هادی خانیکی؛ حسین کرمانی
چکیده
هدف ما در این مقاله تحلیل وضعیت کنش ارتباطی و حوزۀ عمومی در مکالمههای روزنامهنگاران ایرانی در تلگرام است. در واقع پرسش اصلی تحقیق این است که آیا مکالمههای روزنامهنگاران بهعنوان افرادی که عموماً مدعی تحقق جامعۀ مدنی شناخته میشوند، خود از ویژگیهای لازم برای شکلگیری حوزۀ عمومی و همچنین تقویت کنش ارتباطی- که ناظر به تفاهم ...
بیشتر
هدف ما در این مقاله تحلیل وضعیت کنش ارتباطی و حوزۀ عمومی در مکالمههای روزنامهنگاران ایرانی در تلگرام است. در واقع پرسش اصلی تحقیق این است که آیا مکالمههای روزنامهنگاران بهعنوان افرادی که عموماً مدعی تحقق جامعۀ مدنی شناخته میشوند، خود از ویژگیهای لازم برای شکلگیری حوزۀ عمومی و همچنین تقویت کنش ارتباطی- که ناظر به تفاهم است نه منفعت شخصی- برخوردار است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش ایدۀ هابرماس دربارۀ حوزۀ عمومی و کنش ارتباطی را بهعنوان بستر نظری انتخاب کردیم. میدان تحقیق را مکالمات روزنامهنگاران ایرانی در گروه «پیشنهادات برای انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران» که در تلگرام تشکیل شده بود انتخاب کردیم. برای نمونهگیری از اولین پیام آغاز کرده و تا حصول اشباع نظری ادامه دادیم. بر این اساس، 1117 پیام در این گروه کدگذاری و تحلیل شد. سپس با مثلثبندی روشهای مشاهدۀ مشارکتی در گروههای تلگرام، تحلیل مکالمه و تحلیل گفتمان انتقادی رسانههای اجتماعی، مکالمهها را تحلیل کردیم. ما با توجه به تفاوتهای مکالمه در گروههای تلگرام و مکالمه در دنیای واقعی، ابتدا این تفاوتها را شناسایی و تحلیل کرده، سپس مکالمات روزنامهنگاران ایرانی را تحلیل کردیم. در ادامه، یافتههای تحقیق نشان داد که باوجود برخی نشانهها دال بر کنش ارتباطی، آنچه که در این مکالمهها رخ میدهد فاصلۀ زیادی با شکلگیری یک حوزۀ عمومی خرد دارد. در واقع، در مکالمههای خصومتآمیز و چالشی، بسامد موارد مربوط به نقض حوزۀ عمومی زیاد دیده میشود که نشاندهنده ضرورت تلاش روزنامهنگاران ایرانی برای تقویت کنش ارتباطی و همچنین تحقق حوزۀ عمومی خرد در اجتماع خود دارد.
سید محمد مهدی زاده؛ مهدخت بروجردی علوی؛ سید محسن عسگرزاده
چکیده
پژوهش حاضر، برای شناخت چارچوب سازی سخنرانی ترامپ و روحانی در مورد مذاکرات برجام، توسط خبرگزاریهای ایسنا، فارس، بیبیسی فارسی و بخش فارسی صدای آمریکا در پیامرسان تلگرام صورت گرفته و از نظریه چارچوب سازی بهعنوان مبانی نظری تحقیق استفاده شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و واحد تحلیل، مطلب است. در این پژوهش، کلیه اخبار منتشره ...
بیشتر
پژوهش حاضر، برای شناخت چارچوب سازی سخنرانی ترامپ و روحانی در مورد مذاکرات برجام، توسط خبرگزاریهای ایسنا، فارس، بیبیسی فارسی و بخش فارسی صدای آمریکا در پیامرسان تلگرام صورت گرفته و از نظریه چارچوب سازی بهعنوان مبانی نظری تحقیق استفاده شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و واحد تحلیل، مطلب است. در این پژوهش، کلیه اخبار منتشره در مورد رویداد موردبررسی در کانالهای تلگرامی رسانههای خبری ذکر شده، به شیوه نمونهگیری هدفمند، کل شماری شدهاند. ضریب پایایی تحقیق بر اساس فرمول اسکات محاسبه شد که برای همه متغیرها بالای ۸۰ درصد بود که این امر نشانگر پایایی مطلوب متغیرهای پژوهش حاضر است. بر اساس یافتههای این تحقیق، در مورد سخنرانی ترامپ و روحانی، شیوه انتشار اخبار در خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری فارس و بیبیسی فارسی تقریباً مشابه یکدیگر بوده است و این رسانههای خبری (بیبیسی فارسی تا حدودی) علیه سخنرانی ترامپ، مطالب خود را منتشر کردهاند، در حالی اکثر قریب بهاتفاق اخبار صدای امریکا علیه سخنرانی روحانی منعکسشده بود.
سید مهدی شریفی؛ محمدمهدی فرجیان
چکیده
حدوداً 65 تا 90 درصد از فرایند ارتباطات از طریق ارتباطات غیرکلامی انجام میشود. این ظرفیت در ارتباطات انسانی از طریق رسانههای اجتماعی بهطورکلی حذفشده است و فرایند ارتباطات با ظرفیت حدوداً 30 درصدی انجام میشود. از سوی دیگر تا پیش از پیدایی پیامرسانهای موبایلی و سرویس پیامک، پیامهای مکتوب چه در قالب نامه یا کتاب، در لحظه نوشته ...
بیشتر
حدوداً 65 تا 90 درصد از فرایند ارتباطات از طریق ارتباطات غیرکلامی انجام میشود. این ظرفیت در ارتباطات انسانی از طریق رسانههای اجتماعی بهطورکلی حذفشده است و فرایند ارتباطات با ظرفیت حدوداً 30 درصدی انجام میشود. از سوی دیگر تا پیش از پیدایی پیامرسانهای موبایلی و سرویس پیامک، پیامهای مکتوب چه در قالب نامه یا کتاب، در لحظه نوشته نمیشد بلکه جوانب پیام بیشتر بررسی میشد. حالآنکه در پیامرسانهای موبایلی فرایند ارتباط، در لحظه و با ظرفیت محدود زمانی شکل میگیرد. این امر باعث تجربه کژتابیهای متعدد پیامهای ارسالی توسط مخاطبان شده است. در این پژوهش که به روش پیمایشی انجامشده به روش نمونهگیری تصادفی از 355 نفر نظرسنجی انجامشده و تجربیات آنها در خصوص کژتابی پیام بهوسیله پیامرسانهای موبایلی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با استفاده از آزمون t و به کمک نرمافزار spss ارتباط این تجربیات با نبود زبان بدن در این فرایند مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه پژوهش در پیامرسانهای موبایلی، تأثیر معنیدار حذف زبان بدن و گفتگوی در لحظه متنی بر اخلالات و کژتابیهای پیام در این رسانهها را نشان میدهد.
مسعود کوثری؛ سیدبشیر حسینی؛ آرین طاهری؛ مسعود علیدادی
چکیده
ارتباط منطق با بازیهای رایانهای را در دو سطح میتوان بررسی کرد: 1. کاربرد منطق در طراحی و تولید بازیهای رایانهای 2. کاربرد منطق در استفاده و خوانش از متن بازیهای رایانهای. در این مقاله، با توجّه به اتّخاذ رویکرد تحلیلی رسانهای، تمرکز ما بر سطح دوم ارتباط منطق با بازیهاست که به تحلیل رسانهای و ارتباطی بازی معطوف میشود. ...
بیشتر
ارتباط منطق با بازیهای رایانهای را در دو سطح میتوان بررسی کرد: 1. کاربرد منطق در طراحی و تولید بازیهای رایانهای 2. کاربرد منطق در استفاده و خوانش از متن بازیهای رایانهای. در این مقاله، با توجّه به اتّخاذ رویکرد تحلیلی رسانهای، تمرکز ما بر سطح دوم ارتباط منطق با بازیهاست که به تحلیل رسانهای و ارتباطی بازی معطوف میشود. ارزشهای منطقی، اغلب در پس جاذبههای دیداری، شنیداری، روایی و رویهای بازیها پنهان هستند، امّا اهمیت بنیادینی در اینکه کاربر بازی چگونه جهان بازی را تجزیهوتحلیل میکند دارند. منطق دو ارزشی، در بازیهای رایانهای اغلب بهصورت تقابلهای دوگانه ساختاری در لایههای سهگانه متن نمود مییابد. بر همین اساس، برای تحلیل این دوگانههای متقابل از مبانی نظری نشانهشناسی و زبانشناسی ساختارگرا بهره بردهایم. ما ضمن استفاده از رهیافت مطالعه موردی تجمعی، از مبانی روششناختی نشانهشناسی لایهای برای تفکیک لایههای متنی در بازیهای رایانهای استفاده کردهایم. در این مطالعه، با هدف دستیابی به فهمی عمیقتر از کاربرد منطقهای دو ارزشی برای تحقق کارکردهای رسانهای در بازیهای رایانهای – و بهطور خاص، بازیهای رایانهای هدفمند – انواع مختلف کاربرد نظامهای منطقی دو ارزشی از طریق تحلیل تقابلهای دوگانه موجود در سه لایه متنی نشانهای، روایی و رویهای در چهار بازی رایانهای هدفمند (بازی عفو، بازی مکدونالد، آشتی ساز و درگیریهای جهان: فلسطین) دستهبندیشده است.
زهرا دادرس؛ سعید فرامرزیانی؛ علی جعفری؛ غلامحسین بیابانی
چکیده
هدف مقاله حاضر، ارزیابی میزان اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی و اثرات فرهنگی و رفتاری ناشی از آن در بین دانشآموزان دختر دوره متوسطه شهرستان اردبیل بود. به همین منظور، 373 دانشآموز دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که برای این منظور پرسشنامهای ...
بیشتر
هدف مقاله حاضر، ارزیابی میزان اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی و اثرات فرهنگی و رفتاری ناشی از آن در بین دانشآموزان دختر دوره متوسطه شهرستان اردبیل بود. به همین منظور، 373 دانشآموز دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که برای این منظور پرسشنامهای محقق ساخته بر اساس پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1996)، پرسشنامه انگیزهمطالعه و تحصیل (هارتر، 1980؛ 1981) و پرسشنامههای محقق ساخته پایبندی به فرهنگ ملی و نوع پوشش و آرایش مورد استفاده قرار گرفتند. دادهها در دو سطح توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که: 41 درصد دختران روستایی و 3/31 درصد دختران شهری در معرض اعتیاد به شبکههای اجتماعی قرار دارند. 9/1 درصد دختران شهری به این شبکهها اعتیاد دارند؛ بین میزان شیوع اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی در دانشآموزان دختر شهری و روستایی تفاوت معنیداری وجود دارد و میزان شیوع اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی در بین دانشآموزان دختر شهری بیشتر از دانشآموزان دختر روستایی است. در نتیجه تعیین گردید که بین میزان اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی و انگیزه مطالعه و تحصیل و همچنین پایبندی به فرهنگ ملی در دانشآموزان دختر دوره متوسطه همبستگی معکوس معنیداری وجود دارد. اما بین میزان اعتیاد به شبکههای اجتماعی موبایلی و نوع پوشش و آرایش دانشآموزان دختر شهری و روستایی رابطه معنیداری وجود ندارد.
طیبه منصوری شاد؛ علی دلاور؛ افسانه مظفری
چکیده
گسترش روزافزون استفاده از پیامرسانهای تلفن همراه در بین زنان خانهدار و اهمیت بحث تأثیر آن بر رفتار، تحقیق درباره آن را ضروری کرده است. هدف پژوهش حاضر، تأثیر پیامرسانهای تلفن همراه هوشمند بر ویژگیهای شخصیتی زنان خانهدار بود. نمونه پژوهش شامل ۳۸۴ نفر که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای جند مرحلهای از میان زنان خانهدار ...
بیشتر
گسترش روزافزون استفاده از پیامرسانهای تلفن همراه در بین زنان خانهدار و اهمیت بحث تأثیر آن بر رفتار، تحقیق درباره آن را ضروری کرده است. هدف پژوهش حاضر، تأثیر پیامرسانهای تلفن همراه هوشمند بر ویژگیهای شخصیتی زنان خانهدار بود. نمونه پژوهش شامل ۳۸۴ نفر که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای جند مرحلهای از میان زنان خانهدار مناطق شهر تهران انتخاب شدند. این پژوهش با روش پیمایش میدانی انجام شد و بهمنظور جمعآوری اطلاعات، از پرسشنامه محققساخته جهت بررسی میزان استفاده از پیامرسانهای تلفن همراه نزد زنان خانهدار و پرسشنامه شخصیت scl90 استفاده شد. نمونه آماری به دو گروه (استفادهکنندگان زیاد و استفادهکنندگان کم) تقسیم شدند. جهت تجزیهوتحلیل دادهها در دو حیطه تحلیلهای توصیفی و استنباطی با تأکید بر مفروضات مدل آماری T در دو گروه مستقل، اقدام به تجزیهوتحلیل دادهها شد. عمدهترین نتایج عبارت بودند از: بین میانگین دو گروه در بعد شکایتهای جسمانی، وسواس-اجبار، حساسیت در روابط بین فردی، اضطراب، افکار پارانوییدی، روانپریشی، پرخاشگری و افسردگی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p)، اما بین میانگین دو گروه در بعد ترس مرضی تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0<p). با توجه به نتایج بهدستآمده در حوزه معناداری اختلالات شخصیتی در بین دو گروه کاربران زنان خانهدار، پیشنهاد میشود تا تمهیدات لازم جهت مدیریت استفاده ازپیامرسانهای تلفن همراه در بین زنان خانهدار فراهم شود؛ زیرا با توجه به موقعیت آنها در مدیریت خانواده، در صورت آسیب این قشر، بنیان خانواده نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
مصطفی غفاری ساروی
چکیده
دغدغه محوری این تحقیق پرداختن به نقشی است که فضای مجازی در ساختن چارچوبهای تصمیمگیری برای رأیدهندگان در انتخابات دارد و به این منظور بر انتخابات مجلس دهم در کلانشهر ایران بهعنوان پایتخت جمهوری اسلامی تمرکز نموده است. در چارچوب رویکرد تفسیری، روش کیفی برای این پژوهش برگزیدهشده و از چارچوبسازی، که یکی ازنظریات تعدیلکننده ...
بیشتر
دغدغه محوری این تحقیق پرداختن به نقشی است که فضای مجازی در ساختن چارچوبهای تصمیمگیری برای رأیدهندگان در انتخابات دارد و به این منظور بر انتخابات مجلس دهم در کلانشهر ایران بهعنوان پایتخت جمهوری اسلامی تمرکز نموده است. در چارچوب رویکرد تفسیری، روش کیفی برای این پژوهش برگزیدهشده و از چارچوبسازی، که یکی ازنظریات تعدیلکننده رهیافت انتخاب عقلانی است، بهعنوان مفهوم راهنما بهره گرفتهشده است. در مقام گردآوری داده و برای مطالعه عمیقتر موضوع از منظر کنشگران، یک رشته مصاحبه با شهروندان تهرانی که در دوران رقابت انتخاباتی کاربر فضای مجازی بودهاند ترتیب دادهشده است. سپس دادههای حاصل از مصاحبهها با استفاده از روش کیفیِ تحلیل مضمونی با رویکرد نظری تفسیر شدهاند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که فضای مجازی با راهبردهایی چون برجستهسازی، پیشزمینهسازی، سرنخدهی و بافتزدایی به شکل مستقیم یا از طریق رهبران عقاید به چارچوبهای سهگانه شناختی، راهحلیابی و انگیزشی رأیدهندگان در این انتخابات شکل داده است. بهاینترتیب میتوان نقش فضای مجازی را در سه سطح ترغیب به اصل مشارکت در انتخابات، رأیدهی فهرستی و تقویت یا تعدیل گرایش به جناحهای سیاسی شناسایی کرد.
محمدقلی میناوندچال؛ سیمین مشکواتی
چکیده
در این پژوهش سعی بر این است تا چگونگی تقابل هژمونی رسانههای غربی و عمل کانترهژمونیک رسانه خبری پرس تیوی با طرح پرسشهایی چون «چرا سخن میگویند؟»، «چه کسانی سخن میگویند؟»، «از چه سخن میگویند؟» و «چگونه سخن میگویند؟» بررسی شود. دادهها از نوع کیفی و روش مطالعه تحلیل گفتمان انتقادی و چارچوب مفهومی متشکل ...
بیشتر
در این پژوهش سعی بر این است تا چگونگی تقابل هژمونی رسانههای غربی و عمل کانترهژمونیک رسانه خبری پرس تیوی با طرح پرسشهایی چون «چرا سخن میگویند؟»، «چه کسانی سخن میگویند؟»، «از چه سخن میگویند؟» و «چگونه سخن میگویند؟» بررسی شود. دادهها از نوع کیفی و روش مطالعه تحلیل گفتمان انتقادی و چارچوب مفهومی متشکل از نظریههای هژمونی گرامشی، بازنمایی استوارت هال و گفتمان لاکلا و موفه است. یافتهها نشان میدهد آنچه در رسانههای خبری غربی از «اسلام و شرق« بهمثابه «دیگری فرودست» بازنمایی شده در شبکه خبری پرس تیوی با استفاده از تکنیک «بازنمایی معکوس» به اشکال مختلف نفی و طرد میشود. شبکه خبری پرس تیوی در شرایط تاریخی خاص با بهرهمندی از دو دسته روشنفکران سنتی و ارگانیک، با تمرکز بر صداهای به حاشیه رانده شده و با استفاده از سیستم واژگانی ویژه در مقابل هژمونی رسانههای غربی به طرح موضوعات و نگرشهای پسااستعماری میپردازد که با هدف گفتمان کانترهژمونیک این شبکه همخوانی دارد.
افشار کبیری؛ موسی سعادتی؛ الناز قاسمی
چکیده
مطالعة حاضر با هدف بررسی نقش شبکههای مجازی در تبیین آگاهی سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد شهر ارومیه انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه میباشد که از این تعداد 380 دانشجو بهعنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به شیوة نمونهگیری ...
بیشتر
مطالعة حاضر با هدف بررسی نقش شبکههای مجازی در تبیین آگاهی سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد شهر ارومیه انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری مشتمل بر کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه میباشد که از این تعداد 380 دانشجو بهعنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به شیوة نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در این تحقیق پرسشنامه میباشد. همچنین، جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات از نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که میانگین آگاهی سیاسی به تفکیک محتوای مصرف شبکههای مجازی تفاوت معنیداری داشته است، بهطوریکه دانشجویانی که از محتوای خبری و مذهبی شبکههای مجازی استفاده میکنند، آگاهی بیشتری نسبت به سایر گروهها دارند. همچنین، رابطه خطی بین میزان مداومت در مصرف و میزان آگاهی سیاسی دانشجویان مورد تأیید واقع شد و نوع رابطه نیز مثبت و مستقیم میباشد. همبستگی بین متغیرهای میزان استفاده از شبکههای مجازی و آگاهی از جناحبندیهای سیاسی و قوانین انتخاباتی و تقسیمات کشوری مثبت و معنادار بوده است. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که متغیرهای حاضر در مدل رگرسیونی، توانستهاند 14 درصد از تغییرات متغیر آگاهی سیاسی را تبیین نمایند.واژههای کلیدی: * استادیار جامعهشناسی دانشگاه ارومیه. a.kabiri@urmia.ac.ir** استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین. saadati.2245@yahoo.com *** کارشناس ارشد جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز (نویسنده مسئول). e.ghasemi17@gmai.com
سبحان یحیائی
چکیده
این مقاله به چگونگی و سازوکارهای مصرف رسانهای در نوجوانان میپردازد. این مقاله بر مبنای پژوهشی اکتشافی و کیفی مبتنی بر روششناسی داده بنیاد بهپیش رفته است و نویسنده مدعی است با منطق استقراء و از خلال مصاحبههای ژرفانگر و مشاهدات، یک سامان نظری متشکل از قضایایی تئوریک بههمپیوسته را در مورد مصرف رسانهای نوجوانان ارائه میدهد. ...
بیشتر
این مقاله به چگونگی و سازوکارهای مصرف رسانهای در نوجوانان میپردازد. این مقاله بر مبنای پژوهشی اکتشافی و کیفی مبتنی بر روششناسی داده بنیاد بهپیش رفته است و نویسنده مدعی است با منطق استقراء و از خلال مصاحبههای ژرفانگر و مشاهدات، یک سامان نظری متشکل از قضایایی تئوریک بههمپیوسته را در مورد مصرف رسانهای نوجوانان ارائه میدهد. در اجرای مطالعات کیفی و پس از انجام 22 مصاحبه و مشاهدات میدان، 1050 کد باز در مرحله نخست به دست آمد. پس از آن، کدگذاری محوری دادهها با 362 مقوله منتج به شناسایی 15 مفهوم محوری در ترسیم مختصات مصرف رسانهای نوجوانان مورد مطالعه شد.سپس کدگذاری گزینشی صورت گرفت و با اعمال آن در الگوی نظری، قضایایی تئوریک حول آن شکل گرفت که پیامدهای سیستمی مصرف رسانهای نوجوانان را در 5 سطح مورد شناسایی قرار داد که عبارتاند از؛ آریتمی مصرف رسانهای در نوجوانان، مواجهه فعال با رسانهها، تطابق با بزرگسالی، تمایزخواهی چند سطحی و منازعات خانوادگی. بنابراین، برونداد این مقاله، تصویری از چگونگی مصرف رسانهای نوجوانان و نیز سازوکارهای مصرف رسانهای توسط این گروه سنی بوده است.در سطح تحلیل، با توجه به ترسیم ابعاد مصرف رسانهای نوجوانان، تبیین میشود که فقر تولید متون رسانهای متناسب با ویژگیهای سنی نوجوان در رسانههای جمعی، آنان را عموماً در چتر رسانههای اجتماعی با ماهیتی متفاوت-خودگزین، غیرمتمرکز و آریتمیک- به پناه آورده است. کاستن از خلأ توجه به اقتضائات رده سنی نوجوانی-بهعنوان دورۀ قوامیابی هویت اجتماعی افراد- در سیاستگذاریهای رسانههای جمعی، پیشنهاد انضمامی مقاله حاضر است.