نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار/ دانشگاه صداوسیما، دانشکده ارتباطات

2 کارشناس ارشد ارتباطات(گرایش ژورنالیسم). دانشگاه صدا و سیما

چکیده

در این پژوهش سعی بر این است تا چگونگی تقابل هژمونی رسانه‌های غربی و عمل کانترهژمونیک رسانه خبری پرس تی‌وی با طرح پرسش‌هایی چون «چرا سخن می‌گویند؟»، «چه کسانی سخن می‌گویند؟»، «از چه سخن می‌گویند؟» و «چگونه سخن می‌گویند؟» بررسی شود. داده‌ها از نوع کیفی و روش مطالعه تحلیل گفتمان انتقادی و چارچوب مفهومی متشکل از نظریه‌های هژمونی گرامشی، بازنمایی استوارت هال و گفتمان لاکلا و موفه است. یافته‌ها نشان می‌دهد آنچه در رسانه‌های خبری غربی از «اسلام و شرق« به‌مثابه «دیگری فرودست» بازنمایی شده در شبکه خبری پرس تی‌وی با استفاده از تکنیک «بازنمایی معکوس» به اشکال مختلف نفی و طرد می‌شود. شبکه خبری پرس تی‌وی در شرایط تاریخی خاص با بهره‌مندی از دو دسته روشنفکران سنتی و ارگانیک، با تمرکز بر صداهای به حاشیه رانده‌ شده و با استفاده از سیستم واژگانی ویژه در مقابل هژمونی رسانه‌های غربی به طرح موضوعات و نگرش‌های پسااستعماری می‌پردازد که با هدف گفتمان کانترهژمونیک این شبکه همخوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Counter-Hegemonic Political Communication: Representation of the “Self” and the “Other” in the Presstv News Discourse

نویسندگان [English]

  • Mohammad gholi Minavandchal 1
  • simin meshkati 2

1 IRIB University, Faculty of Communication

2 IRIB

چکیده [English]

The purpose of this study is to compare the Counter-Hegemonic international news coverage by the Press TV news network against the Hegemonic discourse of the western media in a case study. This study is to find out why, how and by which techniques is the discourse made and who is making it by asking three questions including why they speak, who is speaking, and how do they speak. Discourse analysis method is used to collect qualitative data.The conceptual framework to carry this study is based on the Gramsci's theory of Hegemony, Stuart Hall's theory of Representation, and the Laclau and Mouffe's Discourse Theory. The findings show that Press TV uses "Reverse Representation" in the confrontation with western media who shows Islam and East as an inferior otherness. Press TV utilizes special vocabulary system, focuses on the voice of voiceless and employs both organic and traditional intellectuals to verbalize Postcolonial subjects which all are hit off with its counter-hegemonic purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Counter-Hegemony
  • Discourse
  • News
  • Representation
  • PressTV
-         آقاگل زاده، فردوس. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-         استرابهار، ژوزف و دیگران (1382). چه چیزی خبر را می‌سازد؟: مقایسه اخبار سراسری تلویزیونی در هشت کشور جهان (حسن بشیر، مترجم). فصلنامه رسانه، ش 2، سال چهاردهم.
-         استریناتی، دومینیک. (1384). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ‌عامه (ترجمه ثریا پاک‌نظر). تهران: گام نو (نشر اثر اصلی 1992).
-         اسولیوان، تام؛ هارتلی، جان؛ ساندرز، دنی؛ و فیسک، جانی. (1385). مفاهیم کلیدی ارتباطات (ترجمه میرحسن رئیس زاده). تهران: فصل نو (نشر اصلی اثر 1983).
-         باقری طادی، شهلا (1385). جهانی‌شدن ارتباطات و تأثیر آن بر بعد فرهنگی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه مقطع دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
-         پاکدل، حمیدرضا (1387). تدوین راهبردهای مطلوب برای شبکه تلویزیونی پرس تی‌وی جمهوری اسلامی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیما، تهران.
-         جول، جیمز. (1388). گرامشی (ترجمه محمدرضا زمردی). تهران: ثالث (نشر اثر اصلی 1994).
-         دبریکس، فرانسوا. (1388). وحشت از تصویر: روابط بین‌الملل و مدار جهانی تصویر. مهدی سمتی و حسن بشیر (گردآورندگان). مرزهای نو در ارتباطات بین‌الملل (ف 5، صص 191-233). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
-         ذاکر حسین، عبدالرحیم (1379). ادبیات ایران پیرامون استعمار و نهضت‌های آزادی‌بخش. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         ذاکر حسین، عبدالرحیم. (1379). ادبیات ایران پیرامون استعمار و نهضت‌های آزادی‌بخش. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         رضا قلی زاده، بهنام (1386). برجسته‌سازی اخبار انرژی هسته‌ای ایران در بخش فارسی سایت‌های بی.بی.سی. و صدای آمریکا طی سال‌های 1385 – 1383. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
-         سروری زرگر، محمد (1378). بررسی بازنمایی ایران در سینمای هالیوود: نشانه‌شناسی و تحلیل گفتمان هفت فیلم مرتبط با ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران
-         سلیمی، حسین. (1383). فرهنگ گرایی، جهانی‌شدن و حقوق بشر. چاپ دوم. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
-         گرامشی، آنتونیو (1388). دولت و جامعه مدنی (عباس میلانی، مترجم). تهران: اختران.
-         گل بخشی، حسن (1387). تحلیل گفتمان اخبار سایت‌های بی‌بی‌سی فارسی و رادیو فردا: در مورد بازداشت ملوانان انگلیسی در اروندرود (فروردین 1386) با تأکید بر شیوه‌های عملیات روانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
-         گودرزی، حسن (1389). مقایسه گفتمان خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) و سایت بی.بی.سی. فارسی در مورد اخبار هسته‌ای (با تأکید بر مسئله ساخت تأسیسات هسته‌ای قم "فردو"). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
-         مارس، جیم. (1381). توطئه جهانی (مهدی قرچه داغی، مترجم). تهران: پیکان (نشر اثر اصلی 2000).
-         محمدی، جمال (1386). تلویزیون و هژمونی فرهنگی. پایان‌نامه دکتری، جامعه‌شناسی نظری و فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
-         محمدی، علی. امپریالیسم فرهنگی و هویت فرهنگی (مترجم: حسن بشیر). مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
-         مهدی زاده، سید محمد. (1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
-         مهدی زاده، سید محمد (1384). بازنمایی ایران در چهار روزنامه نیویورک‌تایمز، گاردین، لوموند و دی ولت. پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
-         مولانا، حمید (1375). رسانه‌ها و انگاره سازی. (مترجم: غلامرضا تاجیک). فصلنامه رسانه، سال هفتم، شماره 2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-         میلز، سارا. (1388). گفتمان (ترجمه فتاح محمدی). زنجان: نشر هزاره سوم.
-         وینسنت، اندرو. (1376). نظریه‌های دولت (مترجم: حسین بشیریه). تهران: نشر نی (نشر اثر اصلی 1987).
-       Barker, Chris (2004). Cultural Studies: Theory and Practice (2nd edition, London: Thousand Oaks and New York, Delhi: SAGE.
-       Boggs, Carl. (1984). The Two Revolutions: Gramsci and the Dilemmas of Western Marxism, Boston: South End Press, ch 1.
-       Carter, D. & Molisa, P. (2005). Accounting Harmony, Neo – Gramscian Disharmony: A New Zealand Perspective. Working Paper no. 37. Retrived November 20, 2008 from http://www.accountingresearch.org.nz
-       Cottle, Simon, (2006). Mediatized Conflicts: Issues in Cultural and Media Stedies, Open University Press. Retrived January 11, 2011, from http://library.nu/docs
-       Fontana, Benedetto (1993). Hegemony & Power: On the Relation between Gramsci and Machiavelli, London: University Of Minnesota Press.
-       Glaser, Barney G., & Strauss, Anslem L. (1967). The discovery of groundedtheory:Strategie for qualitive research.Chicago:Aldine
-       Hall, staurt (1991). Culture, Media, Language: Working Papers in Cultural Studies. Routledge.Retrived 9.2011 from http://library.nu/docs
-       Hoare, Quentin and Geoffrey Nowell Smith. (1971), Gramsci, Selections from the Prison Notebooks,. New York: Blackwell Press
-       Laclau, Ernesto; Mouffe, Chantal. )2001). Hegemony and Socialist Strategy: Toward a Radical Democratic Politics. Retrieved September 17, 2010. From www.ziddu.com/download/1170382/HegemonyandSocialist Strategy.pdf.html
-       Saied, Edward (1978). Orientalism. London: Routledge & Kegan Paul
-       Smith, Anna Mari (1998). Laclau and Mouffe: The Radical Democratic Imaginary. London: Rutledge.