نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)، ایران.

2 عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، ایران.

3 دانشجوی دکتری رشته دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه امام صادق (ع)، ایران.

چکیده

با مروری بر آثار ترجمه‌ای و تألیفی فارسی در باب فرهنگ شهرت، بر تفوق نگاه های انتقادی پی می بریم؛ از منظر نشانه‌شناختی موضع انتقادی رولان بارت نسبت به نظام های نشانه‌ای درون فرهنگ به مثابه نظام‌های ایدئولوژیک و اسطوره‌ای تلقی رایج و کارویژه نشانه‌شناسی، افشای دلالت‌های پنهان و عمدتاً سرکوب‌گرانه آن‌هاست؛ در حالی‌که ادعای مقاله وجود کارکردهای فرهنگی سلبریتی به مثابه یک نظام نشانه‌ای و فرهنگ شهرت به مثابه یک سپهرنشانه‌ای است که با استفاده از نظریه و روش‌شناسی یوری لوتمان پایه‌گذار مکتب نشانه‌شناسی فرهنگی تلاش شده است تا تحلیلی تازه از فرهنگ شهرت ارائه شود. نتیجه گیری نظری این مقاله بر این شد که فرهنگ شهرت به عنوان یکی از سپهر های نشانه ای درون فرهنگ قرار داشته و در فرایند های تعیین مرز کردن سپهر فرهنگ مشارکت دارد. سپس با استفاده از نشانه شناسی فرهنگی لوتمان، لایو اینستاگرامی حسن آقامیری ( سلبریتی روحانی) با احلام( سلبریتی زن خواننده) که یک پدیده سلبریتی محور از دو صنف متضاد بوده ، به مثابه پیکره مطالعاتی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه این تحلیل مشخص نمود که دو سلبریتی نهایتا در یک توافق مرز موسیقی حلال و حرام را در لایو اینستاگرام مشخص می نمایند. حسن آقامیری به عنوان مرز در سپهر دین، احلام را که یک عنصر نه-دین محسوب می شود به داخل سپهر دین ترجمه می کند. در طرف مقابل آقامیری خود نیز به وسیله احلام به سپهر موسیقی راه می یابد. در نهایت همخوانی این دو سلبریتی بایکدیگر منجر به انفجار در سپهر نشانه ای می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of celebrity function in the transition from ideological semiotics to cultural semiotics Case study: Instagram live of Hassan Aghamiri and Ahlam

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Badinfekr 1
  • hossein sarfaraz 2
  • morteza samiee 3

1 PhD student in Culture and Communication, Imam Sadiq University

2 Faculty member of the Faculty of Communication Sciences, Allameh Tabataba'i University

3 PhD student in Muslim Social Science, Imam Sadiq University,Tehran,Iran.

چکیده [English]

A review of Persian translation and authorship works on the culture of fame, we find the predominance of critical views; From a semiotic point of view, Roland Barthes's critical stance on intra-cultural sign systems as ideological and mythological systems is common and especially symbolic, revealing their hidden and mostly repressive implications; While the claim of the article is the existence of celebrity cultural functions as a symbolic system and the culture of fame as a sphere, which has been tried using the theory and methodology of Yuri Lutman, the founder of the School of Cultural Semiotics, to Provide a new analysis of the culture of fame. The theoretical conclusion of this article was that culture of fame is one of the hallmarks of culture and participates in the process of demarcating the boundaries of culture. Then, using Lutman's cultural semiotics, Hassan Aghamiri's Instagram Live (Rouhani's Celebrity) with Ahlam (the singer's female celebrity), which is a celebrity-centric phenomenon of two opposing classes, is analyzed as a body of study. The results of this analysis revealed that the two celebrities finally agreed on the legal boundaries of halal and haram music on Instagram in an agreement. As a frontier in the sphere of religion, Hassan Aghamiri translates Ahlam, which is a non-religious element, into the sphere of religion. On the opposite side, Aghamiri himself finds his way to the sphere of music through Ahlam. Eventually, the coincidence of the two celebrities with each other leads to an explosion in the sign sphere.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Celebrity
  • sign sphere
  • Instagram
  • Yuri Lutman
  • Roland Barthes
  • Cultural Semiotics
اباذری، یوسف علی. (1380). «رولان بارت و اسطوره و مطالعات فرهنگی». فصلنامه فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون. شماره 18: 137-157.
اسمیت، فلیپ و الگزندر رایلی. (1394). نظریه فرهنگی. ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
شیرعلی، ابراهیم. 20 شهریور (1398). «واقعیت‌های اینستاگرام؛ اپلیکیشن اینستاگرام از نگاه آمار» www.ispa.ir، بازنشانی شده در 17/03/1399، 16:00 به نشانی: https://plink.ir/Rq1ze
بارت، رولان. (1375). اسطوره امروز. ترجمه: شیرین دخت دقیقیان، تهران: انتشارات نشر مرکز.
دبور، گی. (۱۳۸۲). جامعه‌ی نمایش. ترجمه‌: بهروز صفدری، تهران: انتشارات آگه.
سرابی، سعید. البرزی، هادی. (1392). «بازنمایی ستاره ورزشی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی (نشانه‌شناسی تبلیغات شامپو کلیر و روغن‌موتور کاسپین)». فصلنامه مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی. دوره5 ، شماره 18، 55-70. 
سرفراز، حسین. (1393). نشانه‌شناسی فرهنگ، هنر و ارتباطات. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
سرفراز، حسین، احمد پاکتچی، مسعود کوثری، حسام الدین آشنا. (1396). «واکاوی نظریه فرهنگی سپهر نشانه‌ای یوری لوتمان و کاربست آن در زمینه تحلیل میان دین و سینما»، راهبرد فرهنگ. شماره 39: 73-95
سمننکو، الکسی. (1396). تاروپود فرهنگ، درآمدی بر نظریه نشانه شناختی یوری لوتمان، ترجمه حسین سرفراز، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
 عصر ایران. 1393. «اظهارات جنجال‌برانگیز یک جامعه‌شناس درباره "پدیده پاشایی"»، عصر ایران. بازنشانی شده در 17/03/1399، 16:00 به نشانی: https://www.asriran.com/001YUP
کشمور، آلیس. (1397). فرهنگ شهرت. ترجمه: احسان شاه قاسمی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
لوتمان، یوری. (1396). «درباره سپهر نشانه‌ای». ترجمه: فرناز کاکه خانی، در مجموعه مقالات نشانه‌شناسی فرهنگی، به کوشش فرزان سجودی، تهران: نشر علم.
لیونگبرگ، کریستینا. (1396). «مواجهه با دیگری فرهنگی». ترجمه: تینا امرالهی، در مجموعه مقالات نشانه‌شناسی فرهنگی، به کوشش فرزان سجودی، تهران: نشر علم.
مونیبو، جورج. ((1396. «شاید سلبریتیها زندگی‌تان را پرکرده باشند ولی دوستتان نیستند»، ترجمان علوم انسانی. شماره 11: 220-218.
مهدی زاده، محمد. (1393). نظریه‌های رسانه اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: انتشارات همشهری.
Dyer, R. (1979) Stars. London: BFI.
Khalid, R., & Yasmeen, T. (2019), "Celebrity Physical Attractiveness Effect on Consumer Buying Behavior", Jurnal Ilmiah Bidang Akuntansi dan Manajemen, Vol. 16 No. 2, 173-180
Lotman, J.M (1970). Статьи по типологии культуры [Studies in the Typology of Culture]; Eng. Trans. of Intro.: ‘Culture and Information’, trans. S. White, dispositio: Revista hispánica de semiótica literaria 1/3 (1976): 213–5.
Lotman, J.M (1984). О семиосфере; Eng. trans.: ‘On the Semiosphere’, trans. W. Clark, sign systems studies 33/1 (2005): 205–29.
Rojek, C. (2001) Celebrity. London: Reaktion.
Sériot, Patrick. (2016). "Barthes and Lotman: Ideology vs culture". Advances in Sin systems studies. Vol 44/ 2016. Pp 402–414
Turner, G (2014) Understanding Celebrity, London: Sage.