نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه ارتباطات دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی.

چکیده

پساتلویزیون که با تحقق همگرایی رسانه‌ای و گذار از شکل سنتی تلویزیون آغاز می‌شود، نه به معنای مرگ تلویزیون بلکه تجدید ساختار در شیوه‌های تولید، توزیع و مصرف محتوای تلویزیونی است. همگرایی رسانه‌ای که به‌مثابه تحولی ساختاری سازمان‌های پخش تلویزیونی را به چالش کشیده است، سازمان صداوسیما را بواسطۀ موقعیت انحصاری‌اش با وضعیت خطیرتری کرده است. این مقاله در صدد بررسی واکنش‌های صداوسیما به همگرایی رسانه‌ای و ارزیابی این واکنش‌هاست و برای این منظور از روش کیفی مصاحبۀ عمیق و سندپژوهی بهره می‌برد. در مجموع با 17 نفر از کارشناسان و سیاست‌گذاران حوزۀ تلویزیون مصاحبه گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از این است که صداوسیما با درک مخاطرات و فرصت‌های فضای جدید، اقدامات زیادی را در دستور کار قرار داده است؛ راه-اندازی پخش زمینی دیجیتال، افزایش شبکه‌های تلویزیونی، «اچ. دی » کردن بعضی از شبکه‌ها، بهره-گیری از تکنولوژی ماهواره و توزیع سیگنال تلویزیونی در سطح ملی و قرار دادن شبکه‌های ملّی و استانی بر روی ماهواره برای دسترسی به مخاطبان بیشتر در سطح ملّی و نیز و راه‌اندازی شبکه‌های ماهواره‌ای تلویزیونی در سطح منطقه‌ای و جهانی بخشی از این اقدامات است. سیاست‌ها و اقدامات صداوسیما با نقدهایی جدی نیز روبرو است از جمله این که در توسعۀ شبکه‌ها و خدمات رویکردی تکنولوژیک غلبه دارد؛ بواسطۀ فقدان سازوکارهای بازار و انحصار صداوسیما، اقدامات انجام شده مبتنی بر برنامه‌ریزی متمرکزی است که هزینه‌های زیاد و کارایی کم را به همراه دارد و این که در بسط همگرایی و پیامدهای آن رویکردی اغلب امنیتی و سیاسی مشهود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Post-Television in Iran: Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) Response to Media Convergence

نویسنده [English]

  • seyed jamaledin akbarzade jahromi

چکیده [English]

Post-television, as a result of media convergence, does not mean the death of television but it can be understood as the restructure of television production, distribution and consumption modes. Media convergence as a structural change threatens broadcasting institutions and Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB), as a state-owned broadcaster with monopolistic position, faces more challenges. Through a face-to-face, in-depth interviews, this study shows, IRIB recognizes the potential and challenges of new environment and puts suitable activities on its agenda include launching Digital Terrestrial Television (DTT), establishing new channels, upgrading some channels to HD, using Satellite for signal distribution at national level and initiating some regional and global satellite television channel in English, Arabic, and Spanish. There is a variety of critiques to these activities: a Technophilia approach affects IRIB plans; in absence of a market system, IRIB have to rely on insufficient command system and finally, national security is main drive of IRIB development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Television
  • Post-television
  • Media Convergence
  • IRIB
-   اسکندری فاروجی؛ علیرضا آقا حسینی. (1394)، کاربست دیپلماسی عمومی در صدور انقلاب اسلامی. مطالعات انقلاب اسلامی سال دوازدهم، شماره 43.
-   اکبر زاده جهرمی، سید جمال‌الدین. (1394)، پیامدهای همگرایی اینترنت و تلویزیون بر سیاست‌گذاری رسانه‌ای در ایران، فصلنامه فرهنگ-ارتباطات، دوره 17، شماره 34.
-   ایسنا. (1393)، «پر کردن آنتن صداوسیما با فیلم‌های دانلودی/ کد خبر 93043016957». بازیابی شده در تاریخ 5/2/1395 از http://www.isna.ir.
-   بلالی، مجید. (1391)، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده سازمان صداوسیما به روش تحلیل تأثیر متقابل روندها، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، شماره 71.
-   بهنیا، مسیح و فریده محمدعلیپور. (1385)، تأملی در ماهیت، حدود وظایف و اختیارات شورای نظارت بر سازمان صداوسیما. فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 51.
-   روشندل اربطانی و احمد کوهی. (1391)، همگرایی رسانه‌ای: رابطه تولید محتوای اینترنتی توسط کاربران و نحوه تماشای تلویزیون، فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات، سال سیزدهم، شماره 20.
-   ساروخانی و شراره مهدی زاده. (1381)، تلویزیون و نوگرایی، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 35.
-   سازگار، ژیلا. (1356)، کارنامه‌ای از رادیوتلویزیون ملی ایران تا پایان سال 1355، تهران: سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران.
-   سازمان صداوسیما. (1393)، گزارش عملکرد سال 1393 سازمان صداوسیما، اداره کل آمار و توسعه فناوری اطلاعات سازمان صداوسیما.
-   سواری، حسن؛ مهریار راشدی. (1393)، ماهیت و قلمرو تعهد رفتار ملی در چارچوب موافقت‌نامه عمومی تجارت خدمات، مجله حقوقی دادگستری، دوره 78، شماره 87.
-   فصلنامه موج. (1393)، «اچ.دی» رمز ماندگاری مخاطبان رسانه، سال شانزدهم، سازمان صداوسیما، حوزه فناوری و رسانه‌های نوین، شماره 66 و 67، ویژه‌نامه پاییز و زمستان.
-   کاستلز، مانوئل. (1380)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ قدرت هویت، جلد دوم، ترجمه: حسن چاووشیان، تهران: طرح نو.
-   کاستلز، مانوئل. (1393)، قدرت ارتباطات، ترجمه: حسین بصریان جهرمی: تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
-   کچویان، حسین. (1391)، آیا اصلاً تلویزیون ضرورت دارد؟ متن سخنرانی در همایش «تلویزیون، مردم، انقلاب اسلامی». قابل‌دسترس در:
http://rajanews.com/detail.asp?id=128583
-   مک ‌لوهان، مارشال. (1377)، برای درک رسانه‌ها، ترجمه: سعید آذری. تهران: انتشارات سروش
-   نیومن، ویلیام لاورنس. (1390)، شیوه‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کمی و کیفی، ترجمه: حسن دانایی‌فرد و سید حسین کاظمی، تهران: مهربان نشر.
-   هفته‌نامه داخلی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران. (1394)، عملکرد سازمان صداوسیما در حیطه ماهواره. شماره 1005.
-   هفته‌نامه رمز عبور. (1394)، مدیریت ماهواره موضوع همه کشورهاست: مصاحبه با عزت‌الله ضرغامی، شماره 10.
-   ویمر، راجر و جوزف دومینیک. (1391)، تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمه: کاووس سید امامی، تهران: انتشارات سروش.
 
-   Bennett, James and Niki Strange. (2008). The BBC's Second-Shift Aesthetics: Interactive Television, Multi-Platform Projects and Public Service Content for a Digital Era. Media International Australia, Vol 126, Issue 1.
-   Brevini, Benedetta. (2013). Public Service Broadcasting Online: A Comparative European Policy Study of PSB 2.0, Palgrave Macmillan.
-   Dalton, Kim. (2011). Henry Mayer Lecture Television - Convergence and Local Content: The National Broadcaster in the Digital World Order. Media International Australia, Vol 140, Issue 1, pp 4-11.
-   Ellis, John. (2000). Seeing Things: Television in the Age of Uncertainty, I.B. Tauris & Co. Ltd.
-   European Commision. (1997). Green Paper on the Convergence of the Telecommunications, Media and Information Technology Sectors, and the Implications for Regulations. COM (97) 623 Final, 3 December Brussels.
-   Evens, Tom and Karen Donders. (2013). Broadcast Market Structures and Retransmission Payments: a European Perspectives, Media, Culture and Society. 35(4) 417-434. Sage Pub.
-   Hitchens, Lesley. (2007). ‘Citizen versus Consumer in the Digital World’ in TV Futures: Digital Television Policy in Australia, Edited byAndrew T Kenyon, Melbourne University Press
-   Jenkins, H. (2004). ‘The Cultural Logic of Media Convergence’, International Journal of Cultural Studies, Vol. 7, No. 1.
-   Jin, Dal Yong. (2007). Transformarion of the World television System under Neolibral Globalization, 1983 to 2003. Television & New Media, Sage Publications Volume. 8 No. 3: 179-196
-   Mander, Jerry. (1978). Four Arguments for the Elimination of Television. New York: Harper Collins.
-   Noam, Eli M. (1994). The Stage of Television: From Multi- Channel to the Me Channel. [Online] Available:
-   Sreberny-Mohammadi A. and A. Mohammadi. (1994). Small Media, Big Reveloution. University of Minesota Press.
-    Strangelove, Michael. (2015). Post TV: Piracy, Cord- Cutting and Future of television. University of Toronto Press.
-    Thussu, D.K. (2000). International communication: continuity and Change. London: Arnold Publication
-    Van Dijk, Jan. (2012). The Network Society, Social Aspects of New Media (3th Edition). London, Thousand Oaks CA, New Delhi: Sage.