نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشانس ارشد علوم ارتباطات از دانشکده صدا و سیما قم

2 استادیار دانشگاه صدا و سیما تهران

3 کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگا علوم قرآن و حدیث قم

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل سواد رسانه‌ای کاربران رسانه‌های اجتماعی بامطالعه موردی تلگرام است. داده‌های پژوهش در میان کاربران در رسانه اجتماعی تلگرام با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با بیست چهار گویه در زمینه سواد رسانه‌ای گرداوری شدند. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد، میانگین شاخص‌های بررسی‌شده سطح سواد رسانه‌ای کاربران از نمره 20 به ترتیب برابر است با تحلیل پیام (355/12)، حقیقت‌جویی پیام (299/12)، خودنظم دهی (676/11)، تفسیر پیام (535/11)، کنجکاوی (146/10)، توضیح (131/10) که درمجموع سواد رسانه‌ای کاربران رسانه اجتماعی برابر (357/11) است. همچنین سطح سواد رسانه‌ای در جنسیت کاربران یکسان نبود. علاوه بر این تفاوت معناداری بین تحصیلات و حوزه رشته تحصیلی و نوع دانشگاه کاربران با سطح سواد رسانه‌ای آن‌ها وجود داشت. نتایج دیگر پژوهش رابطه مستقیمی (مثبت) بین سن کاربران با سطح سواد رسانه‌ای آن‌ها و رابطه معکوسی (منفی) بین میزان استفاده از رسانه‌ای اجتماعی و سواد رسانه‌ای کاربران وجود داشت. همچنین با توجه به آزمون رگرسیون هم‌زمان دو متغیر تحصیلات به میزان (217/0) و میزان استفاده از تلگرام (586/0-) تبیین‌کننده سواد رسانه‌ای بودند. درنهایت سطح سواد رسانه‌ای در رسانه‌های اجتماعی (رسانه اجتماعی تلگرام) در بین کاربران در حد متوسط، حدود 567/0 درصد است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Media Literacy in Social Network Users (Case Study of Telegram Social Network)

نویسندگان [English]

  • Nosrat allah Nemati Far 1
  • Hassan Khojasteh 2
  • Hajar Kazemi 3

1 Master of Communication Science from Qom School of Music and Sound

2 Assistant Professor, Tehran University of Music and Technology

3 Master student of Hajj pilgrimage and Qom pilgrimage

چکیده [English]

The purpose of this research is to identify and analyze the social media users' literacy by telegraphic case study. Research data was gathered among users in social media using a researcher-made questionnaire with twenty four classes in the field of media literacy. Data analysis is done on two levels of descriptive and inferential statistics. The results of the study showed that the average media literacy of media literacy indexes from the 20th rank was equal to the analysis of the message (355.12), the truth of the message (12.29), self-regulation (11.667), the interpretation of the message (535/11), curiosity (146/10), explanation (131/10), which in total media literacy of social media users equals (11357/11). Media literacy was not the same in the users' gender. In addition, there was a significant difference between education and field of study and the type of university users with their media literacy rate. Other results showed a direct (positive) relation between the age of their media literate users and the negative (negative) relation between the use of telegram and media literacy among users. Also, according to the regression test, two variables of education were (0.217) and telegram usage (586.0) was the explanatory factor for media literacy. Finally, the level of media literacy in social media (social media telegram) among users is moderate to high of about 567%

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Media Literacy"
  • "Social Networking"
  • "Telegram Social Networking"
-        ایران پور، پرستو. (1389). «میزان سواد رسانه‌ای و نقش آن در استفاده از رسانه‌های تعاملی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
-         اسماعیلی، امیررضا. (1394). «از دهستان وایبر تا شهر تلگرام جه گذشته است؟» ماهنامه وب. شماره 166 صص 74-68.
-        اشرفی ریزی حسن، رمضانی، امیر؛ آقاجانی؛ حامد؛ کاظم پور، زهرا. (1392). «بررسی میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه اصفهان»، فصلنامه نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، سال دوم شماره 2 صص 34-17.
-        تاجریان، علیرضا. (1393). «مدیریت استراتژیک رسانه در مواجهه باسواد رسانه‌ای مخاطب»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت رسانه، شماره 13، صص 130-123.
-        تسلیمی، محمد سعید. کلانه آقا محمدی، آمنه. (1394). «بازطراحی سازوکار سیاست‌گذاری رسانه‌ای متأثر از رویکرد ارتقای سواد رسانه‌ای موردمطالعه: سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران دوره هشتم؛ شمار 2؛ صص 28-1.
-        جمیز پاتر. (1385). «ابعاد سواد رسانه‌ای»، ترجمه لیدا کاووسی، فصلنامه مطالعاتی و تحقیقاتی وسایل ارتباط‌جمعی، سال هفدهم شماره 68، صص 20-7.
-        داربی، علی. (1390). «درآمدی بر جامعه‌شناسی ارتباطات فرهنگ و رسانه»، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.
-        رضایی، روح‌الله، صفا، لیلا، ادیبی، منصوره. (1395). «عوامل مؤثر بر قصد استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام در فعالیت‌های آموزشی در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال بیست سوم، شماره 3، صص 64-37.
-        سلطانی فر، محمد. (1386). «سانسور یا سواد رسانه‌ای»، فصلنامهرسانه، شمار 68، صص 122-107.
-        سلطانی فر، محمد؛ پور آزادی، شیرین. (1393). «نقش سواد رسانه‌ای دبیران و خبرنگاران در ارتقای سطح تولیدات خبری»، فصلنامه رسانه، شماره 4، صص 93-81.
-        سیاح طاهری، محمدحسین و همکاران. (1394). حقیقت مجازی، تهران، انتشارات شورای عالی فضای مجازی.
-        شاهرخ اسکویی، زهره. (1385). «بررسی سواد رسانه‌ای دانشجویان فنی و علوم انسانی دانشگاه تهران در مقطع تحصیلات تکمیلی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
-        شکر خواه، دکتر یونس. (1386). «سواد رسانه‌ای چیست؟»، ماهنامه علمی تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، سال هشتم، شماره 5.
-        شکر خواه، یونس. (1380). «نیاز مخاطب به سواد رسانه‌ای» فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی. شماره 26، صص 83-73.
-        طلوعی، علی (1391)، «سواد رسانه‌ای: درآمدی بر شیوه یادگیری و سنج، ش تهران»، نشروزارتفرهنگوارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها.
-        عباسی قادری، مجتبی؛ میرعلی سید خوندی، زینب. (1391). «سواد رسانه‌ای مخاطبان رسانه‌ای نوشتاری در شهر تهران»، فصلنامه مطالعات و فرهنگ ارتباطات، سال 13، شماره 20، صص 141-117.
-        قاضی مرادی، حسن (1393). «درآمدی بر تفکر انتقادی تهران»، نشر اختران.
-          Begum, D. (2012). "Promoting Media and Information Literacy" A Case Study of BangladeshPublic Sector. Paper presented at the International Conference on Media and InformationLiteracy for Knowledge Societies, Moscow, Russian Federation.
-          Donsbakh,W(2008), "the international encyclopedia of communication", London:Blackwell publishing.
-          Horton, F. W(2007), "Understanding information literacy" A Primer, UNESCO: Paris.
-          Laitsch Dan. (2006), "Media Literacy Training, Commercial Television, and Consumerism in Schools", April 24, 2006 Volume 4 |
-          Paris, P. G. (2002). "Critical thinking and the use of the internet as a resource". international education journal. 4(1): 30-41.
-          Puppis, M. (2010). "Media Governance: A New Concept for the Analysis of Media Policy and Regulation", Journal of Communication, Culture & Critique, 3, 134–149
-          Raboy, M. & Padovani, C. (2010). "Mapping Global Media Policy: Concepts, Frameworks, Methods". Journalof Communication, Culture & CritiqueInternational Communication Association. 28 (6), 907-923
-          Heider, K. L. (2009), "Information literacy: The missing link in early childhood education". Springer Science Business Media, LLC Early Childhood Education, 36, 513–518.
-          Simpson, E. & Courtney, M. (2002). "Critical Thinking in Nursing Education" Literature Review. International Journal of Nursing Practice,Vol. 8, No. 2, pp. 89-98.