نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران.

2 کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران.

چکیده

در این مقاله به توانمندی زنان در فضای سایبر پرداخته ‌شده است. مطالعه توانایی زنان در فضای سایبر از این ‌جهت است که این فضا شرایط لازم برای مشارکت زنان فارغ از برخی محدودیت‌های دنیای واقعی را فراهم می‌کند که این امر می‌تواند به توانمندی فردی بینجامد. آن‌ها می‌توانند با داشتن مجموعه مهارت‌ها و انگیزه لازم مسیر را برای استفاده از اینترنت در جهت منافع خود و تولید محتوا هموار کنند. همچنین با رساندن صدایشان به گوش دیگران امکان تغییر و اصلاح کلیشه‌های قالبی و ایماژهایی که به آن‌ها نسبت داده می‌شود را عملی می‌سازند. اما آن‌ها برای عملیاتی کردن امکان استفاده از اینترنت در جهت هر آنچه که می‌خواهند، نیازمند مؤلفه‌هایی هستند. به همین دلیل برای شناسایی این مؤلفه‌ها و تأثیر آن‌ها بر توانمند شدن فردی زنان در استفاده از فضای سایبر، پرسشنامه‌ای آنلاین طراحی و تنظیم شد و در اختیار زنانی که در فضای سایبر به انواع فعالیت‌ها می‌پردازند، قرار داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه‌ها، تعداد 429 پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار Spss مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. یافته نشان می‌دهد متغیرهایی همچون هدفمندی فعالیت، میزان آشنایی نسبت به زنان فعال، میزان فعالیت و سواد رسانه‌ای انتقادی در بخش مصرف و تولید،‌ توانمندی زنان در استفاده از فضای سایبر را افزایش می‌دهد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Cyberspace and the Empowerment of Women in Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Montazerghaem 1
  • Mona Sha’ban Kasegar 2

1 . Assistant Professor, University of Tehran, Faculty of Social Communication Sciences.

2 Masters in Communication, University of Tehran,

چکیده [English]

The present study is a research on the capabilities of women in the cyberspace. Regardless of the limitations of the real world, cyberspace can empower women participation and individual capabilities. If woman have the necessary skills and motivations, they can use the internet and content production to their benefit. They can also make their voice heard and change the society’s stereotypes and images about them.
However, there are requirements to achieve such goals. This study aims to find those requirements and investigate their impacts on the empowerment of women in the cyberspace. A questionnaire was prepared and given to the women active in the cyberspace. Data gathered through 429 completed questionnaires was analyzed using SPSS. The results show that different variables including purposeful activities, knowing other active women, level of activity and media literacy can improve women's capabilities in the cyberspace.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women Empowerment
  • cyberspace
  • media literacy
منابع
-     ابوت،‌ پاملا؛ والاس، کلر. (1380)، جامعه‌شناسی زنان،‌ ترجمه: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
-     استیونسن، نیک. (1384)، رسانه‌های جدید و جامعه اطلاعاتی: شیلر، کاستلز، ویریلیو و فمینیسم سایبر، فصلنامه رسانه، شماره 62.
-     اعرابی، سیدمحمد؛ فیاضی، مرجان. (1385)، گونه شناسی دیدگاه‌ها و الگوهای توانمندسازی،‌ مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 13.
-     الهی فر، کبری. (1389)، روابط آنلاین کاربران اینترنتی ایرانی دارای معلولیت و تجربه توانمندسازی فردی و اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی.
-     برهانی،‌ حوریه سادات؛ لالمی، شیده. (1388)، زنان، جامعه اطلاعاتی و شکاف جنسیتی، نشریه فرهنگ، شماره 70.
-     جباری، حبیب. (1384)، رویکردهای اجتماع‌محور، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 18.
-     شعبانعلی فمی، حسین؛ فلاح حقیقی، نگین؛ اسدی، علی؛ بیژنی، مسعود. (1389)، تحلیل جنسیتی مهارت‌های کاربری فناوری اطلاعات در امور ترویج کشاورزی استان گیلان، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)،‌ دوره 8، شماره 4.
-     شکوری، علی؛ رفعت جاه، مریم؛ جعفری، معصومه. (1386)، مؤلفه‌های توانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آن‌ها، پژوهش زنان، دوره 5، شماره 1.
-     فرخی،‌ طاهر. (1376)، نقش زنان در توسعه پایدار، تواناسازی زنان، ماهنامه تعاون، ش 74.
-     فرشباف، ساحل. (1389)، بازنمایی زیست جهان زنان در فضای وبلاگی ایران (با تاکید روزمره زنان و دختران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی.
-     کتابی، محمود؛‌ یزد خواستی، بهجت؛ فرخی راستابی، زهرا. (1384)، پیش‌شرط‌ها و موانع توانمندسازی زنان: مطالعه موردی زنان شهر اصفهان،‌ مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، جلد نوزدهم، شماره 2.
-     کورتز، نورمن. (1384). مقدمه‌ای بر آمار در علوم اجتماعی. ترجمه: حبیب‌الله تیموری، نشر: نی.
-     منتظر قائم، مهدی؛ تاتار، عبدالعزیز. (1384)، اینترنت، سرمایه اجتماعی و گروه‌های خاموش، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 4.
-     دواس، دی. ای. (1376)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.
 
 
-     Ashley, S, A, Maksel, A & Craft, S. (2013). Developing a News Media Literacy Scale. Journalism & Mass Communication Educator 68: 7.
-     Bergsma, Lynda J. (2004). Empowerment Education: The Link between Media Literacy and Health Promotion. American Behavioral Scientist 48: 152.
-     Brimacombe, T &Skuse, A. (2013). Gender, ICTs, and Indicators: Measuring Inequality and Change. Gender Technology and Development 17: 131.
-     Craft, S., Maksl, A., & Ashley, S. (2013). "Measuring News Media Literacy How Knowledge and Motivation Combine to Create News-Literate Teens".Retrieved from
http://scholarworks.boisestate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1062 context=communication_facpubs accessed 20July 2013
-     Gajjala, R &Mamidipudi, A. (1999). Cyberfeminism, technology, and international 'development', Gender & Development, 7:2, 8-16.
-     Gruber, S. (2006). Communication Gone Wired: Working Toward a "Practiced" Cyberfeminism, The Information Society: An International Journal, 15:3, 199-208.
-     johnson, N. (2013). Empowerment of Rural Women Through Media Literacy Education. Available at:
-     Kellner, D& Share, J. (2005). Toward Critical Media Literacy: Core concepts, debates, organizations, and policy. studies in the cultural politics ofeducation Vol. 26, No. 3, September 2005, pp. 369_/386.
-     Linn, P. (1987). Gender Stereotypes, Technology Stereotypes. Gender and Expertise. Ed. M. McNeil.London: Free Association Books.
-     Malhatra, S., R. schuler and C. Boender (2002). Measuring Women's Empowerment as a Variable in International Development, Available at:
http://www4.worldbank.org/afr/ssatp/resources/html/gender-rg
-     Sayers, T. (1998). Cyberfenenismin Canada: Women, Women's Organaizations, The Women's Monment and Internet Technology. A thesis submitted to the Department of Sociology in conformity with the requirements for the degree of Master of Arts.
-     Smitley, M. (2004). Women and the Internet: Reflections on Cyberfeminism and a Virtual Public Sphere, Available. at: http://www.megansmitley.org/documents/meg-smitleycyberfeminism.pdf
-     Van Zoonen, L. (2002). Gendering the Internet: Claims, Controversies and Cultures, European Journal of Communication 17: 5-23.