نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه تهران

2 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه تهران

چکیده

بر اساس تغییرات اجتماعی-فنآورانۀ شهر اطلاعاتی تهران، خانگی شدن فنآوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی سبب شده است تا ایدۀ هم‌زیستی انسان و فنآوری در ابعادی از سطوح شناختی تا کنشی تسهیل شود. در این میان، عاملان اجتماعی نوجوان از سطح انطباق‌پذیری بیش‌تری با فنآوری‌های جدید در بُعد کنش‌های روزمره برخوردارند؛ تا جایی که تشدید وابستگی به فنآوری‌های به‌روز، زمینۀ ادغام عاملیت انسان و فنآوری را فراهم می‌آورد. در این مقاله، نویسندگان تلاش کرده‌اند تا برخی از جنبه‌های زندگی خانوادگی مرتبط با مسئلۀ مذکور را بر طبق نگرش نوجوانان(نسل جدید) و نیز مادران و پدران تحلیل کنند. پس از برآورد آمایشی اطلس کلان شهر تهران، با توجه به نمونه‌گیری هدفمند و تیپیک و با اتخاذ روش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با 120 نوجوان و 20 نفر از مادران و پدران مصاحبه شد. رویکرد نظری منطبق بر دوگانۀ ساختار-عاملیت برای انسان و فنآوری بوده و از تحلیل کدگذاری چند-مرحله‌ای و سنخ‌یابی استفاده شده است. در مجموع، نتایج نشان می‌دهند که طیفی از نگرش‌های متعدد میان نوجوانان و والدین مانند سه‌گانۀ تکنیک‌گرایان، محافظه‌کاران و انسان‌گرایان قابل احصاست. یکی از مضامین کلیدی در تحلیل مسئله و امکان تلفیق عاملیت عبارت از ایدۀ «فنآوری به‌مثابۀ منبع قدرت» برای نوجوانان است. از این‌رو، نوعی «انسان‌شناسی جدید» در فهم کنش نوجوانان به‌دلیل اتصال به ابزارها و فنآوری‌های جدید شکل می‌گیرد که بر سطحی از ادغام کنشگر با فنآوری‌های نو ظهور دلالت دارد. در این چشم‌انداز، توجه به مفهوم «نمایش قدرت» حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Incorporation Feature of Technology & Teen’s Agency With Regard to the Domestication of ICTS

نویسندگان [English]

  • Iman Erfanmanesh 1
  • Soheila Sadeghi Fassaie 2

1 Ph.D in cultural sociology - Tehran University

2 Associate Professor, Department of Sociology, Tehran University

چکیده [English]

According to the socio-technical changes of Tehran information society, the domestication of ICTS has led to facilitate the idea of human and technology mutuality in some aspects from cognitive to acting levels.Teenage social actors are of more adaptability with the new technologies in the dimension of everyday actions, in so far as the intensification of dependency to up-to-date technologies provides the setting of technology and human’s agency incorporation. Researchers seek to analyze some aspects of the family life concerning the mentioned matter according to teen’s (as the new generation) and also parents’ attitude. After the preparatory assessment of Tehran metropolis atlas, applying both purposive and typical sampling and adopting the method of semi-structured interview, the authors interviewed 120 teens and 20 cases of parents. The theoretical approach has based on the dichotomy of the structure-agency for human and technology and multi-step coding analysis besides typification have been used. The results show that a spectrum of diverse attitudes, such as the triplet of technicists, conservationists, and humanists, between teens and parents is identifiable. One of the key themes in analysis of the subject and possibility of the agency corporation is the idea of “technology as power source” for teens. A kind of “the new anthropology” is forming to interpret teens’ action due to their connexion to the gadgets and new technologies, in as much as it implies a certain level of merging actor with new emerging technologies. In this perspective, attention to the concept of the “power exhibition” is of significance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agency
  • ICTS
  • Teen
  • Parents
  • Family
-  استراوس، انسلم و کربین، جولیت. (1392). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای. ترجمه: ابراهیم افشار، تهران: نی.
-  استیونسن، نیک. (1384). «رسانه‌های جدید و جامعه اطلاعاتی». ترجمه: پیروز ایزدی. رسانه،شماره 62.
-  برتون، فیلیپ. (1382). آیین اینترنت. ترجمه: علی‌اصغر سرحدی و همکار. تهران: امیرکبیر.
-  بهرامی کمیل، نظام. (1391). نظریه رسانه‌ها: جامعه‌شناسی ارتباطات. تهران: کویر.
-  بیات، قدسی؛ شهابی، محمود. (1391). «شبکه‌های اجتماعی مجازی و کاربران جوان؛ از تداوم زندگی واقعی تا تجربه جهان‌وطنی». مجلس و راهبرد، شماره 69.
-  داتن، ویلیام. (1384). دگرگونی‌های اجتماعی در یک جامعه اطلاعاتی. ترجمه: محمد توکل و ابراهیم کاظمی پور. تهران: کمیسیون ملّی یونسکو.
-  ذکایی، محمد سعید. (1386). فرهنگ مطالعات جوانان. تهران: آگه.
-  ذکایی، محمدسعید؛ ولی‌زاده، وحید. (1388). «فرهنگ جوانان و تلفن همراه». تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 7.
-  ریتزر، جرج. (1389). مبانی نظریه جامعه‌شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن. ترجمه: شهناز مسمی‌پرست. تهران: ثالث.
-  عرفان منش، ایمان. (1396). مناسبات قدرت میان والدین و فرزندان در خانواده با توجه به نقش و تأثیر فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی (ICTS). رساله دکتری تخصصی، رشته جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه تهران.
-  کاستلز، مانوئل. (1385). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ. ترجمه: احد علی‌قلیان و افشین خاک‌باز. جلد 3 (پایان هزاره). تهران: طرح نو.
-  لادریر، ژان. (1380). رویارویی علم و تکنولوژی بافرهنگ‌ها. ترجمه: پروانه سپرده. تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-  محسنی، منوچهر. (1380). جامعه‌شناسی جامعه اطلاعاتی. تهران: دیدار.
-  منتظر قائم، مهدی و شاقاسمی، مهدی. (1387). «اینترنت و تغییر اجتماعی در ایران: نگاهی فرا تحلیلی با تأکید بر جوانان». جامعه‌شناسی ایران، شماره‌های 3 و 4.
-  میدوز، جک. (1383).شناخت اطلاعات. ترجمه: محمد خندان و مهدی محامی. تهران: کتابدار.
-  وبستر، فرانک. (1390). نظریه‌های جامعه اطلاعات. ترجمه: اسماعیل قدیمی. تهران: امیرکبیر.
-  هنسون، جریس و نارولا، اوما. (1381). تکنولوژی‌های جدید ارتباطی در کشورهای در حال‌ توسعه. ترجمه: داوود حیدری. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
 
-  Allison, Sh. (2013). “Youth & the (Potential) Power of Social Media”. Youth Studies Australia, 32(3), pp69-73.
-  Bakardjieva, M. (2005). Internet Society: The Internet in Everyday Life. London: Sage.
-  Buckingham, D. & et al. (2008). Youth, Identity & Digital Media. Cambridge: MIT.
-  Callon, M. (1986). “The Sociology of an Actor-Network: The Case of the Electric Vehicle”. in: Callon, M. & et al. Mapping the Dynamics of Science & Technology: Sociology of Science in Real World. London: MacMillan, pp19-34.
-  Castells, M. & et al. (2007). Mobile Communication & Society: A Global Perspective. US: MIT.
-  Cavanagh, A. (2007). Sociology in the Age of the Internet. England: Open University.
-  Choi, Y. S. & L. Ross (2006). “Policy & Power: The Impact of the Internet on the Younger Generation in South Korea”. Social Policy & Society,5(3), pp421-429.
-  Daly, K. J. (2007). Qualitative Methods for Family Studies & Human Development. London: Sage.
-  Ellul, J. (1964). The Technological Society. New York: Vantage Books.
-  Flores, F. (1998). “Information Technology & the Institution of Identity Reflections”. Understanding Computer & Cognition, 11(9), pp351-372.
-  Haraway, D. (1991). Simians, Cyborgs, & Women: The Reinvention of Nature. New York: Routledge.
-  Hertlein, K. M. (2012). “Digital Dwelling: Technology in Couple & Family Relationships”. Family Relations, 61, pp374-387.
-  Lister, M. & et al. (2003). New Media: A Critical Introduction. London & New York: Routledge.
-  Latour, B. (1999). Science in Action: How to Follow Scientists & Engineers Through Society. US: Harvard University
-  Livingstone, S. (2002). Young People & New Media. London: Sage.
-  Mumford, L. (2010). Technics & Civilization. Chicago: The University of Chicago.
-  Prensky, M. (2001). “Digital Natives, Digital Immigrants”. Part 1. On the Horizen, 9, pp1-6.
-  Virilio, P. & Kittler, F. (1999). “The Information Bomb: Paul Virilio & Friedrich in Conversation”. Angelaki: Journal of the Theoretical Humanities, 4(2), pp81-90.
-  Williams, R. (1983). Towards 2000. London: Chatto & Windus.
-  http://atlas.tehran.ir. (acceded in 2016 July)
-  http://tmicto.tehran.ir/Portals/0/Document/Amarname/AmarShahr93/index.html. (acceded in 2016 July)