آسیه شریعتمدار
چکیده
دسترسی به نمونه مناسب و جلب همکاری مشارکت‌کنندگان در پژوهش‌های رشته‌های یاورانه که با مسائل عمیق افراد سروکار دارند، موضوعی حساس است. بر این اساس روان‌شناسان روزبه‌روز بیشتر برای مصاحبه، به اینترنت به‌عنوان رسانه رو می‌آورند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پژوهش مجازی در حرفه‌های یاورانه مبتنی بر ضوابط اخلاقی است. روش پژوهش کیفی ...
بیشتر
دسترسی به نمونه مناسب و جلب همکاری مشارکت‌کنندگان در پژوهش‌های رشته‌های یاورانه که با مسائل عمیق افراد سروکار دارند، موضوعی حساس است. بر این اساس روان‌شناسان روزبه‌روز بیشتر برای مصاحبه، به اینترنت به‌عنوان رسانه رو می‌آورند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پژوهش مجازی در حرفه‌های یاورانه مبتنی بر ضوابط اخلاقی است. روش پژوهش کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. جامعه مورد مطالعه متون مربوط به اخلاق پژوهش و مقالاتی که در مورد پژوهش در فضای مجازی نوشته شده و نمونه شامل مقالاتی بود که در بازه زمانی 20 سال اخیر به چاپ رسیده‌اند. تحلیل تا اشباع داده‌ها ادامه یافت و سپس با ترکیب مضامین، الگوی اخلاقی پژوهش مجازی بر مبنای 7 مؤلفه ارائه شد: آماده‌سازی محقق (پرورش نگرش مثبت به پژوهش مجازی، شناخت امکانات پیام‌رسان‌های فوری، آماده‌سازی سؤالات، دعوت اولیه از مشارکت‌کننده، تنظیم وقت)، آموزش رویه‌های مصاحبه به محقق (نوشتاری بودن مصاحبه و ویژگی‌های آن، مصاحبه هم‌زمان جهت خودانگیختگی، مرور پاسخ‌های مشارکت‌کننده در زمان نوشتن پاسخ بعدی وی)، برقراری رابطه حسنه (بیان هدف، اصول رازداری، کسب رضایت آگاهانه)، ارائه اطلاعات اولیه به مشارکت‌کنندگان (بیان اهداف و حقوق، نحوه رویارویی با هیجانات ناراحت‌کننده، تأکید بر رازداری)، آموزش رویه‌ها به مشارکت‌کنندگان (تأکید بر مصاحبه هم‌زمان، تأکید بر داوطلبانه بودن مصاحبه و عدم تحمیل)، ثبت و ذخیره‌سازی داده‌ها (انتقال گفتگو به فایل ورد، ویرایش فایل، مطالعه مکرر آن) و گزارش تحقیق (قرار دادن رمز برای گفتگوها، تغییر اطلاعات هویتی مشارکت‌کننده پیش از گزارش نهایی). با رعایت ضوابط اخلاقی ذکرشده، پژوهش مجازی روشی مفید و مقرون‌به‌صرفه در حرفه‌های یاورانه است.
