محمد هادی میرشمسی
چکیده
حقوق مالکیت ادبی و هنری (کپی‌رایت) در راستای حمایت از مؤلفان و هنرمندان از یک‌سو و حمایت از حقوق جامعه (منافع عمومی) از سویی دیگر، به مؤلفان و هنرمندان حقوق انحصاری اعطا می‌کند. مؤلف می‌تواند به استناد داشتن این حقوق در مدتی موقت، از تجاری‌سازی اثر خود کسب درآمد نموده (حق مادی) و نام خود را به‌عنوان پدیدآورنده برای همیشه در تاریخ ...
بیشتر
حقوق مالکیت ادبی و هنری (کپی‌رایت) در راستای حمایت از مؤلفان و هنرمندان از یک‌سو و حمایت از حقوق جامعه (منافع عمومی) از سویی دیگر، به مؤلفان و هنرمندان حقوق انحصاری اعطا می‌کند. مؤلف می‌تواند به استناد داشتن این حقوق در مدتی موقت، از تجاری‌سازی اثر خود کسب درآمد نموده (حق مادی) و نام خود را به‌عنوان پدیدآورنده برای همیشه در تاریخ و فرهنگ بشریت ثبت نماید. (حق معنوی). یکی از مصادیق حقوق جامعه، حق دسترسی به اطلاعات در راستای آموزش و ارتقای کیفیت زندگی است. در نگاه اول به نظر می‌رسد که کپی‌رایت و حق انحصاری مؤلف، محدودکنندۀ این حق جامعه باشد، اما با نگاهی به مبانی مالکیت فکری به‌طور عام و مالکیت ادبی و هنری به‌طور خاص و همچنین بررسی دقیق مقررات ملی و بین‌المللی چنین نتیجه می‌شود که نه‌تنها این حق انحصاری، تأمین‌کننده سلامت و اصالت اطلاعات و محصولات فرهنگی بوده و از این‌جهت با منافع جامعه همسو است، بلکه محدودیت‌ها و استثناهای وارد بر آن نیز مانع نقش محدودسازی کپی‌رایت در دسترسی عموم به اطلاعات می‌شود. علاوه بر این پیش‌بینی حق معنوی برای مؤلف، اصالت و سلامت اطلاعات را در پی داشته و موجب برخورداری جامعه از اطلاعات اصیل و با منبع و منشأ مشخص و معتبر می‌شود. در این خصوص مفاد ماده 19 لایحه حمایت از مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط و ماده‌های 2 و 2 مکرر کنوانسیون برن در دو سطح ملی و بین‌المللی قابل‌توجه است.
محدثه یعقوبی؛ محمد سلطانی فر؛ علی جعفری؛ جعفر سلمان زاده
چکیده
هدف از این مقاله، تبیین چالش‌های قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران و ارزیابی آن با شرایط حاکم بر جامعه حاضر در ایران است. پرسش این است که آیا در شرایط فعلی جامعه ایرانی، قانون حق دسترسی آزاد به اطلاعات گنجایش و ظرفیت دارد؟ روش این پژوهش از نوع داده بنیاد و با استفاده از تکنیک مصاحبه به شناسایی چالش‌های فراروی اجرایی شدن ...
بیشتر
هدف از این مقاله، تبیین چالش‌های قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران و ارزیابی آن با شرایط حاکم بر جامعه حاضر در ایران است. پرسش این است که آیا در شرایط فعلی جامعه ایرانی، قانون حق دسترسی آزاد به اطلاعات گنجایش و ظرفیت دارد؟ روش این پژوهش از نوع داده بنیاد و با استفاده از تکنیک مصاحبه به شناسایی چالش‌های فراروی اجرایی شدن قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق صاحب‌نظران، اساتید ارتباطات و اصحاب رسانه است. یافتهها منتج به استخراج چهار زمینه اصلی فرهنگ پنهانکاری در میان مسئولان سازمانها، سیاست زدگی در میان اصحاب رسانه، شهروندان و بدنه دولت و حاکمیت، شناسایی بسترهای ششگانه اجرای قانون و درنهایت محدودیت و ابهامات موجود در قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات شد که با ذات قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات همخوانی ندارد. نتیجهگیری پژوهش نشان داد که با آسیبشناسی رفتار مقامات عمومی، شهروندان و اصحاب رسانه ضرورت تغییر بازنگری در عملکرد مقامات عمومی، فرهنگسازی در خصوص دسترسی آزاد به اطلاعات و دستیابی به شفافیت اسنادی استاندارد به چشم میخورد.
سیده عذرا میرکاظمی؛ سمانه راستگو؛ فرشته احمدآبادی
چکیده
پژوهش حاضر به پیش‌بینی میزان وابستگی به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه از طریق اهداف استفاده از این شبکه‌ها در میان دانشجویان دانشگاه‌های منطقۀ 9 کشور پرداخته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و ابزار پژوهش پرسشنامه بوده است.. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشگاه‌های منطقه 9 کشور بود (11 دانشگاه) که از بین آنها 6 دانشگاه با محقق همکاری ...
بیشتر
پژوهش حاضر به پیش‌بینی میزان وابستگی به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه از طریق اهداف استفاده از این شبکه‌ها در میان دانشجویان دانشگاه‌های منطقۀ 9 کشور پرداخته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و ابزار پژوهش پرسشنامه بوده است.. جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانشگاه‌های منطقه 9 کشور بود (11 دانشگاه) که از بین آنها 6 دانشگاه با محقق همکاری و پرسشنامه به شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی طبقهای توزیع و جمعآوری شد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی (تی تک نمونه، همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چندگانه) استفاده گردید. نتایج نشان داد که وابستگی به شبکه‌های اجتماعی از حد متوسط بیشتر است و بین اهداف پرکردن اوقات فراغت، ارتباط با نزدیکان و دوستان، تنوع در استفاده از خدمات و ثبت رکورد در لایک بیشتر با وابستگی به این شبکه‌ها همبستگی مثبتی به میزان 37/0 وجود دارد و این اهداف پیش‌بینی کنندۀ 3/14 درصد میزان وابستگی دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه به شمار میروند.
عبدالحسین کلانتری؛ عباس قنبری باغستان
چکیده
هدف این مقاله مطالعه سیر تحولات مفهومی در حوزه «شبکه‌های اجتماعی» در دو دهه اخیر با هدف ترسیم یک نمای کلی از وضعیت «شبکه‌های اجتماعی» در جهان است تا بتوان از نتایج آن برای توسعه و تحقیق در این زمینه در داخل کشور بهره برد. روش تحقیق مورد استفاده فرا تحلیل از نوع «علم‌سنجی» می‌باشد. جامعه آماری، کلیه اسناد علمی نمایه‌سازی ...
بیشتر
هدف این مقاله مطالعه سیر تحولات مفهومی در حوزه «شبکه‌های اجتماعی» در دو دهه اخیر با هدف ترسیم یک نمای کلی از وضعیت «شبکه‌های اجتماعی» در جهان است تا بتوان از نتایج آن برای توسعه و تحقیق در این زمینه در داخل کشور بهره برد. روش تحقیق مورد استفاده فرا تحلیل از نوع «علم‌سنجی» می‌باشد. جامعه آماری، کلیه اسناد علمی نمایه‌سازی شده در پایگاه استنادی «وب. آو. ساینس» بوده که طی بازه زمانی 1970 تا 2019 و با کلیدواژه «شبکه‌های اجتماعی» منتشر شده‌اند. برای نمایش تحول مفهومی، ابتدا کلیه تولیدات علمی بر اساس فراوانی آنها به سه بازه: 1- 2005 تا 2011، 2- 2012 تا 2015 و 3- 2016 تا 2019 طبقه‌بندی و برای نمایش آنها از نرم‌افزار «وس ویوور» استفاده شد. تحلیل مضمون دوره‌های مختلف نشان می‌دهد که تحقیقات در موضوع شبکه‌های اجتماعی از تمرکز بر ابعاد فنی و تکنولوژیکی (2005 تا 2011)، به سمت بررسی تأثیرات جانبی آن نظیر حوزه‌های آموزش، سلامت و حکمرانی (2011 تا 2015) و از آنجا به موضوعات مدیریت اطلاعات و اخبار جعلی (2016 تا 2019) حرکت کرده است. به علاوه، نتایج نشان می‌دهند که کشورهای آمریکا، انگلستان، چین و استرالیا بالاترین تولیدات را در این زمینه داشته و ایران در رده 45 جهان قرار دارد. نتایج این تحقیق همچنین ورود معنادار (به‌خصوص بعد از 2015) کشورهایی نظیر: قطر، بحرین، اردن، امارات، مراکش، پاکستان، قزاقستان، تایلند، مالزی و اندونزی به شبکه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تولید علم در این موضوع را نشان می‌دهند.
آسیه شریعتمدار
چکیده
دسترسی به نمونه مناسب و جلب همکاری مشارکت‌کنندگان در پژوهش‌های رشته‌های یاورانه که با مسائل عمیق افراد سروکار دارند، موضوعی حساس است. بر این اساس روان‌شناسان روزبه‌روز بیشتر برای مصاحبه، به اینترنت به‌عنوان رسانه رو می‌آورند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پژوهش مجازی در حرفه‌های یاورانه مبتنی بر ضوابط اخلاقی است. روش پژوهش کیفی ...
بیشتر
دسترسی به نمونه مناسب و جلب همکاری مشارکت‌کنندگان در پژوهش‌های رشته‌های یاورانه که با مسائل عمیق افراد سروکار دارند، موضوعی حساس است. بر این اساس روان‌شناسان روزبه‌روز بیشتر برای مصاحبه، به اینترنت به‌عنوان رسانه رو می‌آورند. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پژوهش مجازی در حرفه‌های یاورانه مبتنی بر ضوابط اخلاقی است. روش پژوهش کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. جامعه مورد مطالعه متون مربوط به اخلاق پژوهش و مقالاتی که در مورد پژوهش در فضای مجازی نوشته شده و نمونه شامل مقالاتی بود که در بازه زمانی 20 سال اخیر به چاپ رسیده‌اند. تحلیل تا اشباع داده‌ها ادامه یافت و سپس با ترکیب مضامین، الگوی اخلاقی پژوهش مجازی بر مبنای 7 مؤلفه ارائه شد: آماده‌سازی محقق (پرورش نگرش مثبت به پژوهش مجازی، شناخت امکانات پیام‌رسان‌های فوری، آماده‌سازی سؤالات، دعوت اولیه از مشارکت‌کننده، تنظیم وقت)، آموزش رویه‌های مصاحبه به محقق (نوشتاری بودن مصاحبه و ویژگی‌های آن، مصاحبه هم‌زمان جهت خودانگیختگی، مرور پاسخ‌های مشارکت‌کننده در زمان نوشتن پاسخ بعدی وی)، برقراری رابطه حسنه (بیان هدف، اصول رازداری، کسب رضایت آگاهانه)، ارائه اطلاعات اولیه به مشارکت‌کنندگان (بیان اهداف و حقوق، نحوه رویارویی با هیجانات ناراحت‌کننده، تأکید بر رازداری)، آموزش رویه‌ها به مشارکت‌کنندگان (تأکید بر مصاحبه هم‌زمان، تأکید بر داوطلبانه بودن مصاحبه و عدم تحمیل)، ثبت و ذخیره‌سازی داده‌ها (انتقال گفتگو به فایل ورد، ویرایش فایل، مطالعه مکرر آن) و گزارش تحقیق (قرار دادن رمز برای گفتگوها، تغییر اطلاعات هویتی مشارکت‌کننده پیش از گزارش نهایی). با رعایت ضوابط اخلاقی ذکرشده، پژوهش مجازی روشی مفید و مقرون‌به‌صرفه در حرفه‌های یاورانه است.
راضیه ذاکری هامانه؛ منصوره اعظم آزاده؛ مریم قاضی نژاد؛ سوسن باستانی
چکیده
بررسی کیفی احساس امنیت آنلاین کاربران شبکه‌های اجتماعی راضیه ذاکری هامانه* ، منصوره اعظم آزاده**مریم قاضی‌نژاد*** ، سوسن باستانی****تاریخ دریافت: 15/2/1398 تاریخ پذیرش: 20/6/1398 چکیدهپرداختن به مفهوم امنیت به‌عنوان یکی از مقولات مهم اجتماعی، از الزامات آکادمیک و ضروریات مدیریت جامعه محسوب شده و نیاز به وجود احساس امنیت ...
بیشتر
بررسی کیفی احساس امنیت آنلاین کاربران شبکه‌های اجتماعی راضیه ذاکری هامانه* ، منصوره اعظم آزاده**مریم قاضی‌نژاد*** ، سوسن باستانی****تاریخ دریافت: 15/2/1398 تاریخ پذیرش: 20/6/1398 چکیدهپرداختن به مفهوم امنیت به‌عنوان یکی از مقولات مهم اجتماعی، از الزامات آکادمیک و ضروریات مدیریت جامعه محسوب شده و نیاز به وجود احساس امنیت و آرامش خاطر در فعالیت‌های روزمره اینترنتی ازجمله دوست‌یابی، گپ‌زنی آنلاین، مبادله اطلاعات، اشتراک‌گذاری و دادوستد مالی، ضرورت مطالعه علمی تخصصی این مقوله را مضاعف می‌نماید. این پژوهش کیفی با هدف مطالعه احساس امنیت آنلاین کاربران ایرانیِ شبکه‌های اجتماعی در بازه زمانی مهر 1396 تا دی 1397 با روش تثلیث انجام شد. یافته‌های تحقیق با بهره‌گیری از مطالعات اسنادی، مصاحبه عمیق با خبرگان و کاربران فعال، تکنیک گروه متمرکز و تحلیل محتوای مراجعات سایبری کاربران و مصاحبه مطبوعاتی مسئولان بدست آمد. نتایج مطالعه حکایت از کشف 66 گزاره در 5 حوزۀ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی و 11 مقولۀ تبادلات مالی، فرصت‌های شغلی، عقاید سیاسی، توان ملی، اصول اخلاقی، هنجارهای فرهنگی، باورهای دینی، عواطف و احساسات، روابط خانوادگی، حریم خصوصی و حقوق شهروندی دارد. احساس امنیت آنلاین کاربران ایرانی، اگرچه با مصادیق متفاوتی از امنیت آفلاین بروز و نمود می‌یابد اما تحت تأثیر روابط دولت-شهروند در فضای واقعی جامعه است.
مریم پورجمشیدی؛ اکبر مومنی راد؛ افشین افضلی
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان و تأثیرپذیری آنها از فضای مجازی و با روش آمیخته متولی اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان بخش شامل صاحب‌نظران استان همدان در حوزۀ مسائل اجتماعی بودند که از بین آنها 10 نفر و همچنین متون نظری مربوط به پژوهش که از بین آنها 7 کتاب، 131 مقاله و 10 پایان‌نامه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه ...
بیشتر
این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان و تأثیرپذیری آنها از فضای مجازی و با روش آمیخته متولی اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان بخش شامل صاحب‌نظران استان همدان در حوزۀ مسائل اجتماعی بودند که از بین آنها 10 نفر و همچنین متون نظری مربوط به پژوهش که از بین آنها 7 کتاب، 131 مقاله و 10 پایان‌نامه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش کمّی نیز شهروندان استان همدان بودند که، 400 نفر به شیوه تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. نتایج در بخش کیفی شامل شش مقوله امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهیهای شهروندی؛ تقابل سنت و مدرنیته؛ اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیتپذیری اجتماعی بود. در بخش کمّی نیز نتایج نشان داد بیشترین استفاده از فضای مجازی از نظر کمیت به‌منظور تفریح و سرگرمی و کمترین آن فعالیت‌های تجاری و اقتصادی است. تأثیر فضای مجازی بر سه مقوله از مسائل اجتماعی شامل امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهیهای شهروندی و تقابل سنت و مدرنیته، منفی؛ اما بر سه مقولۀ دیگر شامل اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیتپذیری اجتماعی مثبت بود.
محمد علی طالبی؛ خلیل میرزایی؛ سید محمد صادق مهدوی
چکیده
رسانه‌ها و همپای آن فناوری‌های نوین همواره در تغییر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تأثیرگذارند. در این میان طنز و شوخ‌طبعی به‌صورت عام و در بین انواع آن، جوک‌ها به‌عنوان بخشی از خرده‌فرهنگ جامعه می‌توانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیام‌رسان‌های متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ...
بیشتر
رسانه‌ها و همپای آن فناوری‌های نوین همواره در تغییر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تأثیرگذارند. در این میان طنز و شوخ‌طبعی به‌صورت عام و در بین انواع آن، جوک‌ها به‌عنوان بخشی از خرده‌فرهنگ جامعه می‌توانند در روند تغییرات اجتماعی اثرگذار باشند. با گسترش فضای مجازی و پیام‌رسان‌های متعدد از جمله تلگرام، این فضا با توجه به ظرفیت‌ها، تعاملات چشم‌گیر و کنش متقابلی بین محیط اجتماعی و خروجی‌های آن برقرار کرده است. در این بین سیاست‌های محدودسازی فضای مجازی و اعمال نوعی از خشونت نمادین، تغییراتی در کنش جوک‌گویی ایجاد نموده است. این مقاله با روش ترکیبی انجام شده است. در بخش کمّی تحلیل عامل اکتشافی در خصوص بررسی نمونه‌های موردسنجش توسط صاحب‌نظران و در بخش کیفی با روش مردم‌نگاری درون‌شبکه‌ای به مقایسه جوک‌های مختلف در فضای مجازی در دو بازه قبل و بعد از محدودسازی تلگرام پرداخته است و در پایان، این جوک‌ها با استفاده از فرا نظریه ریمون بودون و نظریة خشونت نمادین پیر بوردیو مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. بر اساس نتایج محدودسازی نه‌تنها از شدت جوک‌ها و اثرگذاری آنها نکاسته است بلکه باعث بیان بیشتر جوک‌های سیاه به‌خصوص در مقوله جنسیتی و کاهش جوک‌های سفید با هدف خنده صرف شده است. همچنین چالش‌های ارتباطی و دسترسی منجر به تغییر شکل این جوک‌ها از حالت تصویری به نوشتاری شده است.
هادی البرزی دعوتی؛ اکبر نصرالهی کاسمانی؛ علی اکبر فرهنگی
چکیده
در این مقاله با استفاده از روش دلفی و تحلیل نظرات مشارکت‌کنندگان در پژوهش از بین 30 روند اصلی در سه حوزه تغییرات فناوری، تغییرات مخاطب و تغییرات محتوای خبر عدم قطعیت‌های کلیدی خبر در 5 سال آینده شناسایی شد. پس از انتخاب عوامل کلیدی با استفاده از نظرات مشارکت‌کنندگان پژوهش ماتریس اثرات متقابل برای این عدم قطعیت‌های کلیدی ترسیم شد ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از روش دلفی و تحلیل نظرات مشارکت‌کنندگان در پژوهش از بین 30 روند اصلی در سه حوزه تغییرات فناوری، تغییرات مخاطب و تغییرات محتوای خبر عدم قطعیت‌های کلیدی خبر در 5 سال آینده شناسایی شد. پس از انتخاب عوامل کلیدی با استفاده از نظرات مشارکت‌کنندگان پژوهش ماتریس اثرات متقابل برای این عدم قطعیت‌های کلیدی ترسیم شد و در نهایت، در نرم‌افزار سناریو ویزارد با استفاده از تحلیل تکنیک، تأثیرات متقابل 64 سناریو شناسایی شد که از این بین 4 سناریو با سازگاری بالا تشخیص داده شدند. با توجه به ویژگیها، این سناریوها، با عناوین تسلط خبری، شکاف خبری، شوک خبری و تورم خبری نامگذاری شدند که با تحلیل شاخصهای بهدستآمده از نرم‌افزار، سناریور ویزارد، تسلط خبری به‌عنوان سناریو مطلوب از بین سناریوهای قوی انتخاب شد. در این سناریو امکان پخش گسترده صوت و تصویر در فضای دیجیتال و آنالوگ باعث می‌شود که رسانه ملی با تهیه تفسیر و تحلیلهای متنوع و فراخبر، بر فضای خبری و جریانسازی رسانهای تسلط داشته باشد.
محمدحسین ملک‌نژاد یزدی؛ مهدی ثنائی
چکیده
ورود حکمرانی به عرصه دیجیتال فرصت‌های جدیدی را پدید آورده است و پاسخ به برخی از سوالات بنیادین حکمرانی را نیز با چالش‌هایی همراه کرده است مخصوصا سوالاتی از جنس رابطه مردم و حاکمیت. امروزه و با گسترش پرسرعت فناوری اطلاعات دیگر استفاده از مردم تنها در راهپیمایی و انتخابات خلاصه نمی‌شود و شهروندان قدرت بیشتری برای تاثیر در حکمرانی ...
بیشتر
ورود حکمرانی به عرصه دیجیتال فرصت‌های جدیدی را پدید آورده است و پاسخ به برخی از سوالات بنیادین حکمرانی را نیز با چالش‌هایی همراه کرده است مخصوصا سوالاتی از جنس رابطه مردم و حاکمیت. امروزه و با گسترش پرسرعت فناوری اطلاعات دیگر استفاده از مردم تنها در راهپیمایی و انتخابات خلاصه نمی‌شود و شهروندان قدرت بیشتری برای تاثیر در حکمرانی دارند.فناوری شهروندی به این موضوع می‌پردازد که چطور در عصر دیجیتال حکمرانی را با کمک مردم انجام دهیم.فن‌آوری شهروندی با دولت الکترونیک، مشارکت عمومی، و نوآوری باز در حکمرانی همپوشانی دارد. فن‌آوری شهروندی به استفاده از داده‌ی باز توسط افرادی خارج از حکومت که به توسعه ابزارهایی مبتنی بر فناوری اطلاعات برای رفع نیازهای عمومی می‌پردازند اطلاق می‌شود. این تعریف طیف زیادی از ابزارهای دیجیتال را شامل شده و بر این أساس دسته‌بندی‌های مختلفی صورت پذیرفته است. برای نگاه جامع الابعاد نسبت به فناوری شهروندی لازم است که تعاریف این موضوع مورد ارزیابی قرار گرفته و اقسام گوناگون آن شناسایی شود. همچنین بررسی چالش‌های این موضوع می‌تواند به ما در راه‌اندازی و توسعه کمک شایانی نماید. در مقاله حاضر تلاش می‌شود ابعاد این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گرفته و از دل آن به مفهوم شناسی فناوری شهروندی استخراج گردد.
مرتضی امیدیان
چکیده
رسانه‌های نوظهور از جمله اینستاگرام نقش مهمی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی ما دارند. در گرماگرم مقابله با ویروس کرونا و لزوم استمرار فعالیت‌های آموزشی از طریق شبکه‌های اجتماعی بار دیگر یک طنز در رابطه با فعالیت یک معلم باسابقه در یک صفحه اینستاگرام، منبعی برای خبرسازی شد. این مقاله ضمن تحلیل واکنش کاربران این صفحه و دو صفحه که در ...
بیشتر
رسانه‌های نوظهور از جمله اینستاگرام نقش مهمی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی ما دارند. در گرماگرم مقابله با ویروس کرونا و لزوم استمرار فعالیت‌های آموزشی از طریق شبکه‌های اجتماعی بار دیگر یک طنز در رابطه با فعالیت یک معلم باسابقه در یک صفحه اینستاگرام، منبعی برای خبرسازی شد. این مقاله ضمن تحلیل واکنش کاربران این صفحه و دو صفحه که در واکنش به این طنز توجه کاربران را به خود جلب کرده بود، تلاش کرده است تا علل روانشناختی این نوع واکنش‌ها و انواع واکنش‌ها را شناسایی کند. روش به کار گرفته شده در این پژوهش روش کیفی از نوع تحلیل روانشناختی گفتمان است. به این منظور 90 گفتگو به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند از سه صفحه اینستاگرام در رابطه با موضوع مورد پژوهش انتخاب و به‌منظور استخراج کدها و مقوله‌ها مورد تحلیل قرار گرفتند. پس از تحلیل داده‌ها از 90 گفتگو 102 عبارت مستقل و بدون تکرار انتخاب گردید. از این 102 عبارت با توجه به مضمون گفتار، 32 کد آزاد استخراج شد که در 7 گروه دسته‌بندی شدند. سپس با توجه به نظریه‌ها و پژوهش‌های مشابه به تحلیل روانشناختی علل انتخاب نوع واکنش اقدام شد. در این رابطه 7 نوع واکنش موافق، مخالف، بی‌خبر، بی‌تفاوت، کم‌اهمیت، فرصت‌طلب و درگیری کلامی شدید شناسایی و علل روانشناختی این نوع واکنش‌ها در قالب نیازهای روانشاختی و هویت اجتماعی مورد بحث قرار گرفت.
