نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداوسیما

2 کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری دانشگاه صداوسیما

چکیده

هدف این مقاله مطالعه تطبیقی عملکرد رسانه‌های جمعی در جریان خبری‌ای است که رسانه‌های اجتماعی پیرامون خبر فوت مرتضی پاشایی ایجاد کردند. 9 سایت خبری یا خبرگزاری برتر انتخاب و مطالب آن‌ها در سه بازه زمانی پیش از فوت، از زمان فوت تا تشییع و هفته پس از تشییع تحلیل شد. همچنین نیم‌صفحه اول 24 روزنامه پرتیراژ کشور بررسی شد. از بین بخش‌های خبری صداوسیما نیز پنج بخش خبری و شبکه‌های ماهواره‌ای خبری، بی‌بی‌سی فارسی، من‌وتو و صدای آمریکا به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس روند جریان‌سازی خبری استخراج و اقدامات هر یک از رسانه‌ها در مقاطع مختلف این جریان خبری مشخص گردید. برای تحلیل داده‌ها از دو روش تحلیل مضمون برای شناسایی مضامین و از روش تحلیل محتوای کمی برای شمارش واحدهای موجود در متن پیام‌ها استفاده شد. بر اساس یافته‌های این پژوهش سبقت رسانه‌های اجتماعی بر رسانه‌های جمعی در این جریان‌سازی خبری مشهود است. در موج اول، رسانه‌های اجتماعی پیشتاز بودند. در موج دوم، رسانه‌های جمعی سعی کردند، عقب‌افتادگی خود را از این حجم عظیم خبری جبران کنند و به‌سرعت وارد شده و تلاش نمودند با موج اول همراهی کنند. اما سرعت حوادث باعث می‌شود ابتکار عمل از دست رسانه‌های جمعی خارج‌شده و هیچ رسانه‌ای نتواند در موج سوم به مدیریت مطلوب جریان خبری خود بپردازد. موج تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های جمعی را غافلگیر می‌کند و سایت‌های خبری با پوشش همه‌جانبه خبری موضوع پاشایی، بیش از این‌که به فکر جهت‌دهی به افکار عمومی باشند، به فکر جذب یا نگه‌داشتن مخاطبان خود هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study on the Function of Mass Media in Social Media Mainstreaming in Morteza Pashaei's Death Report

نویسندگان [English]

  • Siavash Salavatian 1
  • MOsayeb Aliakbarzadeh 2
  • Abbas Nasei Taheri 1

1 IRIBU

2 IRIBU

چکیده [English]

The purpose of this article is to provide a comparative study on the performance of mass media in Morteza Pashaei’s death report. 9 news sites or top news agencies were selected and their contents were analyzed in the three periods of before his death, from his death to the funeral ceremony and the week after the funeral. Also, the first half pages of the 24 news papers of the country with the largest circulations were surveyed. Five news sections of the IRIB, and the satellite news channels of BBC Persian, Manoto and Voice of America were selected using purposive sampling. Then, the process of mainstreaming was extracted and the actions of each of the media, in different sections of this news, were identified. The two methods of content analysis and quantitative content analysis were used to identify the contents and to count the present units in the text messages respectively. According to the findings of this research, the prevalence of the social media on mass media is evident in this news mainstreaming. Social media were at the fore front in the first wave. In the second wave, the mass media tried to recompense their retardation from this huge volume of news and they entered quickly and tried to accompany the first wave. But the speed of the events made the mass media to lose the initiative, so that no media can manage the flow of information in the third wave desirably.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morteza Pashaei
  • news agency
  • news mainstreaming
  • newspaper
  • television news
  • Social Media
-  اباذری، یوسفعلی (1393). «اظهاراتی درباره «پاشایی» که جنجال آفرید»، خبرگزاری ایسنا، بازنشانی شده در: 23، آذر، 1393، ساعت 16:14 به نشانی:
-  آذربخش، سید علی‌محمد (1392). درآمدی بر نقش رسانهها در جریانسازی. قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما.
-  اکبری، بهمن (1393)، «نزاع بر سر تحلیل اباذری از پدیدارشناسی فرهنگی یک مرگ»، جماران، بازنشانی شده در: 23، دی، 1393، ساعت 15:01 به نشانی:
-  اکبری، بهمن (1393)، «مرتضی پاشایی، یک مرگ و هزار تحلیل»، خبرگزاری فارس. بازنشر شده در: 8، دی، 1393، ساعت 00:08 به نشانی:
-  جلالی‌پور، حمیدرضا (1393). «چرا پاشایی پدیده شد»، تابناک. بازنشانی شده در: 17، آذر،1393، ساعت 09:27 به نشانی:
-  خانیکی، هادی (1393). «روشنفکران غافل‌گیری خود از «پدیده پاشایی» را انکار نکنند»، سایت شخصی هادی خانیکی، بازنشر شده در 23، دی، 1393 به نشانی:
-  زابلی زاده، اردشیر (1393). جنگ روایتها. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
-  سورین، ورنر جوزف و جمیز دبیلیو تانکارد (1388). نظریههای ارتباطات. (علیرضا دهقان، مترجم) تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-  ساعی، محمدحسین (1394). «غافلگیری از پدیده پاشایی، نماد گسست جامعه شناسان از جامعه بود»، خبرگزاری مهر، بازنشر شده در 18، مرداد، 1394 ساعت 9:00 به نشانی:
 mehrnews.com/news/2870913
-  عبداللهی، رضا و محسن شورگشتی و بابک اخوت‌پور (1391). نقش رسانه‌های نوین در جنبش‌ها اجتماعی (مطالعة موردی جنبش تسخیر وال‌استریت)، مطالعات فرهنگ-ارتباطات (50).
-  فاتح، ابوالفضل و مهدی ادیبان (1389). عوامل مؤثر بر جریان و مدیریت خبر در ایران «بررسی اخبار «سایت الف» در موضوع مدرک کردان. فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات (19).
-  فاضلی، نعمت‌الله (1393). «چرا پاشایی پدیده شد»، تابناک. بازنشانی شده در: 17، آذر،1393، ساعت 09:27 به نشانی:
-  قاضیان، حسین (1393). «مرتضی پاشایی، یک مرگ و هزار تحلیل»، خبرگزاری فارس. بازنشر شده در: 8، دی، 1393، ساعت 00:08 به نشانی:
«قدردانی خانواده مرحوم پاشایی از رسانه ملی». جام جم. بازنشانی شده در: 12، آذر، 1393، ساعت 7:00 به نشانی:
-  قربانی، حسن (1390). شگردهای خبرنویسی. تهران: سروش.
-  معیدفر، سعید (1393). «روایت پاشایی را شبکه‌های اجتماعی شکل دادند»، شفقنا، بازنشر شده در 17، آذر، 1393 ساعت 21:25 به نشانی:
-  مهدی زاده، سید محمد (1391). نظریههای رسانه؛ اندیشههای رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.
-  مهدی زاده، سید محمد و علی یاور اکبری (1391). برجسته‌سازی اخبار افغانستان در مطبوعات ایران: تحلیل محتوای روزنامه‌های اطلاعات، کیهان و جمهوری اسلامی. فصلنامه علوم اجتماعی (57).
-  نقیب‌السادات, س. (1390). رسانه‌های فراگیر خبر و ایجاد جریان بیداری اسلامی. مشرق موعود.
 
-    Luo, Yunjuan (2014, 8 24). The Internet and Agenda Setting in China: The Influence of Online Public Opinion on Media Coverage and Government Policy. International Journal Of Communication.
-    Ragas, Matthew, Tran, Hai, & Martin, Jason (2014). Media-induced or search-driven? A study of online agenda-setting effects during the BP oil disaster. Journalism Studies.
-    Watson, Brand (2014). A Test of Web Searches as a Measure of Issue Salience. Retrieved from:  http://brendanwatson.net