نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله باهدف بررسی تأثیر بازی‌های رایانه‌ای معمایی در خلاقیت دانش‌آموزان پسر ابتدایی انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش، شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود، جامعه آماری کلیه مدارس ابتدایی پسر شهرستان اسلامشهر بود که یک مدرسه به‌صورت هدفمند انتخاب شد. نمونه این پژوهش شامل 30 دانش‌آموز از پایه چهارم تا ششم بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به‌صورت جایگزینی تصادفی در گروه گواه و آزمایش قرار داده شدند. ابزار این پژوهش شامل پنج بازی رایانه‌ای معمایی بود که این 5 بازی از بین بیش از 200 بازی معمایی انتخاب شد، همچنین ابزار گردآوری داده‌ها آزمون تصویری فرم ب خلاقیت تورنس بود که شامل چهار خرده مقیاس: سیالی، انعطاف‌پذیری، اصالت و بسط می‌باشد. روش گردآوری داده‌ها به‌صورت پیمایشی و روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق آزمون آماری تی مستقل بود. یافته‌ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که بازی‌های رایانه‌ای معمایی بر خلاقیت و ابعاد آن تأثیر مثبت داشته و فرضیه‌های پژوهش (خلاقیت و ابعاد آن شامل سیالی، اصالت و بسط) در سطح معناداری 0.001 تائید شدند. نتایج نشان داد که بازی‌های رایانه‌ای معمایی که برخی ویژگی‌های خاص مانند مسئله محوری، تأکید بر جستجو و اکتشاف و داشتن راه‌حل‌های متنوع رادارند می‌توانند در پرورش خلاقیت مؤثر باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of puzzle games on the creativity of students

نویسندگان [English]

  • Mohsen Roshanian Ramin 1
  • Khadije Aliabadi 2
  • Ali Delavar 3
  • Hassan Rastegarpoor 4

1 Assistant professor, Department of Instructional Technology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Academic Member and Associate Professor, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Allameh Tabataba'i University

3 Full Professor, Department of Assessment and Measurement, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

4 Associate, Department of Instructional Technology, Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: This paper aims to investigate the effect of puzzling computer games on the creativity of elementary school students. Method: In this research, a quasi-experimental design was a pre-test and post-test design with a control group, the statistical population was all elementary school boys in Islamshahr, one of these schools was selected. The sample consisted of 30 students from the 4th to 6th grade who were selected by a simple random sampling method and by randomized replacement was performed in the control and experimental group. The research tool was included five puzzle games selected from between more than 200 puzzle games. Also, the data collection tool was a visual test of Form B for Torrance's creativity, which included four subscales: fluidity, flexibility, originality, and expansion. The method of data collection was a survey and data analysis was done by independent t-test. Results: Data analysis showed that computer games had a positive effect on creativity and its dimensions, and the research hypotheses were confirmed at a significant level of 0.001. Conclusion: The results showed that computer game puzzles that have some specific features, such as problem-solving, focus on searching and discovering, and having a variety of solutions, can be effective in fostering creativity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • creativity
  • computer game
  • puzzle game
اسمعیلی گوجار صلاح، علی‌آبادی خدیجه و پور روستایی اردکانی، سعید. (1396). «تأثیر بازی‌های رایانه‌ای آموزشی چندکاربره تحت وب بر یادگیری و انگیزش دانش‌آموزان»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. پاییز، سال سوم، شماره 11، صص 195-223.
پیر خائفی، علیرضا. (1373). «بررسی رابطه هوش و خلاقیت بین دانش‌آموزان پسر مقطع دوم مقطع دوم نظری دبیرستان‌های تهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
خزایی، کامیان؛ و جلیلیان، نوشین. (1393). «تأثیر بازی‌های آموزش رایانه‌ای بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت دانش‌آموزان مقطع ابتدایی»، فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. زمستان، سال پنجم، شماره 2، صص 39-23.
دهقان‌زاده، حسین. (1395). «تدوین و اعتبار یابی الگوی طراحی بازی‌های رایانه‌ای آموزشی در حیطه شناختی». رساله دکتری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
روشنیان رامین، محسن. (1391). «رابطه بین میزان استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و توانایی حل مسئله در بین دانش‌آموزان پسر پیش‌دانشگاهی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی.
سیف، علی‌اکبر. (1392). «روا شناسی نوین تربیتی». تهران: آگاه.
شجاعی، ثاراله؛ طاهره، دهداری، دوران، بهناز؛ گرامت اله، نوری؛ و شجاعی، محمد. (1397). «تأثیر آموزش سواد رسانه‌ای بر پرخاشگری و نگرش به خشونت در کاربران نوجوان بازی‌های رایانه‌ای خشن»، مطالعات رسانه‌های نوین. زمستان، سال دوم، شماره 8، صص 173-201.‎
غلامی توران پشتی، مرضیه؛ و کریم زاده، صمد. (1390). «تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر خلاقیت و رابطه آن با سازگاری روانی دانش‌آموزان»، فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی. زمستان، سال هفتم، شماره 1، صص 68-55.
فرهودی، هاجر (1387). بررسی تأثیر به‌کارگیری بازی‌های آموزشی رایانه‌ای بر ابعاد خلاقیت کودکان پایۀ سوم دبستان، تهران: مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، TRIZ و مهندسی و مدیریت نوآوری ایران.
فرهودی، هاجر. (1390). «بررسی تأثیر استفاده از بازی‌های آموزشی رایانه‌ای برافزایش خلاقیت کودکان مقطع سوم دبستان»‎، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت‌معلم.
محمدجانی، فرهاد. (1387). «تأثیر بازی‌های رایانه‌ای در افزایش خلاقیت دانش‌آموزان». کنفرانس ملی مدیریت خلاقیت و نوآوری در علوم پایه و مهندسی 1387.
مرکز تحقیقات بازی‌های دیجیتال (دایرِک). (1397). نمای بازِ 1396. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای.
منطقی، مرتضی. (1386). «راهنمای والدین در استفاده فرزندان از فناوری‌های ارتباطی جدید: بازی‌های. ویدیویی رایانه‌ای». تهران: عابد.
نجفی، احد. (1394). «ارتباط بازی‌های رایانه‌ای، تفکر واگرا و حمایت اجتماعی ادراک‌شده خانواده». فصلنامه مطالعات افکار عمومی. سال چهارم، شماره 15، صص 573-584.
نصر اصفهانی، زهر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ و زارعی زوارکی، اسماعیل. (1396). «تطبیق موردی 9 بازی رایانه‌ای آموزشی با اصول و استانداردهای عمومی طراحی بازی‌های رایانه‌ای آموزشی»، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین. پاییز، سال چهارم، شماره 15، صص 281-315.