غلامرضا کمری؛ عباس اسدی؛ امیرحسام اسحاقی
چکیده
شبکه های اجتماعی (پلتفرم های موبایلی) شبکه ی ارتباطی فراگیر و غیر رسمی است از این رو بستر مناسبی برای تولید و انتشار قابل توجهی از شایعه می باشد که اثرات منفی بسیاری بر جامعه می گذارد. شناخت علل و چگونگی تشکیل وکسترش این پدیده ناهنجار ارتباطات مجازی در کاهش و منترل آن کارساز است.از این رو این تحقیق با هدف شناخت قالب های رایج شایعه و گفتمان ...
بیشتر
شبکه های اجتماعی (پلتفرم های موبایلی) شبکه ی ارتباطی فراگیر و غیر رسمی است از این رو بستر مناسبی برای تولید و انتشار قابل توجهی از شایعه می باشد که اثرات منفی بسیاری بر جامعه می گذارد. شناخت علل و چگونگی تشکیل وکسترش این پدیده ناهنجار ارتباطات مجازی در کاهش و منترل آن کارساز است.از این رو این تحقیق با هدف شناخت قالب های رایج شایعه و گفتمان شناسی آن در فضای مجازی انجام گرفت. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. جامعه آماری مطالعات و تحقیقات اخیر در حوزه شایعه و فضای مجازیست که پس از تجزیه و تحلیل 30 داده ی علمی(مقاله، پایان نامه و طرح تحقیقاتی)، نتایج نشان داد: در رابطه با گفتمان و قالب سه مولفه اصلی : ساختارگفتمان – قالب و زمینه در تولید اغلب شایعات مشابه هستند و در ادامه نتایج به ترتیب زیر مقوله های؛ محتوای تغییر پذیر، باور پذیر بودن، گفتارعامیانه، بدون سند و غیر علمی بودن، نامشخص ، ابهام و اغراق آمیز بودن، گفتارآتشین و تلقین فاجعه ، قالب حقیقت جویی، انتقادی، آزادی خواهی، حقوق بشری، هیجانی و پیشگویانه همچنین موضوعات خاص، اجتماعی– مدنی، سیاسی و امنیتی در رابطه با «قالب های رایج و نوع گفتمان شایعه سازی در فضای مجازی» استخراج شد.
سید محمدباقر جعفری؛ علیرضا امیرکبیری؛ حسین امجدی
چکیده
استفاده روزافزون شهروندان از خدمات وب 2.0 و رسانههای اجتماعی که اکثراً هم بومی نیستند لزوم تلاش دولت برای ورود به عرصۀ خدماترسانی از طریق ابزار رسانه های اجتماعی را جدیتر مینماید. در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤالات هستیم که اگر دولت بخواهد برای خدماترسانی از طریق ابزار رسانه های اجتماعی عمل نماید، اولاً چه ...
بیشتر
استفاده روزافزون شهروندان از خدمات وب 2.0 و رسانههای اجتماعی که اکثراً هم بومی نیستند لزوم تلاش دولت برای ورود به عرصۀ خدماترسانی از طریق ابزار رسانه های اجتماعی را جدیتر مینماید. در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤالات هستیم که اگر دولت بخواهد برای خدماترسانی از طریق ابزار رسانه های اجتماعی عمل نماید، اولاً چه مجموعه عوامل تأثیرگذاری وجود خواهد داشت و دوماً کدام‌یک از این عوامل پیشران و کدام‌یک به‌عنوان عامل پیشگیر در مسیر حرکت دولت عمل خواهند نمود. برای انجام این پژوهش، از روش فراترکیب استفاده به عمل‌آورده شده است. برای دستیابی به تعداد مقالات مناسب بررسی، از روش 7 مرحله ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو استفاده شد. نهایتاً تعداد 39 مقاله موردبررسی واقع شد. برای ارزیابی کیفیت 39 منبع نهایی از ابزار گلین استفاده شد. تمام 39 منبع نهایی توانستند نمره بالای 75 درصد را کسب نمایند. بررسی این مقالات از طریق روش فراترکیب نهایتاً ما را به شناسایی 4 عامل، مدیریتی، سازمانی، انسانی و زیرساختی رهنمون شد. هرکدام از این عوامل شامل زیرعامل هایی هستند که با توجه به ادبیاتِ موردبررسی به‌عنوان پیشران و یا پیشگیر بر سر راه استفاده دولت از رسانه های اجتماعی برای خدماترسانی، عمل میکنند. برای تعین پاسخ به نوع تأثیر عامل (پیشران بودن و یا پیشگیر بودن) با توجه به متن پژوهش ها و همینطور محدودیت های موجود در کشور از این منظر، تصمیم گیری شد.
حسین کرمانی؛ مرضیه ادهم؛ امیرعلی تفرشی
چکیده
هدف این مقاله، ارائه یک رهیافت جامع و دقیق برای انجام تحقیقات اجتماعی در توئیتر است. توئیتر در سال‌های اخیر به رسانه‌ای محبوب در بین کاربران تبدیل شده اما مسائل روش شناختی تحقیق در رسانههای اجتماعی در ایران به موازات گسترش استفاده از این رسانه‌ها توسعه نیافته است. این در حالی‌است که نبود یک رهیافت نظام‌مند می‌تواند به تشتت نظری ...
بیشتر
هدف این مقاله، ارائه یک رهیافت جامع و دقیق برای انجام تحقیقات اجتماعی در توئیتر است. توئیتر در سال‌های اخیر به رسانه‌ای محبوب در بین کاربران تبدیل شده اما مسائل روش شناختی تحقیق در رسانههای اجتماعی در ایران به موازات گسترش استفاده از این رسانه‌ها توسعه نیافته است. این در حالی‌است که نبود یک رهیافت نظام‌مند می‌تواند به تشتت نظری و روشی و در نهایت عدم اعتبار یافته‌ها در تحقیقات روی توئیتر فارسی بیانجامد. ما در این تحقیق با ترکیب سه روش تحلیل شبکه اجتماعی، تحلیل محتوای مردم‌نگارانه و تحلیل گفتمان انتقادی رسانههای اجتماعی تلاش میکنیم این خلا را رفع کنیم. رهیافت ارائه شده شامل تمامی مراحل انجام یک تحقیق از انتخاب بازه زمانی گردآوری داده‌ها تا تحلیلهای آماری و نهایی است. این رهیافت برخلاف رهیافتهای موجود، کاربر و محتوا (توئیت) را بطور همزمان در نظر گرفته و تحلیل می‌کند. همچنین راهکارهایی برای کدگذاری کاربرها و شناسایی ویژگی‌های جمعیت شناختی آن‌ها و توئیتها ارائه می‌کند که می تواند مبنایی برای انجام تحقیقات بعدی باشد.
امیرحسین عالمی؛ سید نورالدین رضوی زاده
چکیده
شبکه‌های اجتماعی امروز یکی از اصلی‌ترین محیط‌ها برای بروز احساسات و همینطور تأثیرپذیری در مواجه با اخبار و معضلات اجتماعی هستند. ازاین‌رو شناخت این محیط برای فهم رفتار کاربران و شناخت نقش فضای مجازی بسیار پراهمیت است. در تحقیق پیش‌رو، اینستاگرام به‌عنوان یکی از شبکه‌های اجتماعی مهم در بین کاربران فارسی‌زبان (ازلحاظ تعداد ...
بیشتر
شبکه‌های اجتماعی امروز یکی از اصلی‌ترین محیط‌ها برای بروز احساسات و همینطور تأثیرپذیری در مواجه با اخبار و معضلات اجتماعی هستند. ازاین‌رو شناخت این محیط برای فهم رفتار کاربران و شناخت نقش فضای مجازی بسیار پراهمیت است. در تحقیق پیش‌رو، اینستاگرام به‌عنوان یکی از شبکه‌های اجتماعی مهم در بین کاربران فارسی‌زبان (ازلحاظ تعداد کاربران) برای تحقیق انتخاب شد تا معضل اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان به‌عنوان یکی از سوژه‌های مهمی که افکار عمومی را در سال‌های اخیر تحت تأثیر قرار داده است موردبررسی قرار گیرد. در این تحقیق موضوع قتل شرافتی (قتل رومینا اشرفی) به‌عنوان یکی از حادترین اشکال خشونت خانگی به‌طور هدفمند برای مطالعه انتخاب شد و با تحلیل هشتگ #رومینا_اشرفی در اینستاگرام بخش عمده‌ای از محتوای به‌کاررفته در این شبکه اجتماعی که مرتبط با حادثه بودند استخراج شد. از میان ۴۵.۸ هزار پست 33 هزار و 740 پست بر اساس بیشترین بازدید و بیشترین مشارکت نمونه‌گیری شد. سپس خط زمانی تولید محتوا در اینستاگرام استخراج گردید و با استفاده از هشتگ‌های مشابه، محتوای منتشرشده نیز محوربندی گردید. در ادامه پست‌های برتر و پربازدیدترین و پر مشارکت‌ترین محتوا و کاربران شناسایی شدند. درنهایت با رویکرد نتنوگرافی کامنت‌های پر بازدیدترین پست منتشرشده با هشتک مذکور تحلیل و دسته‌بندی گردید. این مطالعه نشان داد که کاربران در مواجه با حوادث این‌چنینی چه رویکرد و چه رفتاری را بیشتر بروز می‌دهند.
علی اصغر کیاء؛ مرسده نیک بخش
چکیده
این پژوهش درصدد «شناسایی چیستی و چرایی رفتار ارتباطی کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام» از رهگذر تعاملات درون‌شبکه‌ای و بازنمود زندگی روزمره کاربران در محیط شبکه، با استفاده از روش نتنوگرافی یا مردم‌نگاری بوده است. هدف اصلی پژوهش، «گونه‌شناسی از الگوهای فرهنگی رایج در کنش‌های کاربران اینستاگرام» بوده و در ...
بیشتر
این پژوهش درصدد «شناسایی چیستی و چرایی رفتار ارتباطی کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام» از رهگذر تعاملات درون‌شبکه‌ای و بازنمود زندگی روزمره کاربران در محیط شبکه، با استفاده از روش نتنوگرافی یا مردم‌نگاری بوده است. هدف اصلی پژوهش، «گونه‌شناسی از الگوهای فرهنگی رایج در کنش‌های کاربران اینستاگرام» بوده و در این مسیر، «شناسایی انگیزه‌ها و دلایل کنش‌های کاربران» به‌عنوان هدف فرعی مد نظر قرار گرفته است.در گردآوری داده‌ها و توصیف و تحلیل یافته‌ها، از مواضع نظری در سنت تعامل‌گرایی نمادین و روش‌شناسی مردم‌نگارانه پیروی شده است.تحلیل یافته‌ها حاکی از آن است که صاحبان صفحه‌های زندگی روزمره اینستاگرام در خودبیانگری، تصویری ایده‌آل از سبک زندگی، موقعیت و شخصیت خود ارائه داده‌اند که در بعد مادی به مصرف‌گرایی به عنوان نماد ارزشی طبقه مرفه و در بعد معنوی به درهم‌آمیختگی سبک‌های دستیابی به رضایت درونی اشاره داشته است. درمجموع به نظر می‌رسد مهم‌ترین انگیزه کاربران در ایده‌آل‌سازی، جستجوی ایده‌آل‌ها در فضای مجازی به دلیل ناکارآمدی یا بازدارندگی شرایط سیاسی و اجتماعی فضای واقعی است. همزمان با فردگرایی تشدید شده ناشی از ایده‌آل‌سازی در خودبیانگری کاربران و فردگرایی تضعیف شده ناشی از الزامات حضور شبکه‌ای در تعاملات کاربران مواجه هستیم. به‌طوری‌که رفتارهای کاربران در برخی زمینه‌های تعاملی بر خودمداری دلالت داشته و در برخی دیگر از زمینه‌ها حاکی از جمع‌گرایی است.
هادی خانیکی؛ علی احمدی
چکیده
بحران‌ها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی اجتماعی به‌شمار می‌روند و روزبه‌روز برتعداد و تنوع آن‌ها افزوده می‌شود. رسانههای اجتماعی به‌دلیل قابلیت‌های گسترده در جذب مخاطب و توانایی شکل‌دهی به افکار عمومی نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بحران‌ها دارند به‌نحوی‌که با توجه به کارکردهای متعددشان، می‌توانند به‌عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت ...
بیشتر
بحران‌ها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی اجتماعی به‌شمار می‌روند و روزبه‌روز برتعداد و تنوع آن‌ها افزوده می‌شود. رسانههای اجتماعی به‌دلیل قابلیت‌های گسترده در جذب مخاطب و توانایی شکل‌دهی به افکار عمومی نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت بحران‌ها دارند به‌نحوی‌که با توجه به کارکردهای متعددشان، می‌توانند به‌عنوان یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران محسوب شوند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون در بازه زمانی اسفندماه ۹۸ تا شهریورماه ۹۹ باهدف بازنمایی اخبار ویروس کووید 19 در رسانههای اجتماعی ایرانیان، به تحلیل بیشترین مطالب منتشرشده و نیز پر بازدیدترین پست‌های کانالهای تلگرامی مرتبط با شیوع کرونا پرداخته است. بر اساس یافته‌های پژوهش با کاهش شدت انتشار مطالب مرتبط با کرونا، از میزان اهمیت پست‌های مرتبط با قرنطینه، فاصلهگذاری اجتماعی و اقدامات دولت برای مدیریت بحران در کانالهای تلگرامی کاسته شده و حساسیت و توجه مردم به اعمال محدودیت‌های کرونایی در بازه زمانی موردبررسی کاهش یافته است که این امر عاملی اصلی تشدید بحران کرونا در جامعه در بازه زمانی موردمطالعه بوده است.
طاهر روشندل اربطانی؛ سعیدرضا عاملی؛ مجتبی حاجی جعفری
چکیده
مقاله حاضر باهدف امکان‌سنجی کاربست محتوای کاربرساخته به‌عنوان گونه محتوایی غالب و در حال رشد فزاینده در فضای مجازی در فرآیندهای بازاریابی محتوایی و احصای الگوی این کاربست است. مسئله اساسی این پژوهش آن است که چگونه و بر اساس چه الگویی می‌توان محتوای کار برساخته را در فرآیند بازاریابی محتوایی استفاده کرد؟ این مطالعه به نوع خاصی از ...
بیشتر
مقاله حاضر باهدف امکان‌سنجی کاربست محتوای کاربرساخته به‌عنوان گونه محتوایی غالب و در حال رشد فزاینده در فضای مجازی در فرآیندهای بازاریابی محتوایی و احصای الگوی این کاربست است. مسئله اساسی این پژوهش آن است که چگونه و بر اساس چه الگویی می‌توان محتوای کار برساخته را در فرآیند بازاریابی محتوایی استفاده کرد؟ این مطالعه به نوع خاصی از محتوای کار برساخته یعنی نظرات کاربران در محیط‌های شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی توجه دارد. روش اجرای این پژوهش مبتنی بر روش نظریه داده بنیاد با رویکرد گلیزری[1] است. نظرات موجود در وبگاه دیجی‌کالا با استفاده از نمونه‌هایی که کفایت نظری لازم برای روش نظریه داده بنیاد فراهم کند، احصاء شدند و داده‌های به‌دست‌آمده مبتنی بر مراحل کدگذاری چهار مرحله‌ای نظریه داده بنیاد تحلیل شدند تا به قضایای نظری مطلوب دست پیدا کنیم. در پایان مبتنی بر فرآیندهای پنج مرحله‌ای تدوین‌شده، که عبارتند از: طراحی و برنامه‌ریزی برای بازاریابی محتوایی؛ تولید و تصدی محتوای مرتبط با طراحی و برنامه‌ریزی بازاریابی محتوایی؛ دروازه‌بانی و توزیع محتوای تولیدی و تحت تصدی؛ ارتباط و درگیری با مخاطب/مشتری بازاریابی محتوایی و سنجش راهبرد بازاریابی محتوایی، به تحلیل یافته‌های حاصل از نظرات کاربرساخته پرداخته شد. بنابراین حجم از داده‌ها و یافته‌های ناشی از تحلیل آن‌ها می‌توان گفت که نظرات کاربرساخته موجود در فروشگاه آنلاین در چهار گروه قابل‌شناسایی هستند که عبارتند از: نظرات محصول‌گرایانه، نظرات راهنما، نظرات تجاری و نظرات روایی که الگوی کاربست آن‌ها در فرآیندهای ذکرشده در جمع‌بندی مطرح‌شده است. [1]. Galsserian Approach
اردشیر زابلی‌زاده؛ سید ندا موسوی
چکیده
استعاره در زبان‌شناسی شناختی، تعریفی کاملاً متفاوت از تعریف ادبی آن دارد و به نوعی، تار و پود تفکر و شناخت انسان را می‌سازد. در این تحقیق به ضرورت بررسی استعارههای به کار گرفته شده در گفتمان‌های خبری پرداخته شده است. تحقیق بر مبنای ارائه و توضیح مثال‌هایی از استعارههای مورد استفاده در گفتمان‌های بینالمللی است که منجر به ...
بیشتر
استعاره در زبان‌شناسی شناختی، تعریفی کاملاً متفاوت از تعریف ادبی آن دارد و به نوعی، تار و پود تفکر و شناخت انسان را می‌سازد. در این تحقیق به ضرورت بررسی استعارههای به کار گرفته شده در گفتمان‌های خبری پرداخته شده است. تحقیق بر مبنای ارائه و توضیح مثال‌هایی از استعارههای مورد استفاده در گفتمان‌های بینالمللی است که منجر به ایجاد فضای ذهنی از پیش طراحی شدهای در ذهن افراد می‌شود. مسئلة اصلی این پژوهش، بررسی نقش استعاره در گفتمان خبری رسانههای بینالمللی است و اینکه استفاده از استعاره چگونه به انسجام گفتمانی کمک می‌کند و مخفیگاه ایدئولوژی می‌شود. پس از روشن شدن این بعد از کارکرد استعاره، در مرحلة بعد به بررسی راهکارهای عملی پرداخته خواهد شد که می‌توان از آن‌ها در تولید متون خبری بهره گرفت. از تفکر استعاری نمی‌توان اجتناب کرد، به خصوص در موضوعات پیچیده و انتزاعی نظیر سیاست خارجی. از آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که توجه به استعارهها در خدمت کشف واقعیت خواهد بود.
عبدالله بیچرانلو
چکیده
مسئله اصلی پژوهش پیش رو این است که در میدان رقابت تلویزیون‌های ماهواره‌ای با شبکه‌های تلویزیونی داخلی، بخشی از مخاطبان ایرانی، از تلویزیون‌های داخلی روگردان شده و به رقیب رو آورده‌اند. ازاین‌رو، به مطالعه ویژگی‌های برنامه‌ها و شیوه‌های تعامل مهم‌ترین شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی‌زبان سرگرمی‌محور با مخاطبان- که ...
بیشتر
مسئله اصلی پژوهش پیش رو این است که در میدان رقابت تلویزیون‌های ماهواره‌ای با شبکه‌های تلویزیونی داخلی، بخشی از مخاطبان ایرانی، از تلویزیون‌های داخلی روگردان شده و به رقیب رو آورده‌اند. ازاین‌رو، به مطالعه ویژگی‌های برنامه‌ها و شیوه‌های تعامل مهم‌ترین شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی‌زبان سرگرمی‌محور با مخاطبان- که منجر به توفیق نسبی آن‌ها در جذب مخاطب شده - پرداخته شده است تا علل این توفیق، واکاوی شود. با در نظر گرفتن مسئله پژوهش، این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که مهم‌ترین شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی‌زبان سرگرمی‌محور از چه روش‌هایی برای جذب مخاطب بهره می‌گیرند؟ در این تحقیق با مشاهده پیوسته شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای در مدت اجرای تحقیق (حدود یک سال)، ضبط و تحلیل محتوای کیفی آن‌ها، توصیفی از وضع موجود این شبکه‌ها و رویکردهایی که در قبال مخاطبان خود اتخاذ کرده‌اند، ارائه‌شده است. با استفاده از تحلیل محتوای کیفی (تحلیل کنداکتور، موسیقی، وله‌ها، آنونس‌ها، تعامل مجریان با مخاطبان، موضوع و محتوای برنامه‌های ترکیبی، و...)، برنامه‌های سه شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای که در دوره اجرای این مطالعه، از پرمخاطب‌ترین شبکه‌ها بوده‌اند یعنی شبکه‌های «من و تو 1»، «جِم[1]» و «تری ای فمیلی[2]»، مطالعه و درباره شیوه‌های گوناگون جذب مخاطب در این شبکه‌ها یا دلایل اقبال به برنامه‌های آن‌ها تأمل شد. این شبکه‌ها با روش‌های متعددی برای جلب مخاطبان تلاش کرده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: 1. تمرکز بر سرگرمی 2. بهره‌گیری از زیبایی‌های ساختاری 3. تمرکز بر حضور پررنگ زنان در برنامه‌ها 4. تمرکز بر حل مسائل و پاسخگویی به نیازهای مخاطبان 5. تمرکز بر فرهنگ و تولیدات هنری عامه‌پسند 6. مدیریت کنداکتور (برنامه‌ریزی پخش) مناسب. [1]. GEM [2]. AAA Family
مرتضی نورمحمدی
چکیده
رسانههای نوین یک اصطلاح فراگیر است که اشاره به ابزارهای رسانه‌ای دارد که به شیوه‌های تعاملی و مشارکتی به‌کار گرفته می‌شود. حضور و تاثیرگذاری رسانههای نوین در تمامی ابعاد حیات بشری اعم از سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سطح روابط فروملی، ملی و بینالمللی به‌طور روزافزون در حال گسترش است. این فناوری‌ها، همراه با رشد روزافزون شرکتهای ...
بیشتر
رسانههای نوین یک اصطلاح فراگیر است که اشاره به ابزارهای رسانه‌ای دارد که به شیوه‌های تعاملی و مشارکتی به‌کار گرفته می‌شود. حضور و تاثیرگذاری رسانههای نوین در تمامی ابعاد حیات بشری اعم از سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سطح روابط فروملی، ملی و بینالمللی به‌طور روزافزون در حال گسترش است. این فناوری‌ها، همراه با رشد روزافزون شرکتهای چندملیتی، سازمان‌های بین‌دولتی و بازیگران غیردولتی، یک جهان بدون مرز را ایجاد کرده است و نظام دولت ـ ملت را بی‌اعتبار ساخته است. با وجود ادبیات گسترده پیرامون نقش رسانههای نوین در اهداف خرابکارانه(تروریسم، جرم)، نقش رسانههای نوین در صلح‌سازی و حلوفصل منازعات کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، این پژوهش به بررسی نقشی که رسانههای نوین می‌توانند در حلوفصل منازعات و برقراری صلح ایفا کنند، می‌پردازد. برهمین اساس، سوال پژوهش حاضر این است که رسانههای نوین چگونه می‌توانند در حلوفصل منازعات و برقراری صلح نقش‌آفرینی کنند؟ فرضیة پژوهش این است که رسانههای نوین از طریق تغییر ایستارهای افراد و بازسازی اعتماد، توانمندسازی گروه‌های اجتماعی و تنوع‌بخشی مجاری ارتباطی می‌توانند بسترهای دموکراتیک حلوفصل منازعات و برقراری صلح را تقویت کنند. روش پژوهش، توضیحی ـ تبیینی است.
سید مهدی شریفی؛ محمدمهدی فرجیان
چکیده
حدوداً 65 تا 90 درصد از فرایند ارتباطات از طریق ارتباطات غیرکلامی انجام می‌شود. این ظرفیت در ارتباطات انسانی از طریق رسانههای اجتماعی به‌طورکلی حذف‌شده است و فرایند ارتباطات با ظرفیت حدوداً 30 درصدی انجام می‌شود. از سوی دیگر تا پیش از پیدایی پیامرسانهای موبایلی و سرویس پیامک، پیام‌های مکتوب چه در قالب نامه یا کتاب، در لحظه نوشته ...
بیشتر
حدوداً 65 تا 90 درصد از فرایند ارتباطات از طریق ارتباطات غیرکلامی انجام می‌شود. این ظرفیت در ارتباطات انسانی از طریق رسانههای اجتماعی به‌طورکلی حذف‌شده است و فرایند ارتباطات با ظرفیت حدوداً 30 درصدی انجام می‌شود. از سوی دیگر تا پیش از پیدایی پیامرسانهای موبایلی و سرویس پیامک، پیام‌های مکتوب چه در قالب نامه یا کتاب، در لحظه نوشته نمیشد بلکه جوانب پیام بیشتر بررسی میشد. حالآنکه در پیامرسانهای موبایلی فرایند ارتباط، در لحظه و با ظرفیت محدود زمانی شکل می‌گیرد. این امر باعث تجربه کژتابیهای متعدد پیام‌های ارسالی توسط مخاطبان شده است. در این پژوهش که به روش پیمایشی انجام‌شده به روش نمونه‌گیری تصادفی از 355 نفر نظرسنجی انجام‌شده و تجربیات آن‌ها در خصوص کژتابی پیام بهوسیله پیامرسانهای موبایلی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با استفاده از آزمون t و به کمک نرم‌افزار spss ارتباط این تجربیات با نبود زبان بدن در این فرایند مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه پژوهش در پیامرسانهای موبایلی، تأثیر معنی‌دار حذف زبان بدن و گفتگوی در لحظه متنی بر اخلالات و کژتابیهای پیام در این رسانه‌ها را نشان می‌دهد.
علیرضا کتابدار؛ یونس شکرخواه؛ زهرا خرازی آذر
چکیده
پرسش اساسی مقاله این است که بین روزنامه‌نگاران آنلاین، چاپی و رادیوـ‌تلویزیونی از نظر میزان و نحوه استفاده از ابزارهای تلفنهمراه هوشمند چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟ بر اساس این پرسش، در چارچوب روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه شیوه استفاده نمونه ۴۰۰ نفری از روزنامه‌نگاران ایران گردآوری‌شده تا با تحلیل آماری دو فرضیه مقایسه‌ای ...
بیشتر
پرسش اساسی مقاله این است که بین روزنامه‌نگاران آنلاین، چاپی و رادیوـ‌تلویزیونی از نظر میزان و نحوه استفاده از ابزارهای تلفنهمراه هوشمند چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟ بر اساس این پرسش، در چارچوب روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه شیوه استفاده نمونه ۴۰۰ نفری از روزنامه‌نگاران ایران گردآوری‌شده تا با تحلیل آماری دو فرضیه مقایسه‌ای به آزمون گذاشته شود: (1) بین سه گروه روزنامه‌نگاران آنلاین، روزنامه‌نگاران چاپی و روزنامه‌نگاران رادیوـ‌تلویزیونی در «میزان» استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند تفاوت وجود دارد و (2) بین سه گروه روزنامه‌نگاران آنلاین، روزنامه‌نگاران چاپی و روزنامه‌نگاران رادیوـ‌تلویزیونی در نوع استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند تفاوت وجود دارد. نتایج نشان داد هرچند بین «میزان» استفاده روزنامه‌نگاران چاپی و رادیوـ‌تلویزیونی از تلفنهمراه هوشمند تفاوت معنی‌داری وجود ندارد، اما میزان استفاده روزنامه‌نگاران آنلاین از تلفنهمراه هوشمند بیشتر از دیگران است. همچنین دربارة «نحوه» استفاده نتیجه گرفته شد استفاده غالب روزنامه‌نگاران چاپی و آنلاین از تلفنهمراه هوشمند، استفاده «شبکه‌ای» و استفاده غالب روزنامه‌نگاران رادیوـ‌تلویزیونی، استفاده «ارتباطی» بوده است.
رویا رسولی؛ سیما قزوینی؛ سیمین حسینیان
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان تعهد زناشویی و رضایت جنسی زنان متأهل تماشاگر و غیر تماشاگر سریال‌های فارسی‌زبان ماهواره در شهرستان خمین بود. پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای و جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل شهرخمین در سال 1394 و نمونه پژوهش شامل 50 زن متأهل تماشاگر سریال‌های فارسی‌زبان ماهواره بود که از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان تعهد زناشویی و رضایت جنسی زنان متأهل تماشاگر و غیر تماشاگر سریال‌های فارسی‌زبان ماهواره در شهرستان خمین بود. پژوهش از نوع علّی- مقایسه‌ای و جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل شهرخمین در سال 1394 و نمونه پژوهش شامل 50 زن متأهل تماشاگر سریال‌های فارسی‌زبان ماهواره بود که از طریق روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند همچنین 50 زن متأهل غیر تماشاگر انتخاب شد که با گروه اول همتا سازی شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه تعهد زناشویی (آدامز و جونز) رضایت جنسی (هادسون،هاریسون و کروسکاپ) و اطلاعات دموگرافی استفاده گردید. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از آزمون آماری t مستقل مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان تعهد زناشویی در زنان متأهل تماشاکننده سریال‌های فارسی‌زبان ماهواره به‌طور معنی‌دار کمتر از زنان متأهل غیر تماشاکننده است. زنان گروه اول به‌طور معنی‌دار در تعهد شخصی و اخلاقی میانگین کمتری را نسبت به گروه دوم کسب نمودند ولی در تعهد ساختاری تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نگردید. همچنین تفاوت معنی‌دار بین دو گروه از لحاظ رضایت جنسی مشاهده نشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود آموزش‌هایی برای آگاهی خانواده‌ها و جلوگیری از پایین آمدن آستانه حساسیت (عادی شدن) در برابر موضوعات مخرب موجود در سریال‌ها ارائه شود، همچنین سواد رسانه‌ای و آگاهی بخشی جامعه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
رسانههای نوین
مائده موقری؛ حسین آقابابائی
چکیده
رسانه‌ها نقش اساسی در افکار و کردار افراد دارند و با توجه به توسعه و فراگیر شدن رسانههای نوین و به خصوص تبادل گسترده داده‌ها و اطلاعات در بستر اینترنت و فضای مجازی، نقش رسانه فراگیرتر شده است. کودکان و نوجوانان از کاربران عمده رسانه و به ویژه رسانههای فعال در بستر مجازی هستند و به طور طبیعی از رسانه تأثیر می پذیرند. در کنار فواید ...
بیشتر
رسانه‌ها نقش اساسی در افکار و کردار افراد دارند و با توجه به توسعه و فراگیر شدن رسانههای نوین و به خصوص تبادل گسترده داده‌ها و اطلاعات در بستر اینترنت و فضای مجازی، نقش رسانه فراگیرتر شده است. کودکان و نوجوانان از کاربران عمده رسانه و به ویژه رسانههای فعال در بستر مجازی هستند و به طور طبیعی از رسانه تأثیر می پذیرند. در کنار فواید گسترده و آموزش‌های مفیدی که در بستر رسانههای نوین و فضای مجازی نصیب کودکان و نوجوانان می شود، احتمال بزه‌دیدگی به صورت کلی و به صورت خاص بزه‌دیدگی جنسی، از مخاطراتی است که در بزرگراه‌های تبادل داده و اطلاعات کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند و سیاست محدودسازی(فیلترینگ) به عنوان ابزاری برای کاهش این مخاطرات استفاده شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که فضای مجازی و سیاست محدودسازی چه نقشی در بزه‌دیدگی جنسی کودکان دارد؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که به جهت نقش ابزاری و تسهیل‌کنندگی، میان رسانه و بزه‌دیدگی جنسی رابطه معناداری وجود دارد. سیاست فیلترینگ که جهت مقابله یا کاهش اثرات منفی رسانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، به دلایل ناکارآمدی فنی و گمراه‌سازی مسیرهای تبادل اطلاعات، افزایش فنون خنثی ساز و توسعه فیلترشکن‌ها، موجب تشدید بزه‌دیدگی جنسی نسبت به اطفال و نوجوان شده است.
عبدالله بیچرانلو؛ حامد طالبیان؛ سارا زندوکیلی
چکیده
این مطالعه با هدف فهم مقوله‌ها و عوامل مرتبط با بازنمایی حریم خصوصی در میان کاربران فیس‌بوک و پیامدهای فرهنگی آن تدارک دیده شده است. برای رسیدن به این هدف، نخست پنداشت‌های فرهنگی و معنایی کاربران دربارة مفهوم حریم خصوصی شناسایی شده است تا بنیانی برای مطالعة الگوهای فرهنگی بازنمایی یا پنهان‌سازی و حفاظت از حریم خصوصی در میان کاربران ...
بیشتر
این مطالعه با هدف فهم مقوله‌ها و عوامل مرتبط با بازنمایی حریم خصوصی در میان کاربران فیس‌بوک و پیامدهای فرهنگی آن تدارک دیده شده است. برای رسیدن به این هدف، نخست پنداشت‌های فرهنگی و معنایی کاربران دربارة مفهوم حریم خصوصی شناسایی شده است تا بنیانی برای مطالعة الگوهای فرهنگی بازنمایی یا پنهان‌سازی و حفاظت از حریم خصوصی در میان کاربران فراهم کند. متناسب با هدف فهم الگوهای فرهنگی، از روش مردم‌نگاری مجازی استفاده شده است. در خلال کار میدانی، با 21 کاربر فعال فیس‌بوک در فواصل مختلف مصاحبههای مردم‌نگارانه آنلاین و آفلاین صورت گرفته و مستندات مجازی مختلف مطالعه شده است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که محوریترین مقوله در این زمینه تعاریف متکثر فرهنگی کاربران از مفهوم حریم خصوصی است که از دو عامل هویتی و به هم پیوستة میل به بازنمایی و میل به پنهان کردن و مترادفهای آن در تعامل اجتماعی با دیگران یعنی میل تماشاباره و میل بازبینانه پیروی می‌کند.
مریم مقیمی؛ هادی خانیکی؛ سید علی اصغر سلطانی
چکیده
مقاله پیش‌رو با هدف تحلیل گفتمان انتقادی نفرت‌پراکنی زنان علیه زنان در صفحات کاربران زن در شبکه اینستاگرام به نگارش درآمده است. بر این اساس با رجوع به آراء گلیردونه در زمینه مقابله با نفرت‌پراکنی اینترنتی، به تحلیل گفتمان انتقادی صفحات چهار کاربر زن فعال در حوزه زنان پرداخته شد. به این منظور با توجه به رهیافت تحلیل گفتمانی تئون ...
بیشتر
مقاله پیش‌رو با هدف تحلیل گفتمان انتقادی نفرت‌پراکنی زنان علیه زنان در صفحات کاربران زن در شبکه اینستاگرام به نگارش درآمده است. بر این اساس با رجوع به آراء گلیردونه در زمینه مقابله با نفرت‌پراکنی اینترنتی، به تحلیل گفتمان انتقادی صفحات چهار کاربر زن فعال در حوزه زنان پرداخته شد. به این منظور با توجه به رهیافت تحلیل گفتمانی تئون ای. ون‌دایک، فرم کار ویژه‌ای برای ثبت و استخراج اطلاعات از متن خبرهای انتخاب‌شده در نظر گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد که تحلیل و بررسی پست‌های بررسی‌شده حاکی از سه نوع خشونت است: علیه تبعیض و نظام مردسالاری، علیه نهاد خانواده و نقش سنتی زنان و در نهایت رستگاری به سمت ارزش‌های فمنیستی و مدرن از دریچه تخریب و علیه ارزش‌های سنتی و تلاش برای شکستن قفس سنت‌ها. در برآیند کلی مطالعه گفتمانی صفحات مورد بررسی، مشخص گردید که دال مرکزی مجموع پست‌های مطالعه‌شده در نظم گفتمانی هویت زنانه «اجتماعی بودن» است. زن باید در جامعه حضور داشته باشد. حضور زن در جامعه منتج به آگاهی زنانه شده، برابری جنسیتی رخ خواهد داد. دال‌های پیرامونی دیگری نیز چون «نفی جمع‌گرایی»، «روابط جنسی» و «برابری جنسیتی» منظومه گفتمانی کاربران زن را در نظم گفتمانی هویت زنانه تشکیل می‌دهند. این گفتمان، دیگری‌هایی را نیز برای خود متصور است که اغلب در قالب هویت‌هایی تحجر و نگاه مردسالارنه، ضدانسانیت، اختلالات جنسی، چندهمسری، تبعیض تاریخی و... نمایان می‌شوند.
سید روح الله حاج زرگرباشی؛ احسان موحدیان
چکیده
موضوع مقاله حاضر مطالعه سایبر دیپلماسی دولت آمریکا و تأثیر آن بر دیدگاه کاربران ایرانی فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه این کشور است. با عنایت به جایگاه مهم ایران در سیاست خارجی آمریکا، وزارت امور خارجه ایالات‌متحده، صفحه فیس‌بوک فارسی را به‌منظور تأثیرگذاری بر کاربران ایرانی راه اندازی کرده است. مسئله اساسی مقاله، شناسایی میزان ...
بیشتر
موضوع مقاله حاضر مطالعه سایبر دیپلماسی دولت آمریکا و تأثیر آن بر دیدگاه کاربران ایرانی فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه این کشور است. با عنایت به جایگاه مهم ایران در سیاست خارجی آمریکا، وزارت امور خارجه ایالات‌متحده، صفحه فیس‌بوک فارسی را به‌منظور تأثیرگذاری بر کاربران ایرانی راه اندازی کرده است. مسئله اساسی مقاله، شناسایی میزان تأثیرگذاری استفاده از فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه آمریکا به‌عنوان یک ابزار سایبر دیپلماسی دولت این کشور بر دیدگاه کاربران ایرانی فضای مجازی نسبت به جامعه ایران است. برای پاسخ به پرسش مقاله، از روش تحلیل محتوای کیفی سایت‌های رادیو فردا، صدای آمریکا و فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه آمریکا برای استخراج گزاره‌های پرسشنامه، و سپس انجام پیمایش استفاده‌شده است. بر اساس فرضیه اصلی مقاله، کاربرانی که از فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه آمریکا استفاده میکنند، در مقایسه با کاربرانی که از آن استفاده نمی‌کنند؛ بیشتر تحت تأثیر محتوا و پیام‌های سایبر دیپلماسی این کشور بوده و این امر باعث ایجاد نگرش منفی نسبت به جامعه ایران در بین آن‌ها می‌شود. بر همین اساس، میزان استفاده از صفحه فیس‌بوک فارسی بر نوع نگرش کاربران نسبت به جامعه ایران به مقدار 12 درصد تأثیر دارد که این تأثیر ازلحاظ آماری معنی‌دار است. همچنین هرچقدر مطالب صفحه فیس‌بوک فارسی وزارت امور خارجه آمریکا مورد تأیید کاربران باشد به میزان 30 درصد تغییر در نگرش (منفی) آن‌ها نسبت به جامعه ایران قابل برآورد است.
سیده زهرا اجاق؛ سید رسول میرزایی موسوی
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور مطالعه کنش‌های ارتباطی اعضاء در گروه‌های مجازی تلگرام ازنظر نحوه مدیریت تأثیر با استفاده از عملکرد چهره خود انجام‌شده است. برای این منظور از ترکیب نظری کنش ارتباطی هابرماس و مدیریت تأثیر یا کنش نمایشی گافمن استفاده شده است. با توجه به ویژگی نوشتاری خاص پیام‌ها در تلگرام، رویکرد روش مورد استفاده تحلیل سبک زبانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور مطالعه کنش‌های ارتباطی اعضاء در گروه‌های مجازی تلگرام ازنظر نحوه مدیریت تأثیر با استفاده از عملکرد چهره خود انجام‌شده است. برای این منظور از ترکیب نظری کنش ارتباطی هابرماس و مدیریت تأثیر یا کنش نمایشی گافمن استفاده شده است. با توجه به ویژگی نوشتاری خاص پیام‌ها در تلگرام، رویکرد روش مورد استفاده تحلیل سبک زبانی است. در این تحقیق حدود 10 هزار کاربر از 20 گروه تلگرام تحت عنوان هنر، علم و ورزش ارزیابی می‌شوند. نتایج این مطالعه حاکی از حضور بارز کنش معطوف به هدف در این گروهها است. شبکه اجتماعی تلگرام باوجود اینکه فرصتی برای حضور و تشکیل گروه فراهم ساخته ولی رابطه پیروی بر رابطه گفتگویی و تعاملی در این گروهها غلبه دارد. بازنمایی خود کاربران در گروه‌های تلگرامی اغلب از راه تأیید و پذیرش پیام‌ها و در فقدان نقد و مخالفت انجام می‌شود. همچنین نتایج نشان می‌دهند که هنجار حمایتگری در این گروهها با مفهوم جدیدی بروز کرده است که افراد برای عملکرد چهره مثبت، گسترش ارتباطات مثبت و مدیریت تأثیر هدفمند از آن استفاده میکنند.
مهدخت بروجردی؛ سید حسن ایلالی
چکیده
شبکه‌های اجتماعی عامل مهمی برای تغییرات اجتماعی و ابزار مناسبی برای فرهنگ‌سازی هستند. ارتباطات مجازی با ایجاد استقلال ارتباطی از رسانههای جریان اصلی، روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را تسهیل می‌کند و به‌تبع آن، افزایش انعطاف و انطباق فرهنگی ارتباط‌گران را سبب می‌شود. این شبکه‌ها به علت تعدد و تنوع، شرایط لازم را برای ...
بیشتر
شبکه‌های اجتماعی عامل مهمی برای تغییرات اجتماعی و ابزار مناسبی برای فرهنگ‌سازی هستند. ارتباطات مجازی با ایجاد استقلال ارتباطی از رسانههای جریان اصلی، روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را تسهیل می‌کند و به‌تبع آن، افزایش انعطاف و انطباق فرهنگی ارتباط‌گران را سبب می‌شود. این شبکه‌ها به علت تعدد و تنوع، شرایط لازم را برای ارتقاء سواد رسانه‌ای کاربر به‌عنوان شهروند هوشمند محقق می‌سازند. این پژوهش کیفی باهدف بررسی پیامدهای زیست مجازی ایرانیان با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. یافته‌های تحقیق با بهره‌گیری از مطالعات اسنادی و انجام 25 مصاحبه با خبرگان و کاربران فعال بدست آمد. برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان، در ابتدا از روش نمونه‌گیری هدفمند و سپس از نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد. برای تحلیل مصاحبه‌ها و ترسیم مدل شبکه مضامین از نرم‌افزار MAXQDA نسخه 10 بهره گرفته شد. پیامدهای مثبت زیست مجازی ایرانیان توانمندی ارتباطی، خودکاوی جمعی و اصلاح برخط اجتماعی و سیاسی، شکل‌گیری و تقویت حوزه عمومی، نوآوری، کارآفرینی و توانمندی اقتصادی است. پیامدهای منفی زیست مجازی ایرانیان آسیب‌های روانی و اجتماعی، بی‌سازمانی اجتماعی، تولید و توزیع محتوای سطحی و عامه‌پسند، سبک زندگی سیال و ناپایدار و تعارض هویتی است. زیست مجازی ایرانیان دوره گذار خود را طی می‌کند و در شرایط گذار، دستیابی به پیامدهای مثبت دور از انتظار است. بنابراین ارتقاء سواد رسانه‌ای کاربران و رفع محدودیت‌های عمومی و خصوصی راهبرد اصلاح و ارتقاء زیست مجازی ایرانیان است.
محمدسعید ذکایی؛ متین عزیزی همدانی
چکیده
رواج فناوری‌ها رسانههای جدید اطلاعاتی، ارتباطی و اجتماعی در سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم تغییرات شگرفی را در هویت‌یابی‌های فردی و اجتماعی مخاطبان آن‌ها و به‌ویژه جوانان بر جای گذاشته است. گذران ساعت‌های متمادی در فضای مجازی به‌عنوان جهان جایگزین و یا اولیه زندگی انسان‌های این عصر با غوطه‌ور ساختن آن‌ها در دنیایی از اطلاعات ...
بیشتر
رواج فناوری‌ها رسانههای جدید اطلاعاتی، ارتباطی و اجتماعی در سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم تغییرات شگرفی را در هویت‌یابی‌های فردی و اجتماعی مخاطبان آن‌ها و به‌ویژه جوانان بر جای گذاشته است. گذران ساعت‌های متمادی در فضای مجازی به‌عنوان جهان جایگزین و یا اولیه زندگی انسان‌های این عصر با غوطه‌ور ساختن آن‌ها در دنیایی از اطلاعات معتبر و غیر معتبر و مجموعه‌ای از ابژه‌ها و کالاهای فرهنگی، تجارب و ذهنیت‌ها و لذت‌های ویژه‌ای را برای آن‌ها به ارمغان آورده و فرصت‌های فراوانی برای بروز عاملیت فردی و تقویت ارتباطات اجتماعی مهیا می‌سازد. مقاله حاضر بر آن است تا بامطالعه مردم نگارانه ویژگی‌های طرفداران فرهنگ‌عامه پسند کره‌ای در ایران در فضای مجازی، به بررسی آثار این هواداری بر هویت نوجوانان و جوانان پرداخته و نشان دهد چگونه صور گوناگون تولیدشده در عرصه موسیقی و درام کره‌ای در فضای مجازی به‌تدریج هواداران را به سمت تولید یک هویت جهانی-محلی از خویشتن می‌کشاند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده کارکردهای متمایزکننده، جبران‌کننده و نیز تکمیل‌کننده فراغتی این فرهنگ هواداری در میان نوجوانان ایرانی است که در روندی پیچیده و رو به رشد، هویت‌های جهان‌وطن را در میان آن‌ها تقویت میکنند.
محمد مهدی مولایی؛ حامد طالبیان؛ حمید عابدی
چکیده
در این مقاله با استفاده از روش تحلیل احتمالاتی اثرات متقابل، سناریوهایی را برای مسائل فضای مجازی ایران در سال ۱۳۹۵ ارائه خواهیم کرد. در پژوهش سالانه «آینده‌پژوهی ایران ۱۳۹۵» با پویش و پایش محیط ایران و از طریق روش‌های متفاوت گردآوری داده و اخذ نظرات خبرگان و کارشناسان حوزه‌های مختلف، تعداد 195 متغیر مشخص شده که برای ایران ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از روش تحلیل احتمالاتی اثرات متقابل، سناریوهایی را برای مسائل فضای مجازی ایران در سال ۱۳۹۵ ارائه خواهیم کرد. در پژوهش سالانه «آینده‌پژوهی ایران ۱۳۹۵» با پویش و پایش محیط ایران و از طریق روش‌های متفاوت گردآوری داده و اخذ نظرات خبرگان و کارشناسان حوزه‌های مختلف، تعداد 195 متغیر مشخص شده که برای ایران در سال ۱۳۹۵ دارای اهمیت متوسط به بالا هستند. از میان این متغیرها، تعداد هفت مورد در حوزه فضای مجازی تعریف می‌شوند و برخی دیگر از متغیرها نیز در ارتباط با فضای مجازی قرار داشتند. در این مقاله با مبنا قرار دادن هفت متغیر اصلی و سایر متغیرهای مرتبط، شش گمانه برای فضای مجازی ایران در سال ۱۳۹۵ برساخته‌ایم. سپس از روش تحلیل احتمالاتی اثرات متقابل برای ساخت سناریوها استفاده شده است. بدین منظور ابتدا احتمال وقوع هر یک از گمانه‌ها با نظر خبرگان تخمین زده شده، پس‌ازآن اثرات متقابل وقوع یا عدم وقوع هر یک از گمانه‌ها بر یکدیگر را نیز تخمین زده‌ایم تا ماتریس‌های احتمالات شرطی این شش گمانه شکل بگیرد. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Smic-Prob Expert که یکی از ابزارهای آینده‌نگاری راهبردی مکتب فرانسوی (لا پراسپکتیو) است استفاده شده است. از طریق نرم‌افزار، موقعیت ۶۴ سناریوی ممکن برای فضای مجازی ایران در سال ۱۳۹۵ به همراه تخمین احتمال هرکدام محاسبه شده است. نتایج نشان داد سناریوهای دارای بیشترین احتمال که مبتنی بر تداوم وضعیت کنونی هستند، آینده مطلوبی برای فضای مجازی ایران در سال پیش رو ترسیم نمی‌کنند.
مریم سلیمی؛ محمد سلطانی فر؛ افسانه مظفری؛ یونس شکرخواه
چکیده
افزایش روزافزون داده‌ها و ضرورت تحلیل و بهره‌گیری از آن‌ها و نیز رقابت برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان، گرایش رسانه‌ها به «دیتا ژورنالیسم»[1] را افزایش داده است. درک نقش و اهمیت دیتا ژورنالیسم می‌تواند موجبات استفاده از آن را در ایران فراهم کند. این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتا ژورنالیسم در رسانههای آنلاین و مبتنی بر نظریه‌های ...
بیشتر
افزایش روزافزون داده‌ها و ضرورت تحلیل و بهره‌گیری از آن‌ها و نیز رقابت برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان، گرایش رسانه‌ها به «دیتا ژورنالیسم»[1] را افزایش داده است. درک نقش و اهمیت دیتا ژورنالیسم می‌تواند موجبات استفاده از آن را در ایران فراهم کند. این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتا ژورنالیسم در رسانههای آنلاین و مبتنی بر نظریه‌های «استفاده و رضایت‌مندی»[2]، «انتظار- فایده» و «حوزه عمومی»[3] انجام شده است. روش تحقیق آن، مصاحبه عمقی با 103 نفر از متخصصان‌دیتا ژورنالیسم است. این پژوهش، در تلاش برای پاسخ به 6 سؤال اصلی تحقیق اعم از نقش دیتاژورنالیسم در رسانههای آنلاین، تعریف دیتاژورنالیسم، آثار و آینده آن، نقش داده‌های بزرگ در آینده دیتاژورنالیسم و تمایل رسانه‌ها به این نوع روزنامه‌نگاری است. بنا بر یافته‌های پژوهش، متخصصان به 11 نقش دیتا ژورنالیسم ازجمله نقش‌های «روزنامه‌نگارانه»، «تسهیل تعامل مخاطبان»، «تحقق دموکراسی» و «اعتمادسازی» اشاره کرده و با تأکید به تمایل سایر رسانه‌ها به دیتا ژورنالیسم، رسانههای آنلاین را موفق‌تر در این بهره‌گیری دانسته‌اند. آینده دیتاژورنالیسم مثبت و رو به رشد ارزیابی‌شده و بر نقش داده‌های بزرگ در این مسیر تأکید شده است. کمک به تأمین منافع مخاطبان و رسانه‌ها و تأثیر بر دولت و کمک به بهبود تعامل آن‌ها از آثار دیتاژورنالیسم یاد شده است. همچنین مبتنی بر نتایج پژوهش، دیتاژورنالیسم ضمن یاری به رسانه‌ها در مسیر ایفای وظایف و نقش‌هایشان، می‌تواند در جلب رضایت مخاطبان و نیز کمک به احیای حوزه عمومی مؤثر باشد. [1]. Data journalism [2]. Uses and gratifications theory [3]. The Theory of the Public Sphere
فرنام مرادی نژاد؛ مرضیه پیراوی ونک؛ احمد الستی
چکیده
این پژوهش به مسئله «شناخت دقیق‌تر رفتارها و ویژگی‌های هویتی» جامعه آماری سطح الف (54 نفر) از افرادی که در فرایند پژوهش در طول چهار سال از طریق شبکه‌های اجتماعی شناسایی‌شده و با توجه به اعلام خود هوادار یکی از این پنج فیلم کالت ایرانی برگزیده خوانده شده‌اند، پرداخته است. در خلال همین تحقیق و با روشی تحلیلی- پیمایشی با ابزار ...
بیشتر
این پژوهش به مسئله «شناخت دقیق‌تر رفتارها و ویژگی‌های هویتی» جامعه آماری سطح الف (54 نفر) از افرادی که در فرایند پژوهش در طول چهار سال از طریق شبکه‌های اجتماعی شناسایی‌شده و با توجه به اعلام خود هوادار یکی از این پنج فیلم کالت ایرانی برگزیده خوانده شده‌اند، پرداخته است. در خلال همین تحقیق و با روشی تحلیلی- پیمایشی با ابزار پرسشنامه به‌عنوان مرحله اول شناسایی اساساً ضریب نفوذ دو اصطلاح «کالت» و «بلاک باستر /گیشه‌ای» در دو جامعه آماری توده مردم دو کلان‌شهر اصفهان و تهران؛ یعنی سطح ج (203 نفر) و دانشجویان سینما و رشته‌های هنری؛ یعنی سطح ب (115 نفر) انجام شد، تا مشخص گردد که برای یافتن هواداران فیلم‌های کالت منتخب پژوهش نمی‌توان خیلی تصادفی عمل کرد. با طرح پرسش‌هایی درباره مشخصات هویتی/فردی/بوم شناسانه/رفتارشناسانه این جامعه آماری، پژوهش به یافته‌هایی دست پیدا کرد که می‌توان آن‌ها را چنین خلاصه کرد: خوشه غالب کالتیست‌ها یا هواداران این پنج فیلم منتخب را مردانی در بازه سنی سی سالگی تا پنجاه سالگی، با سطحِ تحصیلات کارشناسی به بالا و خلوت‌گزین تشکیل می‌دهند که اکثراً با واژه آشنایی داشته و بیشتر بر مبنای داوری‌شان درباره کارگردانی/ وجوه شکلی و سبکی / و به‌ویژه فیلمنامه و روایت و زیرمتن و دیالوگ‌ها و در درجه بعد هم ذات پنداری با شخصیت اصلی به هواداری‌شان استمرار بخشیده‌اند.
اسماعیل عالی زاد؛ نازگل ابراهیم طاری
چکیده
عرصه عمومی میدان حقیقی شکل‌گیری و تداوم ارتباطات اجتماعی، نهادها و تشکل‌های مدنی است. از جمله پدیده‌های اجتماعی‌ای که ارتباط تنگاتنگی با عرصه عمومی دارد، رسانههای جمعی به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی مجازی است. در جهان امروز، حاصل فعالیت و تجربه اعضای یک جامعه در شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌تواند به مثابه یکی از تعیین کننده‌های اجتماعی، ...
بیشتر
عرصه عمومی میدان حقیقی شکل‌گیری و تداوم ارتباطات اجتماعی، نهادها و تشکل‌های مدنی است. از جمله پدیده‌های اجتماعی‌ای که ارتباط تنگاتنگی با عرصه عمومی دارد، رسانههای جمعی به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی مجازی است. در جهان امروز، حاصل فعالیت و تجربه اعضای یک جامعه در شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌تواند به مثابه یکی از تعیین کننده‌های اجتماعی، حدود و ثغور عرصه عمومی را دستخوش تغییر کند. تمرکز این پژوهش نیز بر همین رابطه استوار است و به‌طور دقیق‌تر کاوشی است در یافتن پاسخ به این پرسش که در جامعه ما آیا شبکه‌های اجتماعی مجازی، توان و قابلیت کنشگران اجتماعی را در عرصه عمومی غیرمجازی تقویت میکنند؟. این پژوهش از نوع تحقیقات تبیینی، کمّی، کاربردی و پیمایشی است. منطق آن قیاس است و تمرکز نظری آن بر آرای هانا آرنت، یورگن هابرماس و دیدگاه‌های متأخر در مطالعات عرصه عمومی و رسانه می‌باشد. جمعیت مورد بررسی آن دانشجویان دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سال 95-1394 است. حجم نمونه این پژوهش، 310 نفر است و شیوه نمونه‌گیری آن از نوع احتمالی چند مرحله‌ای است. از جمله مهم‌ترین یافته‌های تجربی این پژوهش می‌توان به دو مورد اشاره کرد: نخست، عضویت در تعداد اندکی از شبکه‌های اجتماعی مجازی و یا در تعداد کثیری از آن‌ها، هیچ نقش تعیین کننده‌ای در میزان فعالیت در عرصه عمومی غیرمجازی (فعالیت در انجمن‌ها و تشکل‌های مدنی) نداشته است. دوم، با افزایش میزان فعالیت دانشجویان در شبکه‌های اجتماعی مجازی، میزان فعالیت آنان در عرصه عمومی غیرمجازی کاهش یافته است.
سیدنورالدین رضوی زاده؛ پروانه عبدالملکی
چکیده
اینترنت و فضای مجازی بخش قابل‌توجهی از لحظات زندگی ما را به خود اختصاص می‌دهند و تا حدود زیادی روابط انسانی را دگرگون ساخته‍اند. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه استفاده و رضامندی است. فرض اصلی نظریۀ استفاده و رضامندی این است که مخاطبان، کم‌وبیش به‌صورت فعّال، به دنبال محتوایی هستند که بیشترین رضایت را فراهم کند. گرایش به فضای ...
بیشتر
اینترنت و فضای مجازی بخش قابل‌توجهی از لحظات زندگی ما را به خود اختصاص می‌دهند و تا حدود زیادی روابط انسانی را دگرگون ساخته‍اند. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر نظریه استفاده و رضامندی است. فرض اصلی نظریۀ استفاده و رضامندی این است که مخاطبان، کم‌وبیش به‌صورت فعّال، به دنبال محتوایی هستند که بیشترین رضایت را فراهم کند. گرایش به فضای مجازی به تعبیر نظریه استفاده و رضامندی، به عوامل اجتماعی (نیازهای ارتباطی) و روانشناختی افراد (احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی) بازمیگردد. این تحقیق نیز به دنبال بررسی نقش عوامل مذکور بر گرایش دانشجویان به فضای مجازی می‌باشد. در این پژوهش برای دستیابی به اهداف تحقیق از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان دانشگاه آزاد تشکیل می‌دهند و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی و نیازهای ارتباطی و گرایش به فضای مجازی همبستگی وجود دارد. در تحلیل رگرسیون مشخص گردید دو متغیر «احساس تنهایی» و «نیازهای ارتباطی» در مدل باقی میمانند و مجموعاً 58 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
