا ژورنالیسم است. این پژوهش، در تلاش برای پاسخ به 6 سؤال اصلی تحقیق اعم از نقش دیتاژورنالیسم در رسانه‌های آنلاین، تعریف دیتاژورنالیسم، آثار و آینده آن، نقش داده‌های بزرگ در آینده دیتاژورنالیسم و تمایل رسانه‌ها به این نوع روزنامه‌نگاری است. بنا بر یافته‌های پژوهش، متخصصان به 11 نقش دیتا ژورنالیسم ازجمله نقش‌های «روزنامه‌نگارانه»، «تسهیل تعامل مخاطبان»، «تحقق دموکراسی» و «اعتمادسازی» اشاره کرده و با تأکید به تمایل سایر رسانه‌ها به دیتا ژورنالیسم، رسانه‌های آنلاین را موفق‌تر در این بهره‌گیری دانسته‌اند. آینده دیتاژورنالیسم مثبت و رو به رشد ارزیابی‌شده و بر نقش داده‌های بزرگ در این مسیر تأکید شده است. کمک به تأمین منافع مخاطبان و رسانه‌ها و تأثیر بر دولت و کمک به بهبود تعامل آن‌ها از آثار دیتاژورنالیسم یاد شده است. همچنین مبتنی بر نتایج پژوهش، دیتاژورنالیسم ضمن یاری به رسانه‌ها در مسیر ایفای وظایف و نقش‌هایشان، می‌تواند در جلب رضایت مخاطبان و نیز کمک به احیای حوزه عمومی مؤثر باشد.



[1]. Data journalism


[2]. Uses and gratifications theory                      


 [3]. The Theory of the Public Sphere

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Data Journalism In Current Journalism Around the World / An Analysis of the Viewpoints of World's journalists and Experts

نویسندگان [English]

  • maryam salimi 1
  • Mohammad Soltanifar 2
  • Afsaneh Mozaffari 3
  • Younes Shokrkhah 4

1 PhD Candidate in Mass Communication, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Communications, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (corresponding author)

3 Assistant Professor, Department of Communications, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

4 Assistant Professor, Department of European studies,Faculty of World Studies, University of Tehran, Tehran

چکیده [English]

The growing rates of data and the need to use them and the competition to meet the consumers’ needs has driven media towards “Data Journalism”. If its role and significance is understood adequately, it can be used more widely across Iranian media as well.
The present research has been conducted aiming to study the role of data journalism in online media and is based on the theory of “Uses and Gratifications”, “Expectation-Utility” and “the Theory of Public Spheres”.Six main issues were studied including the role of data journalism in online media, the definition of data journalism, its future and works related to it, the role of Big Data in the future of data journalism and the media’s interest in utilizing it.
The method of study is in-depth interview with 103 data journalism experts. According to the results, the experts have pointed out 11 roles of data journalism including “Journalistic”,“facilitation of interaction of the audience”, “achieving democracy” and “building credibility” roles and have emphasized that considering the tendency in other media to use data journalism, online media has gained more success in doing so. The future of data journalism is deemed positive and expanding and the role of big data is also brought to attention. Supporting the interests of the audience and media, influencing governments and aiding their interactions have been some of data journalism effects. According to the results, data journalism can help the media play its critical role, gain the audience's gratification and help to revive the public sphere.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Data Journalism
  • Online Media
  • Big Data
  • Precision Journalism
  • Data Driven Journalism
- دلاور، علی. (1384)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات رشد.
- سمیعی، محمد؛ شکر خواه، یونس و دیگران. (1392)، دو فضایی شدن نشر؛ مبانی نشر الکترونیک، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- سهرابی، بابک و ایرج، حمیده. (1394)، علم داده: مفاهیم و مهارت‌ها، تهران، انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
- شکر خواه، یونس؛ سلیمی، مریم. (1393)، گرافیک خبری و اطلاع‌رسان، تهران، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-   مرکز ملی فضای مجازی. (29 آذر 1395)، اینترنت اشیاء، http://yon.ir/7ax4M(5 فروردین 1396).
- کایرو، آلبرتو. (1394)، گرافیک اطلاع‌رسان 2، مترجم: احمد اشرفی، مریم سلیمی، تهران، انتشارات سروش.
- گود، لوک و دیگران.(1393)، روزنامه‌نگاری شهروندی و دموکراسی، مترجم: محمود سلطان‌آبادی، تهران، انتشارات ثانیه.
- گنز، هربرت جی. (1392)، دموکراسی و خبر، مترجم: علیرضا دهقان، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
- مولایی، محمدمهدی. (4 فروردین 1392)، 10 گونه جدید روزنامه‌نگاری، http://yon.ir/svIXn(30 بهمن 1395).
- مک کوایل، دنیس؛ ویندال، سون. (1388)، مدل‌های ارتباطات جمعی، مترجم: گودرز میرانی، تهران، انتشارات سروش.
- مک کوایل، دنیس. (1380)، مخاطب شناسی، مترجم: مهدی منتظر قائم، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
- مهدی زاده، سیدمحمد. (1389)، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران، انتشارات همشهری.
- نیکو، مینو و دیگران. (1381)، شناخت مخاطب تلویزیونی با رویکرد استفاده و رضامندی، تهران، انتشارات سروش.
- نوذری، حسینعلی. (1381)، بازخوانی هابرماس، تهران، نشر چشمه.
- ویمر، راجردی؛ دومینک، جوزف آر. (۱۳۸۹)، تحقیق در رسانه‌های جمعی، چاپ دوم، مترجم کاووس سید امامی، تهران، انتشارات سروش.
- هولاب، رابرت. (1393)، یورگن هابرماس، نقد در حوزه عمومی، چاپ هشتم، مترجم: حسین بشیریه، تهران، نشر نی.
 
-  Aitamurto,Tanja, Sirkkunen Esa, Lehtonen, Pauliina. (2011). Trends In Data Journalism, http://virtual.vtt.fi/virtual/nextmedia/Deliverables-2011/D3.2.1.2.B_Hyperlocal_Trends_In%20Data_Journalism.pdf, (13 October 2016)
-  Arthur, Charles. (22 November 2010). Analysing data is the future for journalists, say Tim Berners–Lee.
       berners-lee (2 September 2016)
-  Bradshaw, Paul. (2010). How to be a data journalist,
b. hmca (n.d.). The history of data journalism,
    (2 September 2016)
-  Cairo, Alberto. (2013). The Functional Art, United States of America, New Ridear
-  Cairo,Alberto. (2008). Infografia 2.0, Spain, Alamut
- Francesco Giorgio. (2015). How Wikileaks is Advancing Journalism within the Realm of the Public Sphere, http://www.fgiorgio.com/wikileaks-advancing-journalism, (1 April, 2017)
-  Gray, Jounathan, Bounegru, Liliana, Chambers, Lucy. (2012). The Data Journalism Handbook, United States of America, O Relily
-  Internewskenya(n.d.), About data journalism,
- Houston, Brant.  (November 12, 2015). Fifty Years of Journalism and Data: A Brief History, http://gijn.org/2015/11/12/fifty-years-of-journalism-and-data-a-brief-history (4 April 2016)
-  L. Stone, Martha. (November 2014). Big Data for Media, Reuters Institute forthe Study of Journalism Report.
   20For%20Media_0.pdf, (1 April 2016)
-  Mair,John & Lance Keeble, Richard. (2013). Data Journalism: Mapping the Future,
-  United Kingdom, Abramis academic publishing
-  Periscopic. (2014). A Framework for Talking About Data Storytelling. http://www.periscopic.com/content/a-framework-for-talking-about-data-narration, (3 January 2016)
-  Rapeli, Minna. (2013). Data Journalism: An Outlook for the Future Processes Information Systems Science, Master's thesis, Department of Information and Service Economy, Aalto University, School of Business,https://aaltodoc.aalto.fi/bitstream/handle/123456789/11708/hse_ethesis_13341.pdf?sequence=1, (12 March 2016)
-  Riley, Jim. (2013). ICT: The difference between data and information. https://www.tutor2u.net/business/reference/the-difference-between-data-and-information, (1march 2016)
-  Zanchelli, Michael & crucianelli, Sandra. (2014). Integrating Data Journalism into Newsrooms, international center for journalist. http://pdfdownloadsff.com/go.php?key=1883afc0549d7a71ad8befa9e663be2c&id=1#, (14 April 2016)