نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• علی اشرف نظری ¹
• مجتبی قلی پور ²

¹ دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران

² دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از ویژگی‌های برجسته جنبش انقلابی مصر (2010-2011)، استفاده ابزاری معترضان از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی نوین به‌ویژه اینترنت و تلفن همراه است. رسانه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک، توئیتر و یوتیوب؛ قابلیت پیام‌دهی متنی و نیز کارکردهای روزنامه‌نگاری شهروندی از طریق تلفن همراه و اینترنت (در پیوند با رسانه‌های رسمی)؛ و سایر پتانسیل‌های ارتباطی فناوری اطلاعاتی جدید، نقش قابل ملاحظه‌ای در مراحل مختلف تحولات انقلابی مصر داشته‌اند. اصطلاحاتی چون «انقلاب فیس‌بوکی»، «انقلاب توئیتری»، «انقلاب اینترنتی»، «انقلاب سایبری» و غیره، اگرچه شاید ماهیتی شعارگونه داشته و از دقت علمی به دور باشند، اما اهمیت ارتباطات جدید در فرایندهای انقلابی مصر و سایر کشورهای خاورمیانه را نشان می‌دهند.
در این مقاله تلاش خواهد شد ارزیابی واقع‌بینانه و دقیقی از نقش ارتباطات مجازی ناشی از فناوری‌های اطلاعاتی جدید در جنبش انقلابی مصر داشته باشیم. ارزیابی تأثیر فناوری‌های اطلاعاتی جدید بر امکان کنش‌گرایی سایبر، آفرینش کنش‌های آنلاین و تقویت تعامل کنش آنلاین و آفلاین، امکان شبکه‌سازی اجتماعی، آشکارگی سرکوب و در نتیجه کاهش توان سرکوبگری حکومت بر اثر مکانیزم‌های افشاسازی ناشی از ارتباطات، بسیج، سازمان‌دهی، بازنمایی و پخش اخبار و اطلاعات مرتبط با جنبش در فرایند انقلاب مصر عمده‌ترین مباحث این مقاله را تشکیل خواهند داد. در پایان نیز به بررسی این مسئله می‌پردازیم که جایگاه فناوری‌های جدید ارتباطی در پیروزی انقلاب مصر چیست و اینکه آیا می‌توان ارتباطات مجازی را به‌مثابه متغیری مستقل در کامیابی جنبش انقلابی مصر به‌حساب آورد؟ هدف اصل مقاله حاضر، درک نقش و جایگاه فناوری‌های جدید ارتباطی از این منظر است که این ابزارها به خودی نه علت هستند و نه خود کارگزار، بلکه ابزاری است که تحت شرایط وجود علل و زمینه‌های خاص به‌مثابه یک تسریع و تقویت‌کننده در خدمت اهداف کارگزاران خواهد بود. این همان نقش و جایگاه واقعی فناوری اطلاعاتی - ارتباطی جدید در انقلاب مصر است.

کلیدواژه‌ها

• انقلاب مصر
• فناوریهای اطلاعاتی- ارتباطی نوین
• کنش جمعی
• جنبشهای اجتماعی

عنوان مقاله [English]

New social media and their role in the representation of collective action: The Egyptian revolution analysis

نویسندگان [English]

• Ali Ashraf Nazari ¹
• Mojtaba Gholipour ²

² UT

چکیده [English]

One of the outstanding features of Egypt's revolutionary movement (2010-2011), using New Information and Communication Technologies, especially the Internet tool protesters and mobile. Social media such as Facebook, Twitter and YouTube, text messaging capability and functions of citizen journalism through mobile phones and the Internet (in conjunction with the official media), and other communication potential of new information technologies, a significant role in the process various developments have Egyptian revolution. Terms like "Facebook Revolution", "Twitter Revolution", "Internet revolution", "cyber revolution" and so on, although perhaps a propagandist nature and away from scientific accuracy, but the importance of contact with the revolutionary processes in Egypt and other Middle East countries show.
In this article I will attempt realistic and detailed assessment of the role of virtual communication resulting from new information technologies have in the revolutionary movement in Egypt. The impact of new information technologies on the possibility of cyber activism, online creation and strengthening of interaction acts between online and offline, allowing social networking, appearance repression and decrease the repressive mechanisms of disclosure of communication, mobilization, organization, representation and news and information related to the movement in the revolutionary process in Egypt will form the main subject of this article.

کلیدواژه‌ها [English]

• Egyptian Revolution
• the new communication and information technologies
• collective action
• Social Movements