مطالعات رسانه‌های نوین

سلامت دیجیتال در نظام جامع ارتباطات سلامت در ایران

فرزانه کوهی؛ سیدعلی رحمانزاده؛ علی اصغر کیاء؛ سیدرضا نقیب السادات

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 26-1

https://doi.org/10.22054/nms.2024.81833.1755

چکیده

توسعه فناوری‌های نوین، سلامت دیجیتال را به رویکردی مؤثر در بهبود ارتباطات و خدمات سلامت تبدیل کرده است. این پژوهش باهدف شناسایی مؤلفه‌ها و عناصر سلامت دیجیتال در نظام جامع ارتباطات سلامت در ایران، ... بیشتر توسعه فناوری‌های نوین، سلامت دیجیتال را به رویکردی مؤثر در بهبود ارتباطات و خدمات سلامت تبدیل کرده است. این پژوهش باهدف شناسایی مؤلفه‌ها و عناصر سلامت دیجیتال در نظام جامع ارتباطات سلامت در ایران، با بهره‌گیری از نظریه اشاعه نوآوری «راجرز»، به تحلیل وضعیت موجود سلامت دیجیتال در کشور پرداخته است. روش تحقیق بر مبنای تحلیل SWOT و با استفاده از نمونه‌گیری نااحتمالی هدفمند از میان خبرگان حوزه سلامت و ارتباطات انجام شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که وجود سامانه‌های ملی سلامت، بهره‌گیری از هوش مصنوعی و استقبال شهروندان از خدمات آنلاین، از مهم‌ترین نقاط قوت سلامت دیجیتال در ایران به شمار می‌روند. در مقابل، نبود چارچوب قانونی جامع، عدم یکپارچگی سامانه‌ها و مقاومت ساختاری در برابر تغییرات فناورانه، ازجمله موانع اصلی اشاعه نوآوری محسوب می‌شوند. همچنین فرصت‌هایی مانند توسعه اپلیکیشن‌های خودمراقبتی و گسترش رسانه‌های اجتماعی، در کنار تهدیدهایی همچون شکاف دیجیتال و مخاطرات امنیت سایبری، نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا ناکامی این تحول دارند. بر اساس مراحل پنج‌گانه نظریه راجرز (دانش، ترغیب، تصمیم، اجرا، تثبیت)، نتایج پژوهش نشان می‌دهد؛ سلامت دیجیتال در ایران هنوز در مراحل آغازین پذیرش قرار دارد. برای پیشبرد این تحول، تدوین سیاست‌های یکپارچه، توسعه زیرساخت‌های فناورانه و امنیتی، توسعه فرهنگ همکاری بین‌بخشی، اطلاع‌رسانی و آموزش هدفمند به مردم برای ارتقای سواد سلامت دیجیتال ضروری است.

سلوک دیجیتال: بازخوانی مفهوم خلوت و فنا در عصر شبکه های اجتماعی

فیروز فاضلی؛ رکسانا شمسائی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 59-27

https://doi.org/10.22054/nms.2025.89384.1927

چکیده

ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی، صورت‌های سنتی خلوت و فنا را که ریشه در سلوک عرفانی و تجربه‌ معنوی انسان داشت، دستخوش تحول بنیادین کرده است. در این پژوهش با رویکرد تحلیلی تفسیری و با اتکای بر مبانی عرفان ... بیشتر

مطالعه تصویر «استاد دانشگاه» در شبکه اجتماعی اینستاگرام

بهارک محمودی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 96-61

https://doi.org/10.22054/nms.2024.77131.1650

چکیده

هدف از نگارش این مقاله، مطالعه و طبقه‌بندی اشکال مختلف حضور اساتید دانشگاه در اینستاگرام است؛ پلتفرمی که برای کاربران خود ازجمله اساتید دانشگاه این امکان را فراهم می‌کند که خود و قاب‌هایی از سبک زندگی‌شان ... بیشتر

تحلیل تأثیر فناوری‌های نوظهور دیجیتال بر تحول ساختار روایت‌های تعاملی در بازی‌های رایانه‌ای

علی رازی‌زاده

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 131-97

https://doi.org/10.22054/nms.2025.83519.1791

چکیده

با رشد فزاینده فناوری‌های نوظهور، بازی‌های رایانه‌ای به بستری برای تجربه روایت‌هایی تعاملی، پویا و شخصی‌سازی‌شده بدل شده‌اند. این پژوهش باهدف واکاوی نحوه تأثیرگذاری چهار فناوری محوری، هوش مصنوعی، ... بیشتر با رشد فزاینده فناوری‌های نوظهور، بازی‌های رایانه‌ای به بستری برای تجربه روایت‌هایی تعاملی، پویا و شخصی‌سازی‌شده بدل شده‌اند. این پژوهش باهدف واکاوی نحوه تأثیرگذاری چهار فناوری محوری، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و یادگیری ماشینی، بر تحول روایت‌های تعاملی در بازی‌های رایانه‌ای انجام شده است. مسئله اصلی پژوهش آن است که این فناوری‌ها از طریق چه مکانیسم‌هایی در بازتعریف ساختار و تجربه روایت دخالت می‌کنند و چه پیامدهایی برای طراحی روایی در محیط‌های دیجیتال دارند. روش این پژوهش از نوع تحلیل مفهومی-نظری است که در آن با استفاده از منابع نظری میان‌رشته‌ای، تحلیل نمونه‌محور بازی‌های رایانه‌ای و طراحی یک مدل مفهومی، به واکاوی ساختارهای روایی متأثر از فناوری‌های نوظهور پرداخته شده است. در این راستا، نمونه‌هایی از بازی‌های شاخص که به‌طور متمایز از فناوری‌های نوظهور بهره گرفته‌اند، به‌صورت هدفمند انتخاب و بر اساس شاخص‌هایی چون واکنش‌پذیری، پویایی و شخصی‌سازی تحلیل شده‌اند. برای انسجام‌بخشی به تحلیل‌ها، مدلی مفهومی با چهار سطح فناوری، مکانیسم، پیامد و روایت طراحی‌شده که با رویکرد قیاسی و بر مبنای ادبیات نظری روایت تعاملی، تعامل انسان و رایانه و مطالعات کاربرد فناوری در طراحی بازی تدوین شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی ساختارهای تصمیم‌محور و واکنش‌پذیر را تقویت کرده، واقعیت مجازی کیفیت غوطه‌وری و بدن‌مندی روایت را ارتقا داده، واقعیت افزوده روایت را با بستر واقعی زندگی کاربر ادغام نموده و یادگیری ماشینی امکان تولید روایت‌های انطباق‌پذیر بر اساس داده‌های زنده کاربر را فراهم کرده است. این نتایج حاکی از آن است که روایت‌های تعاملی آینده، نه محصول یک فناوری منفرد، بلکه حاصل هم‌افزایی میان‌فناورانه خواهند بود.

نسل جدید و فرایندهای هویت‌یابی (با تأکید بر هویت‌یابی از طریق رسانه‌های اجتماعی)

محمدرضا حسنی؛ فاطمه محمدزاده؛ حمیده محمدزاده

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 177-133

https://doi.org/10.22054/nms.2025.80522.1727

چکیده

با ظهور و گسترش رسانه‌های اجتماعی هویت تبدیل به امری تغییرپذیر و چندپاره شده و جامعه و خانواده دیگر تنها منابع تعیین‌کننده نیستند، بنابراین هویت و فرایند هویت‌یابی به‌خصوص در بین جوانان دستخوش دگردیسی ... بیشتر با ظهور و گسترش رسانه‌های اجتماعی هویت تبدیل به امری تغییرپذیر و چندپاره شده و جامعه و خانواده دیگر تنها منابع تعیین‌کننده نیستند، بنابراین هویت و فرایند هویت‌یابی به‌خصوص در بین جوانان دستخوش دگردیسی گسترده‌ای شده است. از اینرو در پژوهش حاضر قصد داریم هویت جوانان و فرایند هویت‌یابی آنها را در نتیجه استفاده از رسانه‌های اجتماعی واکاوی نماییم. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون و انجام مصاحبه عمیق نیمه ساخت‌یافته با 17 نفر از جوانان با روش نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبه حضوری وآنلاین انجام شده است. یافته‌های حاصل از مصاحبه‌ها با تکنیک تحلیل مضمون، استخراج و تحلیل شده است که 4 مضمون اصلی: «شکاف ارزش‌ها و باورها»، «رسانه‌ای‌شدن سبک زندگی»، «پروبلماتیک شدن خود»، «دگردیسی تعاملات» و 12 مضمون فرعی: «دگردیسی در عقاید و باورهای دینی»، «دگردیسی در عقاید و باورهای سیاسی»،« عدم علاقه رسانه‌های رسمی داخلی»، «ترندی‌شدن زندگی»، «رسانه محور شدن علاقمندی‌ها و اهداف»، «فرصتی برای آزادی عمل»، «فرصتی برای تغییر خود»، «فرصتی برای خود وانمودسازی»، «فرصتی برای همانندی با خود»، «فرصتی برای همانندی با دیگران»، «شکل‌گیری دوستی‌های سطحی»، «قربانی‌شدن تعاملات رودررو» است. بنابر یافته‌ها نسل جوان، تحت تأثیر رسانه‌ها و مواجه با انبوهی از اطلاعات و اندیشه‌ها، با شیوه‌های متکثر و متنوعی در پاسخ به سؤال «کیستی و چیستی» و فرایند هویت‌یابی خود مواجه هستند و در مقام کنشگری با هویت چندپاره و سیّال به‌دنبال هویت-یابی‌اند.

عوامل موثر بر پذیرش پیام رسان های داخلی توسط کاربران ایرانی

زهرا پورجوپاری؛ سعید ده یادگاری؛ مهدی کاظمی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 207-179

https://doi.org/10.22054/nms.2025.79603.1711

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش پیام‌رسان‌های داخلی توسط کاربران ایرانی انجام شد. تحقیق ازنظر روش از نوع توصیفی- علی بوده و با استراتژی پیمایش انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کاربران پیام‌رسان‌های ... بیشتر این پژوهش باهدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش پیام‌رسان‌های داخلی توسط کاربران ایرانی انجام شد. تحقیق ازنظر روش از نوع توصیفی- علی بوده و با استراتژی پیمایش انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کاربران پیام‌رسان‌های ایرانی تشکیل می‌دادند. به‌منظور جمع‌آوری دادهها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. درنهایت تعداد 388 پرسشنامه به‌صورت آنلاین جمع‌آوری شد و در نرم‌افزارهای SPSS26 و PLS3 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. روایی سازه با استفاده از روایی همگرا و واگرا و پایایی داده‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی ارزیابی و تأیید شد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که اعتماد، تصویر ذهنی و کیفیت سیستم بر راحتی استفاده و سودمندی درک شده تأثیر مثبت دارند. محدودیت دسترسی بر سودمندی درک شده تأثیر منفی و بر راحتی استفاده درک شده تأثیر مثبت دارد. همچنین راحتی استفاده درک شده بر سودمندی درک شده تأثیر مثبت دارد، اما بر نگرش تأثیری ندارد. سودمندی درک شده بر نگرش و نگرش بر پذیرش تأثیر مثبت دارند. نتایج نشان‌ داد که پیام‌رسان‌های ایرانی به‌منظور بهبود پذیرش توسط کاربران باید بر روی برندینگ پیام‌رسان‌ها و آگاهی کاربران تأکید بیشتری کرده و تلاش کنند که سطح پیام‌رسان‌های ایرانی به سطح موردپذیرش بین‌المللی برسانند و همچنین در زمینه بهبود امکانات و کارایی خود نیز تلاش کنند. این تحقیق توانسته شکل جدیدی از مدل‌های TAM را در زمینه پذیرش پیام‌رسان‌های ایرانی با توجه به شرایط کشور ایران ارائه کند.

چالش مدیریت تجربه مشتریان بومی دیجیتال: طراحی چارچوب کیفیت تجربه مشتریان نسل زد در استفاده از رسانه‌های دیجیتال با رویکردی اکتشافی

مریم تجلی؛ سید محمدباقر جعفری؛ مونا جامی پور

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 251-209

https://doi.org/10.22054/nms.2025.84792.1820

چکیده

چکیده با ظهور فناوری‌های دیجیتال، نسل زد که در دوران شکوفایی تکنولوژی رشد یافته‌اند، تعامل گسترده‌ای با رسانه‌های دیجیتال دارند و به‌عنوان پذیرندگان اولیه راهکارهای نوین شناخته می‌شوند. این نسل ... بیشتر چکیده با ظهور فناوری‌های دیجیتال، نسل زد که در دوران شکوفایی تکنولوژی رشد یافته‌اند، تعامل گسترده‌ای با رسانه‌های دیجیتال دارند و به‌عنوان پذیرندگان اولیه راهکارهای نوین شناخته می‌شوند. این نسل با انتظارات منحصربه‌فرد خود از خرید و استفاده از خدمات، شیوه‌های سنتی بازاریابی را به چالش کشیده و نیازمند رویکردهای نوین در طراحی تجربه مشتری است. باوجود سرمایه‌گذاری گسترده شرکت‌ها در استفاده از رسانه‌های دیجیتال برای تعامل با نسل زد، پژوهش‌های محدودی به ابعاد کیفیت تجربه این نسل پرداخته‌اند. ازاین‌رو، هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ابعاد کیفیت تجربه مشتریان نسل زد در استفاده از رسانه‌های دیجیتال است تا درک جامعی برای مدیران بازاریابی در تدوین استراتژی‌های مدیریت تجربه مشتری فراهم آورد. بدین منظور، ابتدا با استفاده از روش فراترکیب و بهره‌گیری از تکنیک هفت‌مرحله‌ای سندولوسکی و باروسو به استخراج مؤلفه‌های چارچوب از مطالعات پیشین پرداخته و سپس با تشکیل گروه کانونی متشکل از خبرگان، کدهای استخراج‌شده تکمیل و غنیتر شده‌اند. درنهایت، پنج بعد اصلی شامل تعامل‌پذیری رسانه، کیفیت محتوا، عملکرد، تجربه شناختی و تجربه عاطفی و حسی شناسایی شد. پژوهش نشان می‌دهد که نسل زد به‌عنوان نسلی دیجیتال، تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد در تعامل با رسانه‌های دیجیتال دارد و نتایج می‌تواند در تدوین راهبردهای بازاریابی دیجیتال و بهبود تصمیمات مدیریتی برای جذب و نگهداشت مشتریان نسل زد مؤثر باشد.

بازنمایی تهیدستان شهری در رسانه مدیریت شهری (همشهری آنلاین)

عبدالرسول هاشمی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 283-253

https://doi.org/10.22054/nms.2025.83777.1805

چکیده

بازنمایی رسانه ای یکی از ابعاد بازنمایی است که در مطالعات فرهنگی اهمیت بسزایی دارد. مطابق اسناد بالادستی، شهرداری تهران مکلف شده است تا در راستای تحقق عدالت شهری عمل کند. براین اساس انتظار می‌رود رسانه ... بیشتر بازنمایی رسانه ای یکی از ابعاد بازنمایی است که در مطالعات فرهنگی اهمیت بسزایی دارد. مطابق اسناد بالادستی، شهرداری تهران مکلف شده است تا در راستای تحقق عدالت شهری عمل کند. براین اساس انتظار می‌رود رسانه شهرداری تهران نیز موضوع تهیدستان شهری را مورد بازنمایی قراردهد. هدف از این پژوهش تحلیل بازنمایی تهیدستان شهری در رسانه مدیریت شهری، همشهری آنلاین است. بدین منظور از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی استفاده شده است. دوره مورد بررسی دوره ششم مدیریت شهرداری از سال 1400 تا 1403 است. در این دوره تمامی گزارش‌های تحلیلی و خبری مرتبط با موضوع مطالعه شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در یک سنخ شناسی از تهیدستان شهری، بیشترین بازنمایی در رسانه همشهری مربوط به گروه‌هایی است که از آنها به عنوان تهیدستان نیازمند یاد می‌شود. و رسانه مدیریت شهری سعی‌کرده تا در راستای اسناد بالادستی اقدامات شهرداری تهران را در این زمینه بازتاب دهد. پس از آن، مقولات تهیدستان شیاد و تهیدستان قابل ترحم قراردارند. این نتایج نشان می‌دهد. بازنمایی رسانه‌ای در چارچوب گفتمان و ایدئولوژی رایج ضمن تفکیک تهیدستان به گروه‌های واقعی و غیرواقعی و مستحق و غیرمستحق، بی آزاد و پرخطر، سعی نموده تا به نوعی واقعیت تهیدستی مدیریت شود. همچنین در این رسانه کمتر به علل ساختاری فقر پرداخته شده و نوع گزارشها بیشتر خبری است تا تحلیلی.

مروری بر کاربردهای منتخب بلاک‌چین در صنعت رسانه و سرگرمی: رویکرد آینده‌پژوهی

محمد مهدی مولایی؛ صدیقه سخایی

دوره 11، شماره 42 ، تیر 1404، صفحه 334-285

https://doi.org/10.22054/nms.2024.80582.1732

چکیده

یکی از فناوری‌های نوظهوری که در دهه گذشته تأثیر زیادی بر سبک زندگی ما داشته است، فناوری بلاک‌چین نام دارد که امکان ایجاد انقلابی در نحوه تجارت و تعامل جامعه را فراهم می‌کند. بلاک‌چین یک پایگاه داده ... بیشتر یکی از فناوری‌های نوظهوری که در دهه گذشته تأثیر زیادی بر سبک زندگی ما داشته است، فناوری بلاک‌چین نام دارد که امکان ایجاد انقلابی در نحوه تجارت و تعامل جامعه را فراهم می‌کند. بلاک‌چین یک پایگاه داده همتا به همتا‌ی توزیع شده است که امکان غیرمتمرکزکردن سیستم‌ها را فراهم، توزیع و ذخیره‌سازی داده‌ها و تراکنش‌ها را تضمین می‌کند. این فناوری پتانسیل زیادی برای توسعه در صنعت رسانه و سرگرمی دارد و می‌توان این صنعت را متحول کند. این تحولات مکانیسم تولید، تضمین محتوا، مدیریت حقوق دیجیتال تا بحث‌های سانسور و امینت کاربر را شامل می‌شود. مطالعات فعلی در مورد این موضوع هنوز در مراحل اولیه است. از جمله مزایایی که می‌توان برای بلاک‌چین توصیف کرد، ایجاد شفافیت، ایجاد بسترهای تسهیل‌سازی مالی، حذف واسطه‌ها، افزایش اعتماد و امنیت، تمرکززدایی و غیرقابل دست‌کاری‌بودن آن است. در این پژوهش، برای شناسایی کاربردهای بلاک‌چین در صنعت رسانه و سرگرمی با رویکرد آینده‌پژوهی از روش پویش محیط استفاده شد. در نتیجه با تحلیل مضامین بدست آمده، دوازده کاربرد بلاکچین در صنعت رسانه و سرگرمی شناسایی شد که شامل این موارد است: 1- مقابله با اخبار جعلی و شایعات؛ 2- حذف ربات‌های تبلیغاتی؛ 3- تضمین گردش آزاد اطلاعات؛ 4- مقابله با سرقت ادبی؛ 5- ارتقای امنیت کاربر؛ 6- تسهیل تأمین مالی جمعی؛ 7- حذف واسطه‌های صنعت رسانه؛ 8- امکان‌پذیری تبادل مالی بین‌المللی؛ 9- احراز هویت مخاطب؛ 10- تحقق ایده‌های متاورسی؛ 11- بستر ایجاد پلتفرم رسانه اجتماعی؛ 12- ارتقای وفاداری مخاطب از طریق توکن هواداری.

مطالعات رسانه‌های نوین

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 11 (1404)

دوره 10 (1403)

دوره 9 (1402)

دوره 8 (1401)

دوره 7 (1400)

دوره 6 (1399)

دوره 5 (1398)

دوره 4 (1397)

دوره 3 (1396)

دوره 2 (1395)

دوره 1 (1394)

دوره و شماره: دوره 11، شماره 42، تیر 1404، صفحه 334-1

سلامت دیجیتال در نظام جامع ارتباطات سلامت در ایران

چکیده

سلوک دیجیتال: بازخوانی مفهوم خلوت و فنا در عصر شبکه های اجتماعی

چکیده

مطالعه تصویر «استاد دانشگاه» در شبکه اجتماعی اینستاگرام

چکیده

تحلیل تأثیر فناوری‌های نوظهور دیجیتال بر تحول ساختار روایت‌های تعاملی در بازی‌های رایانه‌ای

چکیده

نسل جدید و فرایندهای هویت‌یابی (با تأکید بر هویت‌یابی از طریق رسانه‌های اجتماعی)

چکیده

عوامل موثر بر پذیرش پیام رسان های داخلی توسط کاربران ایرانی

چکیده

چالش مدیریت تجربه مشتریان بومی دیجیتال: طراحی چارچوب کیفیت تجربه مشتریان نسل زد در استفاده از رسانه‌های دیجیتال با رویکردی اکتشافی

چکیده

بازنمایی تهیدستان شهری در رسانه مدیریت شهری (همشهری آنلاین)

چکیده

مروری بر کاربردهای منتخب بلاک‌چین در صنعت رسانه و سرگرمی: رویکرد آینده‌پژوهی

چکیده