نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روان شناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، اعتیاد به گوشی‌های هوشمند به پدیده‌ای نسبتاً رایج در بین کاربران نوجوان تبدیل شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش اعتیاد به گوشی‌های هوشمند در سلامت روانی دختران و پسران نوجوان بود. طرح پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های مقطعی ـ مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش‌آموزان متوسطه دوم شهرستان مهدی شهر سمنان تشکیل می‌داد. تعداد 211 نفر دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از این جامعه انتخاب شدند. ابزار سنجش شامل فرم کوتاه پرسشنامة اعتیاد به گوشی هوشمند(SPAI-SF) بود. از این ابزار به منظور غربالگری افراد معتاد به گوشی هوشمند از افراد غیرمعتاد به آن استفاده شد. سطح سلامت روانی آزمودنی‌ها نیز با استفاده از پرسشنامه 28 سؤالی سلامت عمومی (G.H.Q) مورد سنجش قرار گرفت. با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیرة عاملی، داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر معنادار نبودن اثر تعاملی و در مقابل، معناداری اثر مستقل دو متغیر اعتیاد به گوشی هوشمند و جنسیت بر سلامت روانی کاربران بود. آنچنان که نمره کلی سلامت روانی و علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی کاربران معتاد به گوشی هوشمند، پایین‌تر از کاربران عادی بود. همچنین مشخص شد که نمره کلی سلامت روانی و علائم جسمانی و اضطراب دختران پایین‌تر از پسران است. این نتیجه نشان دهنده اثرات زیانبار اعتیاد به گوشی هوشمند در کاهش سلامت جسمانی و روان‌شناختی کاربران نوجوان است. بنابراین اقدام در جهت پیشگیری از اعتیاد به گوشی‌های هوشمند می‌تواند، مانع بروز آسیب جسمانی و روانی بیشتر در کاربران شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of the Smartphone Addiction in Adolescence’s Mental Health

نویسندگان [English]

  • Mohammadagha Delavarpour 1
  • Ahmad Aramdahaneh 2
  • sara Nikmanesh 3

1 Assistant Professor of Educational Psychology, Psychology and Education, Semnan University, Semnan, Iran

2 Assistant Professor Of Department of Educational Education, Semnan University, Semnan, Iran

3 Clinical Psychology, School of Behavioral Sciences and Mental Health, Iran University of Medical Science, Tehran, Iran

چکیده [English]

In recent years, smartphones addiction has become a relatively common phenomenon among adolescent users. The objective of this study was to investigate the role of smartphone addiction in the mental health of adolescent girls and boys. This study was performed by a causal-comparative research method. The statistical population of this study was all second-grade high school students in the Mahdishahr city of Semnan. In this study, 211 students, were selected by cluster sampling from the research population. The measurement tool included the smartphone addiction inventory-short form (SPAI-SF). This tool was used to screen addicted people from non-addicts. The subjects' mental health level was assessed using the General Health Questionnaire (G.H.Q). Data were analyzed using factorial MANOVA. The results indicated non-significance of interactive effect and significance of the main effects of two variables of smartphone addiction and gender on student mental health. The general score of mental health and physical symptoms, anxiety, and depression was lower among smartphone-addicted students than that of normal students. It was also found that the general score of mental health and physical symptoms and anxiety of female students was lower than that of male students. This result shows the harmful effects of smartphone addiction on reducing the physical and psychological health of adolescent users. Therefore, taking action to prevent smartphone addiction can prevent further physical and psychological harm to users.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Smartphone Addiction
  • Communicational Technologies
  • Mental Health
  • Adolescence
  • Gender
اسلامی، زینب؛ و سلیمان پورعمران، محبوبه. (1396). «بررسی رابطه بین اعتیاد به گوشی‌های هوشمند و استرس با نقش میانجی حمایت اجتماعی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد». مطالعات رسانه‌ای‌. 12 (39)، صص 64-55.
پوراکبران، الهه. (1394). «بررسی میزان استفاده از وسایل ارتباطی نوپدید (اینترنت، ماهواره و تلفن همراه) در بین جوانان و ارتباط آن با اضطراب، استرس و افسردگی». مجله اصول بهداشت روانی. 17 (5). صص 259-254.
تقوی، سید محمدرضا. (1380). «بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی (G.H.Q)». مجله روانشناسی، 5 (4)، پیاپی 20، صص 398-381.
حسینی، سیده مرجان؛ و افخمی، حسینعلی. (1398). «تحلیل محتوای اپلیکیشن‍های موبایلی سلامت‌محور ایرانی برای سالمندان». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال پنجم، شماره 11، صص 137-107.
خانیکی، هادی؛ و خجیر، یوسف. (1398). «ظرفیت‌ها و چالش‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی برای جامعه مدنی ایران». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال پنجم، شماره 17، صص 69-35.
دهقانان، حامد؛ احمدی، محمدمهدی؛ و علیزاده، ابوالفضل (1394). «تأثیر ویژگی‌های روان‍شناختی در شکل‌گیری استرس تکنولوژی موردمطالعه: کاربران گوشی‌های هوشمند». مطالعات رسانه‌ای، سال دهم، شماره 28، صص 24- 10.
سیاح برگرد، مهدی؛ اولی پور، علیرضا؛ حسینی آهنگری، سید عابدین؛ معاشی، سیده فاطمه؛ و حیدری، احمد. (1395). «بررسی رابطه میزان استفاده از تلفن همراه با سلامت روان و موفقیت تحصیلی در دانشجویان پزشکی». توسعه آموزش جندی شاپور. 7 (1)، صص 63-57.
صدوقی، مجید؛ و محمدصالحی، زهرا. (1396). «رابطه استفاده از تلفن همراه با عملکرد تحصیلی دانشجویان: نقش واسطه‌ای کیفیت خواب». راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. 10 (12). صص 132-123.
عباسی شوازی، محمدتقی؛ و عباسی آتشگاه، پروین. (1397). «اینترنت، خانواده شبکه‌ای و زمان خانواده: چگونه تکنولوژی‌های نوین ارتباطی روابط خانوادگی را متأثر می‌کنند؟». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال چهارم، شماره 14، صص 65-35.
فرقانی، محمدمهدی؛ و خدامرادی، یاسین. (1398). «نقش سواد رسانه‌ای در تعدیل اعتیاد اینترنتی (مطالعۀ موردی: دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ دوم چهارمحال و بختیاری)». مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات. سال بیستم، شماره 48، صص 102-85.
فرقانی، محمدمهدی؛ و مهاجری، ربابه. (1397). «رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و تغییر در سبک زندگی جوانان». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال چهارم، شماره 13، صص 292-259.
فقیه آرام، بتول؛ ابراهیمی، زهرا؛ و ضرغام، محسن. (1395). «آسیب‌های روانی اجتماعی ناشی از به‌کارگیری تلفن همراه و اینترنت در میان دانشجویان». فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. 6 (3). صص 130-111.
کوهی، کمال. (1393). «جوانان و رسانه‌های نوین: بررسی اعتیاد دانش‌آموزان به بازی‌های رایانه‌ای و عوامل مرتبط با آن». مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، سال پانزدهم، شماره 28، صص 164-137.
مجیدایی، مرتضی؛ پیرعین الدین، سعید؛ و کسایی، عبدالرحیم. (1394). «نقش استفاده مفرط از تلفن همراه در پیش‌بینی کیفیت خواب، اضطراب و افسردگی دانشجویان». مجله آموزش و سلامت جامعه، دوره 2، شماره 2، صص 46-38.
میرزائیان، بهرام؛ فرشته، باعزت؛ خاکپور، نعیمه (1390). «اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان و تأثیر آن بر سلامت روان». فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، سال دوم، شماره اول، صص 160-141.
یاسمی نژاد، پریسا؛ گل محمدیان، محسن؛ و یوسفی، ناصر (1391). «رابطه سلامت عمومی و استفاده مفرط از تلفن همراه در دانشجویان»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال سیزدهم، شماره 1، (پیاپی 47)، صص 72-60.