کریم نعمتی اقدم؛ نسیم مجیدی؛ علی اصغر کیا
چکیده
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی نقش رسانه های نوین در تغییرات ظاهری فرهنگ جامعه ایران می باشد که روش تحقیق بدون اتکا به نظریات رایج و با روش نظریه مبنایی (GT) انجام گرفته است. در این روش به صورت استنباطی میتوان بعد از تبیین عناصر و ویژگی‌های پیام به ارتباط میان عناصر ارتباط و پیشینه و پیامد (یا آثار) فراگرد ارتباطی نیز پرداخت ..سپس توصیف ...
بیشتر
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی نقش رسانه های نوین در تغییرات ظاهری فرهنگ جامعه ایران می باشد که روش تحقیق بدون اتکا به نظریات رایج و با روش نظریه مبنایی (GT) انجام گرفته است. در این روش به صورت استنباطی میتوان بعد از تبیین عناصر و ویژگی‌های پیام به ارتباط میان عناصر ارتباط و پیشینه و پیامد (یا آثار) فراگرد ارتباطی نیز پرداخت ..سپس توصیف و تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش، بر اساس زمینه‌سازی (یا زمینه‌بندی) فرهنگی داده‌های آنلاین بر اساس طیف لیکرت و از دو روش بازکدگذاری توسط یک پژوهشگر دیگر و روش بازبینی اعضاء استفاده شده و بر اساس نظریة داده‌بنیاد با رویکرد گلیزری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافتههای این تحقیق نشان می دهد جامعه ایران به دلیل گسترش و بسط شبکه‌های اجتماعی، برون‌گرا شده است. و شبکه‌های اجتماعی مجازی در زمینه ظاهری زندگی ایرانیان چنان تاثیرگذار است که افراد جامعه به‌دنبال مسائل سطحی(همچون نقش فرهنگ مصرفی در مردم‌شناسی، عوامل عقیدتی، شعاری‌بودن و عملی‌نبودن اصلاح الگوهای مصرفی، کاربرد الگوهای خودساخته برای اصلاح مصرف، عدم‌برنامه‌ریزی رسانه‌ها در ترویج و شناخت الگوهای مصرف، تاثیر سلبریتی‌ها در رسانه های جمعی بخصوص اینستاگرام و رد و بدل‌شدن اطلاعات به صورت دهان‌به‌دهان) روز به روز تغییرات در نوع و شکل فرهنگ مصرف را پذیرفته اند. و در خاتمه تشکیل نهادی برای نظارت مدبرانه در فضای تبلیغات مجازی پیشنهاد شده است.
واژگان کلیدی: فرهنگ، شبکه های مجازی، اینستاگرام، کالاهای مصرفی
فائزه تقی پور؛ هانیه نقدی؛ رضا ابراهیم زاده دستجردی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ارتقای فرهنگ شهروندی بر مبنای استفاده از شبکه های اجتماعی در میان شهروندان تهرانی انجام شده است و از نظر هدف، کاربردی، از نظر زمان گردآوری داده ها مقطعی و از نظر روش کیفی با رویکرد گراندد تئوری با روش نمونه گیری نظری و با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار در سال 1399 انجام شد. در بخش روایی صوری، محتوایی و ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ارتقای فرهنگ شهروندی بر مبنای استفاده از شبکه های اجتماعی در میان شهروندان تهرانی انجام شده است و از نظر هدف، کاربردی، از نظر زمان گردآوری داده ها مقطعی و از نظر روش کیفی با رویکرد گراندد تئوری با روش نمونه گیری نظری و با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار در سال 1399 انجام شد. در بخش روایی صوری، محتوایی و سازه با همکاری اساتید و متخصصین ذیربط در حوزه ارتباطات و مدیریت شهری (خبرگان) بررسی و ملاحظات لازم انجام شد. یافته ها نشان داد، شبکه های اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری بر ابعاد فرهنگ شهروندی دارد یعنی افرادی که بیشتر از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند فرهنگ شهروندی بیشتری دارند. افراد عضو شبکه های اجتماعی ، مسئولیت پذیری، مشارکت، قانون مداری و فرهنگ شهروندی بالاتری نسبت به سایر افراد دارند.در شبکه های اجتماعی، همواره اعضای شبکه به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به شرکت در فعالیت های واقعی در زندگی اجتماعی تحریک و تشویق می شوند. اثرگذاری زیاد شبکه های اجتماعی بر میزان و کیفیت مشارکت های اجتماعی باعث شکل گیری این شبکه ها در زمینه های خاص شده است. فرآیند ارتقا فرهنگ شهروندی از طریق شبکه های اجتماعی، با ارتباطات تعاملی، پویا و همه جانبه با دوستان، آشنایان، مسئولین و مدیران شهری و سایر اعضای اجتماع رخ می دهد ،اما در کشور ما نیاز به ایجاد تغییر و تحولات بیشتری است تا بتوان در راستای ارتقای فرهنگ شهروندی مبتنی بر شبکه های اجتماعی عملکرد موثری ارائه نمود.
امیرحسین شمشادی؛ افسانه مظفری؛ محمد سلطانی فر؛ علی اکبر فرهنگی
چکیده
هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های فرهنگ حاکم بر شبکه اجتماعی اینستاگرام بوده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام‌شده است. نمونه تحقیق، مشارکت‌کنندگان بالقوه از اساتید و صاحبنظران، مدیران ستادی و مدیران اجرایی رسانه‌های فعال در سطح تهران بودند. با در نظر گرفتن اهمیت حداکثر تنوع در نمونه تحقیق و محدودیت‌های ...
بیشتر
هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های فرهنگ حاکم بر شبکه اجتماعی اینستاگرام بوده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام‌شده است. نمونه تحقیق، مشارکت‌کنندگان بالقوه از اساتید و صاحبنظران، مدیران ستادی و مدیران اجرایی رسانه‌های فعال در سطح تهران بودند. با در نظر گرفتن اهمیت حداکثر تنوع در نمونه تحقیق و محدودیت‌های موجود برای انجام مصاحبه، ملاک‌هایی برای انتخاب چارچوب نمونه در نظر گرفته شد. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند (بر مبنای معیارهای انتخاب) و نظری بعد از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 14 نمونه متخصص، اشباع مضمونی حاصل‌شده است. با توجه به شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن، شیوه‌های متنوعی برای مصاحبه استفاده شد (حضوری/ تلفنی/ مجازی (واتساپ و اسکایپ). پروتکل مصاحبه نیمه ساختارمند بر مبنای مرور ادبیات پژوهش و مبانی تجربی تدوین و مورداستفاده قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند 6 مرحله‌ای کلارک و برون[1] (2017) در حوزه تحلیل تماتیک، به‌صورت رفت و برگشتی مستمر بین داده و کدگذاری‌های تحلیل‌شده حاصل 6 مرحله، آشنایی با داده، ایجاد کدهای اولیه، جستجوی کدهای گزینشی، ساخت تم‌های فرعی، تعریف تم‌های اصلی و تهیه گزارش پایانی انجام‌شده که دراین‌بین 119 مفهوم کلیدی، 38 واحد معنایی فشرده، 11 مضمون فرعی و 5 مضمون اصلی به دست آمد. یافته‌ها نشان داد که فرهنگ حاکم بر شبکه اینستاگرام را میتوان در 5 مضمون کلی: «توهم دانایی»، «گفتمان ضدفرهنگی»، «فردگرایی شبکه‍ای»، «فرهنگ سلبریتی» و «کنشگری/ مقاومت نامرئی» ارائه داد.
محمدصادق نصراللهی؛ محمد جواد بادین فکر
چکیده
فضای مجازی با محوریت و سکانداری پیامرسانهای اجتماعی، بخش غالب مصرف رسانهای مخاطبان را در عصر حاضر تسخیر کرده است. تحلیل اجمالی الگوی ارتباطی کاربران در پیامرسانهای اجتماعی نشاندهندة استفادة متعارف از ایموجی ها است؛ به طوری که کمتر گفتگوی مجازیای را میتوان یافت که تهی از ایموجی باشد. استفادة نادرست، مبهم و چندگانه از ایموجیها به ...
بیشتر
فضای مجازی با محوریت و سکانداری پیامرسانهای اجتماعی، بخش غالب مصرف رسانهای مخاطبان را در عصر حاضر تسخیر کرده است. تحلیل اجمالی الگوی ارتباطی کاربران در پیامرسانهای اجتماعی نشاندهندة استفادة متعارف از ایموجی ها است؛ به طوری که کمتر گفتگوی مجازیای را میتوان یافت که تهی از ایموجی باشد. استفادة نادرست، مبهم و چندگانه از ایموجیها به ویژه در فرهنگهایی غیر از فرهنگ مولد آنها، این سؤال را در ذهن نگارندگان پرورید که منشأ این پدیده چیست؟ و تفاوت فرهنگی قرارداد کنندة ایموجی و مصرفکنندة آن چگونه در تحقق چنین پدیدهای اثرگذار بوده است؟ در جهت پرداختن به این دغدغه، سؤال اصلی مقاله اینگونه مطرح میشود که مدلولها و مفاهیم صریح و ضمنی ایموجیهای پیامرسانهای اجتماعی چیست و آیا تأثر آنها از نظام فرهنگی و ارزشی جهان غرب قابل اثبات است؟این مقاله با بهرهگیری از روش نشانهشناسی و با استفاده از تکنیک همنشینی و جانشینی، معانی فرهنگی صریح و ضمنی برآمده از ایموجیهای منتخب را (23 ایموجی) در سه بخش خانواده، جنسیت و زبان دست بررسی کرده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که رهیافت فرهنگی حاکم بر ایموجیها، تکثرگرایی و نسبیت فرهنگی برآمده از مدرنیسم و پست مدرنیسم است. طبیعتا این دو رهیافت منجر به بروز پدیدههایی چون خلاء فرهنگی، تفاوت فرهنگی، تضاد فرهنگی، تقابل فرهنگی، ابهام فرهنگی و اشاعة فرهنگی در مصرفکنندگان و مخاطبان شده است. در پایان تأکید مقاله بر اتخاذ رویکرد فعال کشورها در ایجاد ایموجیهای بومی و متناسب با فرهنگ آنها است.
سیدکمال الدین موسوی؛ سمانه سادات جوادی
چکیده
در این پژوهش "نقش استفاده از اینترنت در میزان بروز عادات و خصلت‌های منفی فرهنگی" در شهر کاشان مورد بررسی قرارگرفته است و در این راستا، نظریات متعددی از دنیس مک کوایل، جان تامپسون، مانوئل کاستلز، و نیز برخی صاحبنظران ایرانی مورد استناد قرارگرفته‌اند. جامعه آماری پژوهش را مراجعه‌کنندگان به کافی‌نت‌های فعال در شهر کاشان تشکیل می‌دهند ...
بیشتر
در این پژوهش "نقش استفاده از اینترنت در میزان بروز عادات و خصلت‌های منفی فرهنگی" در شهر کاشان مورد بررسی قرارگرفته است و در این راستا، نظریات متعددی از دنیس مک کوایل، جان تامپسون، مانوئل کاستلز، و نیز برخی صاحبنظران ایرانی مورد استناد قرارگرفته‌اند. جامعه آماری پژوهش را مراجعه‌کنندگان به کافی‌نت‌های فعال در شهر کاشان تشکیل می‌دهند که از آن میان تعداد 384 نفر بر اساس فرمول کوکران محاسبه و چون نسبت حجم نمونه به جامعه آماری بزرگ‌تر از 05/0 بود تعداد حجم نمونه طبق فرمول اصلاح و نهایتاً حجم نمونه تحقیق 319 نفر تعیین گردید. اطلاعات و داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه در فروردین 1396 گردآوری و در این مسیر از روش نمونه‌گیری به‌صورت دومرحله‌ای تصادفی و سهمیه‌ای متناسب بهره گرفته شد. نتایج به‌دست‌آمده از آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد میزان بروز عادات و خصلت‌های منفی فرهنگی در جامعه مورد بررسی در یک سطح تقریباً متوسط قرار داشته و شدید نیست. جالب اینکه آزمون همبستگی پیرسون حاکی از رابطه معکوس ولی ضعیف میان استفاده از اینترنت و بروز برخی عادات و خصلت‌های منفی بوده است. بدین معنا که استفاده از اینترنت اثر کاهشی بر روی بعضی عادات و خصلت‌های منفی کاربران دارد، البته در مقام مقایسه، "میزان استفاده" افراد از اینترنت نقش مؤثرتری از "سابقه استفاده" آنها در کاهش عادات و خصلت‌های منفی داشته است. همچنین، بر اساس آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه روشن گردید که نوع استفاده و محیط استفاده از اینترنت نیز با میزان بروز عادات و خصلت‌های منفی رابطه معنادار نشان میدهد. بدین معنا که، شدت بروز عادات و خصلت‌های منفی در کاربرانی که استفاده‌های مختلفی از اینترنت داشته و یا از محیط‌های اینترنتی گوناگون استفاده می‌کنند یکسان نیست.
مهدی بیگدلو
چکیده
فرهنگ سیاسی در ایران به‌عنوان فضایی فرهنگی که نمایانگر چگونگی ارتباط مردم با نظام سیاسی است در دهه‌های اخیر از پدیده‌های متنوعی همچون انقلاب، ساختار نظام سیاسی، کارگزاران حکومتی و... متاثر شده است. در این فضای فرهنگی پدیده شبکه‌های اجتماعی مجازی در سال‌های اخیر آثار مختلفی بر جای گذاشته است. اما اینکه این پدیده و به‌طور خاص شبکه‌های ...
بیشتر
فرهنگ سیاسی در ایران به‌عنوان فضایی فرهنگی که نمایانگر چگونگی ارتباط مردم با نظام سیاسی است در دهه‌های اخیر از پدیده‌های متنوعی همچون انقلاب، ساختار نظام سیاسی، کارگزاران حکومتی و... متاثر شده است. در این فضای فرهنگی پدیده شبکه‌های اجتماعی مجازی در سال‌های اخیر آثار مختلفی بر جای گذاشته است. اما اینکه این پدیده و به‌طور خاص شبکه‌های توئیتر و فیس‌بوک توانسته مانند دیگر پدیده‌های تاریخی بر فرهنگ سیاسی استادان دانشگاه‌ها به‌عنوان قشری که بیشترین بهره‌برداری را از این دو شبکه اجتماعی دارند تاثیر بگذارد، مسئله‌ای است که پژوهش حاضر برای پاسخگویی به آن از روش موردی- زمینه‌ای و در سطح توصیفی- تحلیلی بهره برده است. این تحقیق با بهرهگیری از نظرات استادان علوم انسانی دانشگاه‌های هشت کلانشهر کشور به شیوه پیمایشی و سپس تحلیل داده‌های به‌دست آمده با استفاده از آزمون تاو کندال به این نتیجه دست یافته است که سه کارکرد توسعه قابلیت‌های نظارتی، همگرایی ارتباطات اجتماعی و ارزش‌سازی توییتر و فیس‌بوک در مجموع بر شش مولفه از هشت مولفه فرهنگ سیاسی کاربران دانشگاهی در ایران موثر بوده که از این میان هر سه کارکرد بر نقد نظام سیاسی؛ دو کارکرد بر بی‌اعتمادی، بیگانه‌ستیزی و برتری ارزش‌های دینی و فقط یک کارکرد بر افراط‌گرایی و خودمداری تاثیر دارند و رفتارهای فراقانونی و مطلق‌گرایی فکری نیز تاثیری از این کارکردها نمی‌پذیرند.
مهدخت بروجردی علوی؛ حسن بهروز خانیکی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف «شناخت ساختار و محتوای پیام‌های فرهنگی سایت دانشگاه علامه طباطبائی» انجام شده است. پرسش اساسی در این پژوهش این است که ویژگی‌های ساختاری و محتوایی مطالب و پیام‌های فرهنگی نوشتاری و دیداری منتشر شده در سایت دانشگاه علامه طباطبائی چگونه است؟ برای رسیدن به این پاسخ از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه آماری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف «شناخت ساختار و محتوای پیام‌های فرهنگی سایت دانشگاه علامه طباطبائی» انجام شده است. پرسش اساسی در این پژوهش این است که ویژگی‌های ساختاری و محتوایی مطالب و پیام‌های فرهنگی نوشتاری و دیداری منتشر شده در سایت دانشگاه علامه طباطبائی چگونه است؟ برای رسیدن به این پاسخ از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه مطالب و پیام‌های فرهنگی نوشتاری و دیداری ارائه شده بر روی سایت دانشگاه علامه طباطبائی در شش ماهه دوم سال 1393 است. در این پژوهش نمونه گیری صورت نگرفته و جامعه آماری کل شماری شده‌است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیشترین مطالب فرهنگی در ماه آذر بر روی سایت قرار گرفته شده و به وسیله عکس برجسته سازی شده است. عکس‌ها بیشتر خبری و کمتر آرشیوی است که حاکی از فعالیت دست اندرکاران و به روز بودن سایت است. طراحی گرافیکی در پوسترهای اطلاع رسان از اهمیت بالایی برخوردار است. خبرساز اصلی سایت، معاونت فرهنگی و سپس دانشجویان هستند. از رئیس دانشگاه، رئیس دانشکده‌ها و مسئول نهاد رهبری بسیار کم، خبر کار شده است و این امر مبین آن است که سایت شخصیت محور نیست، بلکه ارزش‌های خبری، محور انتخاب مطالب فرهنگی قرار گرفته‌اند. در این سایت، به پیام‌های ملی همانند پیام‌های مذهبی اهمیت داده شده‌است. همچنین میتوان نتیجه گرفت که بخش اصلی سایت دانشگاه بیشتر به مسائل فرهنگی و اطلاع رسانی می‌پردازد و رسالت اصلی خود را انجام میدهد و کمتر به حواشی می‌پردازد. بیشترین حجم پیام‌ها بر اساس نظریه سیستم‌های متأخر پارسونز از خرده نظام الگوی پنهان حفظ نظم و مدیریت تنش که به نیاز جامعه به هدایت و جهت گیری اشاره دارد، تبعیت می‌کند. برجسته سازی یکی از مهم‌ترین نظریه‌های ارتباطی است که پیام‌های فرهنگی در سایت دانشگاه بر اساس آن تنظیم و ارائه شده‌است. محتوای پیام‌های فرهنگی با توجه به مخاطبان خاص، بیشتر به مسائل دانشجویی و فعالیت‌های فرهنگی دانشجویی پرداخته شده است و همچنین بر اطلاع رسانی و ارائه گزارش فعالیت‌های فرهنگی و پرداختن به مناسبت‌های ملی و مذهبی با ارائه آیات و روایات در محتوای پیام‌ها تأکید شده است.
