نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار گروه مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

تحقیق حاضر در جستجوی پاسخ به این سؤال است که چگونه می‌توان با استفاده از فناوری اطلاعات متکی بر سلامت همراه، کیفیت زندگی بیماران دیالیز را مورد پایش قرار داد. این مطالعه از نوع کاربردی- توسعه‌ای بوده که در ابتدا شاخص‌های معرفی‌شده در پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران دیالیزی[1]، از سه دیدگاه پزشکان، بیماران و همراه آن‌ها رتبه‌بندی شده و معیار وزنی هر شاخص مشخص گردید. در ادامه سامانه پویای پایش کیفیت زندگی بیماران دیالیزی بر اساس وزن شاخص‌های به‌دست‌آمده مدل‌سازی و طراحی گردید. معماری ارائه‌شده برای سامانه مبتنی بر معماری سه لایه[2] است. در طراحی سامانه، سرویس‌های گزارش‌گیری و سطوح دسترسی نیز به کار گرفته شد. نتایج رتبه‌بندی شاخص‌های اصلی کیفیت زندگی بیماران مزمن کلیوی نشان می‌دهد نظر گروه پزشکان و همراهان بیمار هرچند که در وزن دهی معیارها متفاوت است ولی از دید هردو گروه رتبه‌بندی شاخص‌ها شبیه است. در پیاده‌سازی سامانه نیز تحلیل دقیق و جمع‌آوری اطلاعات به‌دست‌آمده از رتبه‌بندی شاخص‌های کیفیت برای تشکیل مدل داده‌ای استفاده شد و بعد از تحلیل و اصلاح، مدلی مناسب با نیاز سامانه طراحی و مورداستفاده قرار گرفت. طراحی سامانه پویای پایش کیفیت زندگی بیماران دیالیزی بر پایه فناوری اطلاعات قدمی مؤثر در مدیریت درمان و افزایش کیفیت زندگی بیماران دیالیزی است. به‌کارگیری معماری مناسب و پیش الگوهای بهینه و استاندارد منجر به افزایش قابلیت‌های عملکردی، کاربردی، ذخیره و بازیابی مناسب سامانه می‌شود.



[1] Kidney Disease Quality of Life Short Form (KDQOL-sf)


[2] Model-View-Controller (MVC)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mobile health (m-Health); A Communication model for monitoring and improving the quality of life of dialysis patients

نویسندگان [English]

  • sajad farhadi 1
  • Mohamadtaghi Taghavifard 2

1 Student at allameh tabatabai university

2 Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

The present study is intended to answer the question that how the quality of life in dialysis patients can be monitored by mobile-health-based information technology. This was an applied-developmental study, in which the indices introduced in the Kidney Disease Quality of Life Short Form (KDQOL-SF) were initially ranked from the viewpoints of three groups of physicians, patients and their hospital attendants, and the weighting criteria of each indicator were specified. In the following, the dynamic system for monitoring quality of life in dialysis patients was modeled and designed based on the weight of the obtained indices. The architecture provided for the system is based on three-layer MVC architectural pattern. The reporting services and access levels were also used in the design of the system. The results of ranking of the main indices of the quality of life in chronic kidney patients suggest that although the opinions of the groups of physicians and hospital attendants are different in weighting the criteria, they are similar in ranking of indices. Moreover, accurate analysis and collecting the data obtained from the ranking of quality indices were used in the implementation of the system to form the data model; and after the analysis and modification, a suitable model for system requirements was designed and used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mobile health
  • quality of life
  • monitoring quality
  • design
  • dialysis patient
-       آزادی پرند, فرشته, سید سعید, مرتضوی. (1396). شبکه اجتماعی سلامت: یک سیستم توصیه‌گر با رویکرد شبکه‌های اطلاعاتی ناهمگون. مطالعات رسانه‌های نوین, 3(12), 167-206.
-       آقایی، عاطفه، خلیلی. (1393). «عوامل مرتبط با استفاده مخاطبان از برنامه‌های پزشکی رسانه‌ها» مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران،32 (1): 19-۲6.
-       احمدوند، علی‌محمد، فاتحی، محمد و حیدر پور، بهزاد. (1393). «تلفیق مقایسات زوجی سنتی و روش‌های مبتنی بر آرا در تحلیل سلسله مراتبی ناجا». توسعه انسانی پلیس، 51(11), 117-130.
-       رنگریز حسن، پشوتنی زاده هومن. (1394). «بررسی نهادهای مالی به‌منظور هدفمندسازی نقدینگی جامعه در راستای کاهش تورم و افزایش توسعه صنعت با استفاده از الگوی AHP». فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی, ۵ (۱۹): ۲۱۵-۲۳۷.
-       زحمت کشان، مریم، صفدری، رضا. (1393). «تکنولوژی m-health، تحولی نوین در ارتقاء سلامت». بیمارستان، ویژه‌نامهٔ تله مدیسن.
-       زمان زاده، وحید، حیدر زاده، مهدی، عشوندی، خدایار و لک دیزجی، سیما. (1386). «ارتباط بین کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی در بیماران همودیالیزی». مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 29(1): 49-54.
-       دلبری سید علی، داودی سید علیرضا (1391). «کاربرد تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در رتبه‌بندی شاخص‌های ارزیابی جاذبه‌های توریستی». تحقیق در عملیات در کاربردهای آن, ۹ (۲):57-79.
-       طاهری، نوراله؛ سالار کمانگر؛ بهمن چراغیان و سید ضیاءالدین موسوی. (۱۳۹۲)، «بررسی کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی»، فصلنامه دانش و تندرستی. 8 (3): 119-124
-       عزیزی، احمد و مائده شجرات. (۱۳۸۹). «معرفی Mobile health و جایگاه استراتژیک آن در سیستم بهداشت و درمان». نخستین سمپوزیوم بین‌المللی بیمارستان الکترونیکی و تله مدیسن، تهران، دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، مرکز همایش‌های طاپکو
-       کنسرسیوم دیالیز ایران، واحد روابط عمومی و بین‌الملل. سالنامه دیالیز ایران (1395).
-       لیراوی، ملک میلاد، شاه بهرامی، اسدالله، (1394). «اولویت‌بندی کاربردهای سلامت همراه و زیرساخت‌های ارتباطی آن». مدیریت فناوری اطلاعات 7 (2): 407-428.
-       مهرگان، محمدرضا. (1383). پژوهش عملیاتی پیشرفته»، انتشارات کتاب دانشگاهی، چاپ اول.
-       نجار زاده، محمدباقر، صادقی نائینی پور، مائده و خزاعی، محمود رضا. (1391). «بررسی تأثیر آل کارنیتین بر روی دیس لیپیدمی و آنمی بیماران همودیالیزی». علوم پزشکی، 2(2): 1-17.
-     Al-Garni, R. S. (2006). Assessment of Health-related Quality of Life among End-Stage Renal Disease (ESRD) Adult patients Undergoing Hemodialysis at the Eastern Region. King Saud University.
-     Chih, M. Y., Patton, T., McTavish, F. M., Isham, A. J., Judkins-Fisher, C. L., Atwood, A. K., & Gustafson, D. H. (2014). Predictive modeling of addiction lapses in a mobile health application. Journal of substance abuse treatment46(1), 29-35.
-     Chow, C. K., Ariyarathna, N., Islam, S. M. S., Thiagalingam, A., & Redfern, J. (2016). M-Health in cardiovascular health care. Heart, Lung and Circulation25(8), 802-807.
-     Cohen, L., de Moor, C. A., Eisenberg, P., Ming, E. E., & Hu, H. (2007). Chemotherapy-induced nausea and vomiting—incidence and impact on patient quality of life at community oncology settings. Supportive care in cancer15(5), 497-503.
-     Colaci, D., Chaudhri, S., & Vasan, A. (2016). M-Health interventions in low-income countries to address maternal health: a systematic review. Annals of global health82(5), 922-935.
-       Eysenbach, G. (2011). Infodemiology and infoveillance: tracking online health information and cyberbehavior for public health. American journal of preventive medicine, 40(5), S154-S158.
-       Dala-Ali, B. M., Lloyd, M. A., & Al-Abed, Y. (2011). The uses of the iPhone for surgeons. The surgeon9(1), 44-48.
-     Eze, E., Gleasure, R., & Heavin, C. (2016). Reviewing mHealth in developing countries: A stakeholder perspective. Procedia Computer Science100, 1024-1032.
-     Faiola, A., & Holden, R. J. (2017). Consumer health informatics: Empowering healthy-living-seekers through mHealth. Progress in cardiovascular diseases59(5), 479-486.
-     Fortier, M. A., Chung, W. W., Martinez, A., Gago-Masague, S., & Sender, L. (2016). Pain buddy: A novel use of m-health in the management of children's cancer pain. Computers in biology and medicine76, 202-214.
-     Gamble, K. H. (2009). Beyond phones. With the proper infrastructure, smartphones can help improve clinician satisfaction and increase EMR use. Healthcare informatics: the business magazine for information and communication systems26(8), 23-4.
-     Johansson, P. E., Petersson, G. I., & Nilsson, G. C. (2010). Personal digital assistant with a barcode reader—A medical decision support system for nurses in home care. International journal of medical informatics79(4), 232-242.
-     Kim, S. S., Patel, M., & Hinman, A. (2017). Use of m-Health in polio eradication and other immunization activities in developing countries. Vaccine35(10), 1373-1379.
-     Majeed-Ariss, R., Baildam, E., Campbell, M., Chieng, A., Fallon, D., Hall, A., & Swallow, V. (2015). Apps and adolescents: a systematic review of adolescents’ use of mobile phone and tablet apps that support personal management of their chronic or long-term physical conditions. Journal of medical Internet research17(12).
-     Mandzuk, L. L., & McMillan, D. E. (2005). A concept analysis of quality of life. Journal of orthopaedic nursing9(1), 12-18.
-     Marinkovic, S., & Popovici, E. (2012). Ultra low power signal oriented approach for wireless health monitoring. Sensors12(6), 7917-7937.
-     Monfared, A., Safaei, A., Panahandeh, Z., & Nemati, L. (2009). Incidence of end-stage renal disease in Guilan Province, Iran, 2005 to 2007. Iran J Kidney Dis, 3(4), 239-41.
-     Narimani, M., & Rafiq Iran, S. (2009). The relationship between methods of coping and mental health in patients treated with hemodialysis. Journal of fundamentals of mental health, 9(2), 117-22.
-     Oehler, R. L., Smith, K., & Toney, J. F. (2010). Infectious diseases resources for the iPhone. Clinical infectious diseases50(9), 1268-1274.
-       Otwell, T. (2016). Laravel-The PHP framework for web artisans. Laravel. Com. Last accessed, 30.
-     Pais-Ribeiro, J. L. (2004). Quality of life is a primary end-point in clinical settings. Clinical nutrition23(1), 121-130.
-     Pawar, P., Jones, V., Van Beijnum, B. J. F., & Hermens, H. (2012). A framework for the comparison of mobile patient monitoring systems. Journal of biomedical informatics45(3), 544-556.
-     Payne, H. E., Lister, C., West, J. H., & Bernhardt, J. M. (2015). Behavioral functionality of mobile apps in health interventions: a systematic review of the literature. JMIR mHealth and uHealth3(1).
-       Pereira, G. C., Santos, M. A., De Oliveira, B. T., Simplicio Jr, M. A., Barreto, P. S., Margi, C. B., & Ruggiero, W. V. (2013). SMSCrypto: A lightweight cryptographic framework for secure SMS transmission. Journal of Systems and Software, 86(3), 698-706.
-       Pop-Eleches, C., Thirumurthy, H., Habyarimana, J. P., Zivin, J. G., Goldstein, M. P., De Walque, D., ... & Ngare, D. (2011). Mobile phone technologies improve adherence to antiretroviral treatment in a resource-limited setting: a randomized controlled trial of text message reminders. AIDS (London, England)25(6), 825.
-     Rostami, Z., Einollahi, B., Lessan-Pezeshki, M., Abadi, A. S. N., Kebar, S. M., Shahbazian, H., & Jalalzadeh, M. (2013). Health-related quality of life in hemodialysis patients: an Iranian multi-center study. Nephro-urology monthly5(4), 901.
-     Sposaro, F., & Tyson, G. (2009, September). iFall: an Android application for fall monitoring and response. In Engineering in Medicine and Biology Society, 2009. EMBC 2009. Annual International Conference of the IEEE (pp. 6119-6122). IEEE.
-     Zamanzadeh, V., Heydarzadeh, M., Oshvandi, K. H., Argani, H., & Abedi, A. S. (2008). Effect of physical exercises on quality of life in hemodialysis patients. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences & Health Services, 30(1), 55-51.