علی انتظاری
چکیده
در این مقاله تداخلات فضای مجازی و فضای واقعی و آسیب‌هایی که ممکن است خو گرفتن در فضای مجازی بر مناسبات اجتماعی در فضای واقعی وارد کند از منظر تکوین ادراک جمعی مورد مداقه نظری قرار گرفته است. درمجموع به نظر می‌رسد طی فرایندی که در مقاله توضیح داده شده است غرق شدن در فضای مجازی و شکل‌گیری ادراک مجازی در کنار خو گرفتن به قواعد فضای مجازی ...
بیشتر
در این مقاله تداخلات فضای مجازی و فضای واقعی و آسیب‌هایی که ممکن است خو گرفتن در فضای مجازی بر مناسبات اجتماعی در فضای واقعی وارد کند از منظر تکوین ادراک جمعی مورد مداقه نظری قرار گرفته است. درمجموع به نظر می‌رسد طی فرایندی که در مقاله توضیح داده شده است غرق شدن در فضای مجازی و شکل‌گیری ادراک مجازی در کنار خو گرفتن به قواعد فضای مجازی موجب اختلالات ادراکی کنشگران در فضای واقعی شده است بهنحویکه بهجای عقلانیت ارتباطی در دوران حاکمیت رسانه‌های اجتماعی با پدیده‌ای تحت عنوان «پریشانی ارتباطی» مواجه هستیم. پدیده‌ای که موجب شده است اختلالات عمده‌ای در مناسبات اجتماعی فردی و گروهی انسان‌ها به وجود آورد. خطای محاسباتی در ارسال پیام و کنش معنادار، شوکه شدن در برابر واکنش نسبت به پیام ارسال شده و کنش صورت گرفته، ابراز آرمان های دور و دراز به عنوان دست یافتنی های کوتاه مدت از جمله اجزای مفهومی پریشانی ارتباطی تلقی می شوند.
علیرضا قربانی؛ مهدی حمزه پور؛ علی اصغر کیاء
چکیده
حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با چالش‌های متعددی از جمله تشتّت و تعارض نهادی، ناپایداری سیاستی، بی‌توجهی به زمینه‌های اجتماعی و افکار عمومی در امر سیاست‌گذاری و غلبه نگاه فنی - تکنیکی مواجه است که سبب شده حکمرانی در این زمینه با نقطۀ مطلوب فاصله چشمگیری داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که عوامل کلان مؤثر بر بهبود ...
بیشتر
حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران با چالش‌های متعددی از جمله تشتّت و تعارض نهادی، ناپایداری سیاستی، بی‌توجهی به زمینه‌های اجتماعی و افکار عمومی در امر سیاست‌گذاری و غلبه نگاه فنی - تکنیکی مواجه است که سبب شده حکمرانی در این زمینه با نقطۀ مطلوب فاصله چشمگیری داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که عوامل کلان مؤثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی را شناسایی نماید، آنها را اولویت‌بندی کند و نسبت به هریک از آنها تجویزهای راهبردی ارائه نماید. در گام اول این پژوهش، از طریق مصاحبه با 11 نفر از صاحب‌نظران عرصۀ حکمرانی فضای مجازی و سپس تحلیل مضمون آنها، عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد حکمرانی فضای مجازی شناسایی گردید. این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از: نظریۀ مبنایی و مدل حکمرانی فضای مجازی - ساختار نهادی - قوانین و مقررات - سیاست‌ها و راهبردهای کلان - شیوۀ تعامل حاکمیت با کشورها، نهاد و شرکت‌های بین‌المللی - شیوۀ تعامل حاکمیت با بخش خصوصی - شیوۀ تعامل حاکمیت با مردم و نهادهای مردمی - شیوۀ تعامل حاکمیت با نهادهای علمی و پژوهشی - مسئولان و کارگزاران نظام حکمرانی فضای مجازی - فساد، تعارض منافع و انحصار - نفوذ دشمن. در گام دوم که بر مبنای روش تحلیل اهمیت - عملکرد (IPA) انجام شد، بر اساس مؤلفه‌های استخراج‌شده در گام اول، پرسش‌نامۀ IPA بین 21 نفر از متخصصان عرصۀ حکمرانی فضای مجازی توزیع گردید. سپس داده‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند و مبتنی بر روش IPA اولویت هریک از مؤلفه‌های یازده‌گانه و تجویز راهبردی مرتبط با هریک از آنها، بیان گردید.
غلامرضا کمری؛ عباس اسدی؛ امیرحسام اسحاقی
چکیده
شبکه های اجتماعی (پلتفرم های موبایلی) شبکه ی ارتباطی فراگیر و غیر رسمی است از این رو بستر مناسبی برای تولید و انتشار قابل توجهی از شایعه می باشد که اثرات منفی بسیاری بر جامعه می گذارد. شناخت علل و چگونگی تشکیل وکسترش این پدیده ناهنجار ارتباطات مجازی در کاهش و منترل آن کارساز است.از این رو این تحقیق با هدف شناخت قالب های رایج شایعه و گفتمان ...
بیشتر
شبکه های اجتماعی (پلتفرم های موبایلی) شبکه ی ارتباطی فراگیر و غیر رسمی است از این رو بستر مناسبی برای تولید و انتشار قابل توجهی از شایعه می باشد که اثرات منفی بسیاری بر جامعه می گذارد. شناخت علل و چگونگی تشکیل وکسترش این پدیده ناهنجار ارتباطات مجازی در کاهش و منترل آن کارساز است.از این رو این تحقیق با هدف شناخت قالب های رایج شایعه و گفتمان شناسی آن در فضای مجازی انجام گرفت. روش تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. جامعه آماری مطالعات و تحقیقات اخیر در حوزه شایعه و فضای مجازیست که پس از تجزیه و تحلیل 30 داده ی علمی(مقاله، پایان نامه و طرح تحقیقاتی)، نتایج نشان داد: در رابطه با گفتمان و قالب سه مولفه اصلی : ساختارگفتمان – قالب و زمینه در تولید اغلب شایعات مشابه هستند و در ادامه نتایج به ترتیب زیر مقوله های؛ محتوای تغییر پذیر، باور پذیر بودن، گفتارعامیانه، بدون سند و غیر علمی بودن، نامشخص ، ابهام و اغراق آمیز بودن، گفتارآتشین و تلقین فاجعه ، قالب حقیقت جویی، انتقادی، آزادی خواهی، حقوق بشری، هیجانی و پیشگویانه همچنین موضوعات خاص، اجتماعی– مدنی، سیاسی و امنیتی در رابطه با «قالب های رایج و نوع گفتمان شایعه سازی در فضای مجازی» استخراج شد.
سیدحسام قبله زاده؛ سیدعلیرضا افشانی؛ حسین اسلامی
چکیده
شایعه و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی انسان‌ها همواره مورد توجه و مهم بوده است. در سالیان اخبر و با گسترش فضای مجازی، شرایط برای انتشار شایعه، تسهیل شده است. پژوهش حاضر به واکاوی روایت جوانان شهر یزد از شیوع شایعه در فضای مجازی پرداخته است. روش این مطالعه، کیفی و از نوع نظریه زمینه‌ای بود. جامعه هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 24 نفر از ...
بیشتر
شایعه و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی انسان‌ها همواره مورد توجه و مهم بوده است. در سالیان اخبر و با گسترش فضای مجازی، شرایط برای انتشار شایعه، تسهیل شده است. پژوهش حاضر به واکاوی روایت جوانان شهر یزد از شیوع شایعه در فضای مجازی پرداخته است. روش این مطالعه، کیفی و از نوع نظریه زمینه‌ای بود. جامعه هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 24 نفر از آنها به صورت هدفمند انتخاب و با استفاده از مصاحبه، مورد مطالعه قرار گرفتند و برای تحلیل آنها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. مبتنی بر مصاحبههای صورت گرفته با جوانان، 43 مفهوم، 20 مقوله اول، 14 مقوله دوم، 5 مقوله هسته (شیوع شایعه، باوربه شایعه، باورپذیری شایعه، تقویت شایعه و تضعیف شایعه) و پدیده «لبه تیغ کژکارکرد خبری در فضای مجازی» برساخته شد که فضای پارادوکسگونه و به اصطلاح دو لبهی کارکرد و کژکارکرد اطلاعاتی در فضای مجازی را نشان میدهد. نتایج بیانگر نگاه منفی جوانان به فضای مجازی و اخبار منتشر شده در این بستر بود و بهترین راهکار برای کاهش اثرگذاری شایعات و انتشار آنها را آگاهسازی و ارتقای سواد رسانهای مخاطبان میدانند.
حسن مومنی؛ مرجان آل بهبهانی
چکیده
تأثیرات مطلوب و یا آسیب‌زای فضای مجازی بر بخش‌های مختلف زندگی خاصه در ساحت تحصیلی و درسی همواره محل بحث بوده است. در همین راستا، هدف اصلی پژوهش حاضر پرداختن به تأثیر سبک زندگی مجازی محور بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان متوسطه (اول و دوم) شهرستان دهلران در سال تحصیلی 98-1397 بود که از میان آنها با روش نمونه‌گیری ...
بیشتر
تأثیرات مطلوب و یا آسیب‌زای فضای مجازی بر بخش‌های مختلف زندگی خاصه در ساحت تحصیلی و درسی همواره محل بحث بوده است. در همین راستا، هدف اصلی پژوهش حاضر پرداختن به تأثیر سبک زندگی مجازی محور بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان متوسطه (اول و دوم) شهرستان دهلران در سال تحصیلی 98-1397 بود که از میان آنها با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 360 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. همچنین ابزار تحقیق شامل پرسشنامه‌های استاندارد درگیری تحصیلی ریو (2013) و طاهری (1393) بودند که پایایی آن (با آلفای کرونباخ) 88/0 حاصل شد. نتایج همبستگی بین سبک زندگی مجازی محور و درگیری تحصیلی نشان داد رابطه معنادار ولی منفی بین آنها وجود دارد (001/0 ≥p، 39/0=r). تحلیل نتایج معادلات ساختاری با نرم‌افزار آیموس (Amos) نیز حاکی از این بود که متغیر سبک زندگی مجازی محور با ابعاد شش‌گانه آن (کسب دانش، ارتباط، هویت، خدمات، کسب لذت و بعد پیامدی) قادر به پیش‌بینی 51/0 (51/0= R2) واریانس متغیر درگیری تحصیلی است. ضریب بتا و سطح معناداری این رابطه نیز به ترتیب (53/0- =β، 001/0 ≥p) است. نتایج تحقیق نشان داد سبک زندگی مجازی محور بر روی امورات تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر منفی دارد. ازاین‌رو باید نسبت به اصلاح این سبک زندگی با رویکرد حداکثر سود و حداقل ضرر بهره برد.
علیرضا حسینی پاکدهی؛ محیا بهاریان
چکیده
فناوری‌های نوین ارتباطی با توانایی‌های بالقوه در ایجاد تحول در ارتباط اجتماعی، به مهمترین عنصر تغییرات اجتماعی در عصر مدرن تبدیل گشته است. رسانه‌های اجتماعی توانسته‌اند شبکه‌های اجتماعی مجازی متشکل از کاربران مختلف را به وجود آورند، کاربران با فعالیت‌های خود در این شبکه‌ها می‌توانند، کنش اجتماعی را مجازا بازتولید کنند. هدف ...
بیشتر
فناوری‌های نوین ارتباطی با توانایی‌های بالقوه در ایجاد تحول در ارتباط اجتماعی، به مهمترین عنصر تغییرات اجتماعی در عصر مدرن تبدیل گشته است. رسانه‌های اجتماعی توانسته‌اند شبکه‌های اجتماعی مجازی متشکل از کاربران مختلف را به وجود آورند، کاربران با فعالیت‌های خود در این شبکه‌ها می‌توانند، کنش اجتماعی را مجازا بازتولید کنند. هدف این پژوهش بررسی آن دسته از کنش‌های حاوی مضامین خشونتآمیز اجتماعی است و بنابر این هدف حدود3 هزار توئیت خشونتآمیز اجتماعی منتشر شده در بازهی زمانی یکساله، نیمه دوم سال 98 و نیمه اول سال 99 در شبکهی اجتماعی توئیتر به روش تماتک، تحلیل مضمون شده و اهداف و انگیزههای بازنشر خشونت اجتماعی مجازی کاربران بهدست آمد. هدف کاربران در بازنشر اعتراض-های اجتماعی خود 9 مضمون کلی را مورد مداقه خویش قرار دادهاند. کاربران با نشر اعتراضهای اجتماعی خود به مضامینی که حاوی خشونت نسبت به قانون اساسی، سرپرستی قانون اساسی، مسئولان و مدیران نظام جمهوری اسلامی، شیوهی اجرای عدالت، فعالیت رسانه‌های عمومی، دینداری، کنش‌های مجازی در شبکه‌های اجتماعی مجازی و درنهایت خوانش جایگاه زن در جامعه و مطالبات زنان پرداختند.
سید جواد شریف شیخ الاسلامی؛ فرهاد نظری زاده؛ احمد گائینی
چکیده
کی از مهمترین مسائل مورد توجه سیاستگذاران در حوزه رسانه موضوع آینده رسانه ها می باشد. اگر سیاستگذاران و تصمیم گیران در این عرصه به شناخت نسبت به آینده دست پیدا نکند نمی توانند نگاه پیش دستانه نسبت به موضوعات و جریان های محوله خود داشته باشند لذا همیشه با حالت های بحرانی مواجهه خواهند بود که تصمیم گیری در این زمانم بسیار هزینه بردار ...
بیشتر
کی از مهمترین مسائل مورد توجه سیاستگذاران در حوزه رسانه موضوع آینده رسانه ها می باشد. اگر سیاستگذاران و تصمیم گیران در این عرصه به شناخت نسبت به آینده دست پیدا نکند نمی توانند نگاه پیش دستانه نسبت به موضوعات و جریان های محوله خود داشته باشند لذا همیشه با حالت های بحرانی مواجهه خواهند بود که تصمیم گیری در این زمانم بسیار هزینه بردار می باشد. رسانه های اجتماعی تاثیر زیادی در گفتمان سازی و تغییر سبک زندگی و باورهای جامعه دارند. بنابراین بررسی آینده مخصوصا رسانه های اجتماعی در حوزه فضای مجازی بسیار مهم و با اهمیت است. در این پژوهش ما سعی در بررسی روندهای آینده شبکه های اجتماعی داشته ایم و در این مسیر با استفاده از 32 منابع که از سال 2018 به بعد انتخاب شده است به احصاء پیشران ها و کلان روندهای پرداخته و با استفاده از نظر نخبگان موثرترین پیشران را تعیین می نماییم. برای این کار از دو روش پنل خبرگان نرم افزار میک مک و روش AHP با استفاده از نرم افزار Expert Choice استفاده نموده ایم که نتایج حاصله از هر دو روش اهمیت تغییرات فناروی و اقتصاد را نشان می دهد. از بین تمام پیشران ها، فناوری به عنوان موثرترین پیشران در تغییرات آینده شبکه های اجتماعی تعیین شد.
پیمان باقرپور؛ حسین موسوی؛ سید علی محمد آذربخش
چکیده
چکیدهیکپارچگی و ادغام رسانه‌های سنتی و تحولات و تغییرات فناوری‌ها و رسانه‌های نوین باعث همگرایی رسانهای شده است. قطعا همگرایی یکی از مهمترین و در عین‌حال، بحث‌برانگیزترین مفاهیمی بوده است که در دو دهه گذشته، در حوزه صنعت رسانه مطرح شده است؛ به‌طوری که برخی از نظریه‌پردازان در آستانه قرن بیست و یکم، از همگرایی با عنوان انقلاب ...
بیشتر
چکیدهیکپارچگی و ادغام رسانه‌های سنتی و تحولات و تغییرات فناوری‌ها و رسانه‌های نوین باعث همگرایی رسانهای شده است. قطعا همگرایی یکی از مهمترین و در عین‌حال، بحث‌برانگیزترین مفاهیمی بوده است که در دو دهه گذشته، در حوزه صنعت رسانه مطرح شده است؛ به‌طوری که برخی از نظریه‌پردازان در آستانه قرن بیست و یکم، از همگرایی با عنوان انقلاب دوم صنعتی یاد می‌کنند. بنابراین این پدیده، فرآیندی مداوم و در حال پیشرفت است که تمامی حوزه‌های مرتبط با رسانه، از جمله فناوری، صنایع، محتوا و مخاطب را شامل میشود. بدین‌ترتیب در این پژوهش مساله این است که روش-های همگرایی میان صدا و سیما و فضای در حوزه تولید محتوا چیست؟ پژوهش حاضر به صورت کیفی انجام شده است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با 12 کارشناس، گردآوری و پس از استخراج و کدگذاری، مقوله‌بندی شده است. در نهایت، در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش،راهکارهایی ارائه شد، که عبارتند از: 1- آموزش سواد رسانهای مخاطب 2- تغییر کارکردهای رسانه 3- حذف پارازیت‌ها 4- استفاده متفاوت از هر دو فضای رسانهای 5- تعامل با مخاطب 6- تغییر استراتژی‌ها 7- تغییر سیاست‌ها از طریق طراحی آرایش رسانهای، ایجاد سیاست رسانهای، ایجاد گفتمان مشترک و برخورداری از نیروی متخصص 8- بهره‌مندی از آرشیو غنی، اعتماد اجتماعی و مزیت تشکیلاتی صدا و سیما 9- قابلیت تبدیل شدن و فرآوری محتوا 10- بهره‌مندی از مزیت نعمت تصویر در صدا و سیما 11- استفاده از محتوای مردم ساخت 12- استفاده از سرعت انتشار بالا در فضای مجازی 13- استفاده از موج سازی.
زهرا مجدی زاده؛ حمیده مولایی
چکیده
این مقاله سعی دارد با مطالعه دیاسپورا یا جامعه دور از وطن ایرانی، دغدغه‌های این گروه در رابطه با وطن خود و نیز سهم و تأثیر آنها در شکل‌گیری محتوای مرتبط با ایران در توئیتر را مورد تحلیل قرار دهد. اگرچه شکل‌گیری دیاسپورای ایرانی به پیش از ظهور فناوری‌ها و رسانه‌های نوین بازمی‌گردد؛ بااین‌وجود فضای مجازی و به‌ویژه اینترنت نقش ...
بیشتر
این مقاله سعی دارد با مطالعه دیاسپورا یا جامعه دور از وطن ایرانی، دغدغه‌های این گروه در رابطه با وطن خود و نیز سهم و تأثیر آنها در شکل‌گیری محتوای مرتبط با ایران در توئیتر را مورد تحلیل قرار دهد. اگرچه شکل‌گیری دیاسپورای ایرانی به پیش از ظهور فناوری‌ها و رسانه‌های نوین بازمی‌گردد؛ بااین‌وجود فضای مجازی و به‌ویژه اینترنت نقش مهمی در افزایش تعاملات، همکاری و اتحاد میان دیاسپورای ایرانی در سراسر جهان داشته که به‌تبع آن قدرت و تأثیرگذاری آنها را افزایش داده است. تحقیق حاضر، با استفاده از روش تحلیل متن در توئیتر انجام‌شده و به‌منظور تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج تحلیل بیانگر آن است که دیاسپورای ایرانی در توئیتر سهم عمده‌ای از مطالب مرتبط با ایران را به خود اختصاص داده و یکی از بازیگران کلیدی در این زمینه است. بااین‌وجود، نتایج حاکی از آن است که در این شبکه آنلاین، جریان ارتباطات چندمرحله‌ای بوده و هاب‌های اصلی این شبکه تعداد اندکی از سازمان‌های شکل‌گرفته توسط دیاسپورای ایرانی در جوامع میزبان هستند. همچنین تحلیل 270 توئیت منتخب از دیاسپورای ایرانی نشان میدهد که موضوع اصلی توئیت‌ها در سه مقوله کلی انتقاد از شرایط ایران، بازتاب و تشویق اعتراضات و خبررسانی قرار می‌گیرد.
محمد سعید ذکایی؛ محمد تقی کرمی؛ شیما فرزادمنش
چکیده
فضای مجازی عرصه ای برای بازنمایی هویت های اجتماعی است و در این میان هویت های زنانه نیز مجال بسیاری برای خود ابرازی در این میدان یافته اند. فضای مجازی همزمان انعکاس‌دهنده و برسازنده زندگی روزمره است. پژوهش حاضر با تأکید بر زندگی روزمره خانوادگی زنان ایرانی در اینستاگرام در جستجوی فهم چگونگی استفاده آنها از فضای مجازی برای تأثیرگذاری ...
بیشتر
فضای مجازی عرصه ای برای بازنمایی هویت های اجتماعی است و در این میان هویت های زنانه نیز مجال بسیاری برای خود ابرازی در این میدان یافته اند. فضای مجازی همزمان انعکاس‌دهنده و برسازنده زندگی روزمره است. پژوهش حاضر با تأکید بر زندگی روزمره خانوادگی زنان ایرانی در اینستاگرام در جستجوی فهم چگونگی استفاده آنها از فضای مجازی برای تأثیرگذاری بر مخاطب و الگوهای بازخورد مخاطبان در صفحات و پست‍های اینستاگرامرهای زن خانه دار می‌باشد. با تحلیل بیش از 800 پست از 26 اینستاگرامر و نظرات مخاطبان ذیل پست‍ها، سه مضمون کلی شامل مادری و خانه ایده آل؛ انقیاد توأم با قدرتمندی / بازنمایی هویت‌های زنانه-مردانه و پارادوکس‌های هویتی / بازنمایی مفهوم خوشبختی در پیوند با خانواده، مصرف تظاهری و زیبایی استخراج و تحلیل شده اند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که شبکه اینستاگرام برای زنان اینستاگرامر ایرانی دارای کارکرد هویت‍بخشی و فراغتی است که در بستر آن زنان ضمن بازنمایی نقش های جنسیتی در قالب کلیشه های سنتی، نسبت به الگوهای حاکم بر ساختارهای مردسالارانه مقاومت داشته و کنش‌های آگاهانه ای برای رسیدن به اهداف خود و تبدیل شدن به اینستاگرامر انجام می‌دهند و در این مسیر، همزمان درجاتی از سوژگی و فرودستی آنان بازنمایی میشود.
مژده ماهرخ مقدم؛ نسیم مجیدی قهرودی؛ افسانه مظفری
چکیده
به موازات توسعه جوامع و پیشرفت علمی و فرهنگی آن بعضی از مظاهر غیر مادی از جمله حقوق افراد نسبت به مطالبات آنها و جنبه های مختلف بهره برداری از اموال غیرمادی نیز به عنوان نوعی مال شناخته شدند که از آن جمله می توان به حقوق مالکیت معنوی اشاره نمود. از طرفی با پیدایش و گسترش محیط و فضای مجازی، توازن دیرین و همزیستی کپی رایت و منافع عمومی ...
بیشتر
به موازات توسعه جوامع و پیشرفت علمی و فرهنگی آن بعضی از مظاهر غیر مادی از جمله حقوق افراد نسبت به مطالبات آنها و جنبه های مختلف بهره برداری از اموال غیرمادی نیز به عنوان نوعی مال شناخته شدند که از آن جمله می توان به حقوق مالکیت معنوی اشاره نمود. از طرفی با پیدایش و گسترش محیط و فضای مجازی، توازن دیرین و همزیستی کپی رایت و منافع عمومی دستخوش آشفتگی شد.همچنین در حال حاضر به خاطر نپیوستن به کنوانسیون برن، ارتباط کشور با سطح بین المللی گسسته است. لذا توجه به حقوق مولف برای ایجاد ارتباط و مبادلات فرهنگی، اقتصادی و ... کشور در عرصه جهانی، ضروری است. در این پژوهش از روش دلفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگان، مولفان، مدرسان و فعالان در عرصه، حقوق، ارتباطات و فناوری اطلاعات است که در حوزه مالکیت معنوی نیز تجربه و تخصص لازم را دارا باشند. نمونه مورد مطالعه به صورت نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شد. بر اساس نتایج این پژوهش، عوامل موثر بر حقوق مالکیت معنوی در حوزه کتب و نشریات در فضای مجازی در چند محور شناسایی شد در واقع محقق پس از اجرای روش دلفی و اجماع نظر خبرگان، چهار حوزه موثر بر حقوق مالکیت معنوی شناسایی شد که عبارتند از: حوزه رسانه ای، حقوقی، فلسفی و فنی که لزوم سیاست گذاری مطلوب مسائل حقوق مالکیت معنوی، در این چهار حوزه احساس می شود.
بتول گرگین؛ احمد باقری
چکیده
مقاله حاضر به بررسی جرائم علیه حقوق خانواده در رسانه نوین فضای مجازی پرداخته است. جرایم علیه حقوق خانواده در فضای رسانهای سایبری از مباحث مهم و مبتلا به در جامعه امروز است که کمتر بدان توجه شده است. سه رویکرد "سلبی"، "ایجابی" و " وجود فرآیند پیچیده تاثیر و تاثر فضای مجازی و خانواده" از منظر اجتماعی نسبت به رسانه فضای مجازی درون و بیرون ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی جرائم علیه حقوق خانواده در رسانه نوین فضای مجازی پرداخته است. جرایم علیه حقوق خانواده در فضای رسانهای سایبری از مباحث مهم و مبتلا به در جامعه امروز است که کمتر بدان توجه شده است. سه رویکرد "سلبی"، "ایجابی" و " وجود فرآیند پیچیده تاثیر و تاثر فضای مجازی و خانواده" از منظر اجتماعی نسبت به رسانه فضای مجازی درون و بیرون نهاد خانواده وجود دارد. در هر سه رویکرد نقطه نظراتی وجود دارد که دال بر اهمیت تاثیر رسانه حاصل از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خانواده و ارتباطات درونی و بیرونی آن هستند. در منظر حاکمیتی و مدیریت این رسانه، نگاه و رویکرد سوم یعنی نه سلبی و نه ایجابی صرف بلکه واقعبینانه ملاک قرار گرفته است و سه راهکار اصلاح قوانین موجود جرائم رایانهای، تطبیق قوانین فضای حقیقی تدوین شده بر فضای مجازی و در آخر خانواده به عنوان خاستگاه مستقل تدوین قوانین پاسداشت خانواده در فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفتهاند. در هر سه راهکار وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب از نگاه نگارنده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که خانواده در فقه و حقوق ایران شخصیت حقوقی تلقی نشده و جرایم علیه خانواده در فضای مجازی همانند فضای حقیقی به صورت جرایم علیه اعضاء خانواده جرم انگاری شده است.
عبدالحسین کلانتری؛ عباس قنبری باغستان
چکیده
هدف این مقاله مطالعه سیر تحولات مفهومی در حوزه «شبکه‌های اجتماعی» در دو دهه اخیر با هدف ترسیم یک نمای کلی از وضعیت «شبکه‌های اجتماعی» در جهان است تا بتوان از نتایج آن برای توسعه و تحقیق در این زمینه در داخل کشور بهره برد. روش تحقیق مورد استفاده فرا تحلیل از نوع «علم‌سنجی» می‌باشد. جامعه آماری، کلیه اسناد علمی نمایه‌سازی ...
بیشتر
هدف این مقاله مطالعه سیر تحولات مفهومی در حوزه «شبکه‌های اجتماعی» در دو دهه اخیر با هدف ترسیم یک نمای کلی از وضعیت «شبکه‌های اجتماعی» در جهان است تا بتوان از نتایج آن برای توسعه و تحقیق در این زمینه در داخل کشور بهره برد. روش تحقیق مورد استفاده فرا تحلیل از نوع «علم‌سنجی» می‌باشد. جامعه آماری، کلیه اسناد علمی نمایه‌سازی شده در پایگاه استنادی «وب. آو. ساینس» بوده که طی بازه زمانی 1970 تا 2019 و با کلیدواژه «شبکه‌های اجتماعی» منتشر شده‌اند. برای نمایش تحول مفهومی، ابتدا کلیه تولیدات علمی بر اساس فراوانی آنها به سه بازه: 1- 2005 تا 2011، 2- 2012 تا 2015 و 3- 2016 تا 2019 طبقه‌بندی و برای نمایش آنها از نرم‌افزار «وس ویوور» استفاده شد. تحلیل مضمون دوره‌های مختلف نشان میدهد که تحقیقات در موضوع شبکه‌های اجتماعی از تمرکز بر ابعاد فنی و تکنولوژیکی (2005 تا 2011)، به سمت بررسی تأثیرات جانبی آن نظیر حوزه‌های آموزش، سلامت و حکمرانی (2011 تا 2015) و از آنجا به موضوعات مدیریت اطلاعات و اخبار جعلی (2016 تا 2019) حرکت کرده است. به علاوه، نتایج نشان می‌دهند که کشورهای آمریکا، انگلستان، چین و استرالیا بالاترین تولیدات را در این زمینه داشته و ایران در رده 45 جهان قرار دارد. نتایج این تحقیق همچنین ورود معنادار (به‌خصوص بعد از 2015) کشورهایی نظیر: قطر، بحرین، اردن، امارات، مراکش، پاکستان، قزاقستان، تایلند، مالزی و اندونزی به شبکه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تولید علم در این موضوع را نشان می‌دهند.
مریم پورجمشیدی؛ اکبر مومنی راد؛ افشین افضلی
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان و تأثیرپذیری آنها از فضای مجازی و با روش آمیخته متولی اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان بخش شامل صاحب‌نظران استان همدان در حوزۀ مسائل اجتماعی بودند که از بین آنها 10 نفر و همچنین متون نظری مربوط به پژوهش که از بین آنها 7 کتاب، 131 مقاله و 10 پایان‌نامه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه ...
بیشتر
این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد زندگی اجتماعی شهروندان و تأثیرپذیری آنها از فضای مجازی و با روش آمیخته متولی اکتشافی انجام شد. مشارکت‌کنندگان بخش شامل صاحب‌نظران استان همدان در حوزۀ مسائل اجتماعی بودند که از بین آنها 10 نفر و همچنین متون نظری مربوط به پژوهش که از بین آنها 7 کتاب، 131 مقاله و 10 پایان‌نامه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش کمّی نیز شهروندان استان همدان بودند که، 400 نفر به شیوه تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. نتایج در بخش کیفی شامل شش مقوله امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهیهای شهروندی؛ تقابل سنت و مدرنیته؛ اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیتپذیری اجتماعی بود. در بخش کمّی نیز نتایج نشان داد بیشترین استفاده از فضای مجازی از نظر کمیت به‌منظور تفریح و سرگرمی و کمترین آن فعالیت‌های تجاری و اقتصادی است. تأثیر فضای مجازی بر سه مقوله از مسائل اجتماعی شامل امنیت و سلامت اجتماعی؛ آگاهیهای شهروندی و تقابل سنت و مدرنیته، منفی؛ اما بر سه مقولۀ دیگر شامل اخلاق اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و مسئولیتپذیری اجتماعی مثبت بود.
مرتضی مردیها
چکیده
کمتر سپهری از زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و حتی علمی است که در پی پیدایش و فراگیری اینترنت و دیگر تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی دستخوش دگرگونی ن شده باشد. از میان انبوه حوزه‌هایی که از دنیای سیبرنتیک اثر پذیرفته است توجه ما در این مقاله به علوم انسانی و اجتماعی ناظر است. پرسش این است که فضای مجازی چه شرایط جدیدی برای علوم انسانی ...
بیشتر
کمتر سپهری از زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی و حتی علمی است که در پی پیدایش و فراگیری اینترنت و دیگر تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی دستخوش دگرگونی ن شده باشد. از میان انبوه حوزه‌هایی که از دنیای سیبرنتیک اثر پذیرفته است توجه ما در این مقاله به علوم انسانی و اجتماعی ناظر است. پرسش این است که فضای مجازی چه شرایط جدیدی برای علوم انسانی و اجتماعی فراهم کرده است، و این شرایط تا چه پایه برای رشد و توسعه و بهبود این علوم مددکار یا مشکلزا بوده است. طیف برآوردها از مثبت تا منفی گسترده است. با ظهور شبکه‌های اجتماعی، اکثریت گستردهای از جامعه که مصرفکنندۀ منفعل وسایل ارتباطجمعی کلاسیک بوده‌اند به مصرفکننده صاحبنظر یا حتی تولیدکننده آماتور تبدیل شده‌اند. یافتهها حاکی از این است که در این تحول، دو فرایند دموکراتیزاسیون و لیبرالیزاسیون ارتباطات و فضای مجازی علمی، همچون زیرمجموعهای از آن، به همراه هم پیش رفتهاند. برآوردهای مثبت بیشتر به مورد نخست و برآوردهای منفی بیشتر به مورد دوم منسوب است. با رویکردی تحلیلی، در پی تقویت این ایده هستیم که، همچون دنیای غیرمجازی، این دو همراه هماند، هرچند این مانع تلاش برای افزایش سرجمع مثبت آنها نیست.
منیر روزبهانی؛ باقر ساروخانی؛ ستار پروین
چکیده
مقاله حاضر با تأکید بر تعاملی بودن رسانه‌های جدید به تبیین ارتباط میان مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی (با تأکید بر گفتگوی اجتماعی) و تسامح قومی در بین شهروندان تهرانی پرداخته است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث زمانی، مقطعی و ازلحاظ روش جمع‌آوری داده‌ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان تهرانی بودند، که تعداد 384 ...
بیشتر
مقاله حاضر با تأکید بر تعاملی بودن رسانه‌های جدید به تبیین ارتباط میان مصرف شبکه‌های اجتماعی مجازی (با تأکید بر گفتگوی اجتماعی) و تسامح قومی در بین شهروندان تهرانی پرداخته است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث زمانی، مقطعی و ازلحاظ روش جمع‌آوری داده‌ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان تهرانی بودند، که تعداد 384 نفر بر اساس برآورد فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای و تصادفی سیستماتیک، به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. با توجه به یافته‌های پژوهش، می‌توان چنین استدلال کرد که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، امکان برقراری ارتباط و امکان گفتگو را به‌عنوان سازوکاری مناسب جهت تقویت پیوندهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بین خردهفرهنگها و نیز قومیتهای یک جامعه فراهم نموده و نتیجتاً تسامح بین آنها را ارتقاء می‌دهند. به عبارتی» افزایش مصرف بهینه و متعارف، افزایش استفاده مدیریت شده، پایین بودن سطح استفاده عامیانه و تفننی و نیز افزایش شکل‌گیری گفتگوی اجتماع«، در کنار یکدیگر می‌توانند به‌عنوان مدلی جهت افزایش سطح تسامح قومی مدنظر قرار گیرند.
مصطفی غفاری ساروی
چکیده
دغدغه محوری این تحقیق پرداختن به نقشی است که فضای مجازی در ساختن چارچوب‌های تصمیم‌گیری برای رأی‌دهندگان در انتخابات دارد و به این منظور بر انتخابات مجلس دهم در کلان‌شهر ایران به‌عنوان پایتخت جمهوری اسلامی تمرکز نموده است. در چارچوب رویکرد تفسیری، روش کیفی برای این پژوهش برگزیده‌شده و از چارچوب‌سازی، که یکی ازنظریات تعدیل‌کننده ...
بیشتر
دغدغه محوری این تحقیق پرداختن به نقشی است که فضای مجازی در ساختن چارچوب‌های تصمیم‌گیری برای رأی‌دهندگان در انتخابات دارد و به این منظور بر انتخابات مجلس دهم در کلان‌شهر ایران به‌عنوان پایتخت جمهوری اسلامی تمرکز نموده است. در چارچوب رویکرد تفسیری، روش کیفی برای این پژوهش برگزیده‌شده و از چارچوب‌سازی، که یکی ازنظریات تعدیل‌کننده رهیافت انتخاب عقلانی است، به‌عنوان مفهوم راهنما بهره گرفته‌شده است. در مقام گردآوری داده و برای مطالعه عمیق‌تر موضوع از منظر کنشگران، یک رشته مصاحبه با شهروندان تهرانی که در دوران رقابت انتخاباتی کاربر فضای مجازی بوده‌اند ترتیب داده‌شده است. سپس داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها با استفاده از روش کیفیِ تحلیل مضمونی با رویکرد نظری تفسیر شده‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که فضای مجازی با راهبردهایی چون برجسته‌سازی، پیش‌زمینه‌سازی، سرنخ‌دهی و بافت‌زدایی به شکل مستقیم یا از طریق رهبران عقاید به چارچوب‌های سه‌گانه شناختی، راه‌حل‌یابی و انگیزشی رأی‌دهندگان در این انتخابات شکل داده است. به‌این‌ترتیب می‌توان نقش فضای مجازی را در سه سطح ترغیب به اصل مشارکت در انتخابات، رأی‌دهی فهرستی و تقویت یا تعدیل گرایش به جناح‌های سیاسی شناسایی کرد.
اشرف کریمی راهجردی؛ عبدالعلی قوام؛ رها خرازی آذر؛ علی گرانمایه پور
چکیده
این پژوهش به بررسی نقش رسانه های مبتنی بر موبایل بر شکل گیری خرد جمعی پرداخت. در این پژوهش کیفی، با رویکرد تحلیل محتوا، جامعه آماری اساتید دانشگاه و صاحب نظران بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته بود که تا حد اشباع پیش رفت. غالب افراد خرد جمعی را نوعی تصمیم گیری جمعی و مشارکتی بر مبنای نظام ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی نقش رسانه های مبتنی بر موبایل بر شکل گیری خرد جمعی پرداخت. در این پژوهش کیفی، با رویکرد تحلیل محتوا، جامعه آماری اساتید دانشگاه و صاحب نظران بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته بود که تا حد اشباع پیش رفت. غالب افراد خرد جمعی را نوعی تصمیم گیری جمعی و مشارکتی بر مبنای نظام ارزشی و تجربیات مرجع با توان تشخیص و درک عمومی یک گروه انسانی نسبت به مسائل مشترک می دانستند که حاصل هم افزایی درک و تشخیص آحاد گروه در یک مشارکت ضابطه مند است و شاخص هایی چون مشارکت جمعی بر اساس منفعت جمعی مبتنی بر عقل جمعی با توجه به حساسیت اجتماعی و رفتار جمعی با توجه به تجربیات مرجع و نظام ارزشی و توجه ویژه به فرهنگ و زبان و تاریخ مشترک و عمومیت دیالکتیک عقل و هیجان در جمع در راستای سودجویی اجتماعی و مشارکت را برای آن برشمردند و ابراز داشتند رسانه های مبتنی بر موبایل به سبب فرامرزی و کم هزینه بودن، گسترش آزادی بیان، محلی برای تضارب افکار عمومی شده اندو امکان اشاعه افکار عمومی از طریق مشارکت مستقیم شهروندان را فراهم آورده اند و بستر انعکاس واقعیت های اقتصادی و اجتماعی بدون سانسورو بدون جانبداری و اعطاء فرصت یکسان به موافقان و مخالفان برای اظهار نظر سبب شده تا گامی در راستای شکل گیری خرد جمعی برداشته شود.
کیانوش کریمی؛ جلال غفاری قدیر
چکیده
با ورود رسانه‌های نوین و افزایش سطح سواد عمومی، افکار عمومی و اقناع آن اهمیت دوچندان یافته است.. اقناع که به گفته ساروخانی غایت هر ارتباط، اعم از انسانی یا رسانهای است، نقش کلیدی جهت تقویت جایگاه جهانی و دستیابی به اهداف راهبردی برای هرگونه جریان سیاسی، اقتصادی و ... ایفا می‌کند. پژوهش حاضر سعی نموده است با استفاده از قابلیت‌های ...
بیشتر
با ورود رسانه‌های نوین و افزایش سطح سواد عمومی، افکار عمومی و اقناع آن اهمیت دوچندان یافته است.. اقناع که به گفته ساروخانی غایت هر ارتباط، اعم از انسانی یا رسانهای است، نقش کلیدی جهت تقویت جایگاه جهانی و دستیابی به اهداف راهبردی برای هرگونه جریان سیاسی، اقتصادی و ... ایفا می‌کند. پژوهش حاضر سعی نموده است با استفاده از قابلیت‌های بازی‌وارسازی به‌عنوان یک ابزار انگیزشی به رهیافتی جامع برای اقناع افکار عمومی در فضای مجازی دست یابد. برای دستیابی به چنین رهیافتی سعی شده است با استفاده از 3 گام متوالی متشکل از روش پژوهش اسنادی، دلفی و مصاحبه عمیق با کارشناسان حوزه بازی‌وارسازی و فضای مجازی مدلی جامع برای اقناع افکار عمومی در فضای مجازی ارائه شود. درنتیجه گام اول و دوم پژوهش و با استفاده از روش اسنادی و دلفی( در سه دور متوالی) مدل جامع تأثیرگذاری بر افکار عمومی (7 مرحله) و 13 قابلیت بازی‌وارسازی مشخص شدند. در گام سوم و نهایی پژوهش نیز بر اساس نتایج دو مرحله نخستِ پژوهش، مدل‌هایی برای بازی‌وارسازی مراحل تأثیرگذاری بر افکار عمومی ارائه شد. مدل هفت مرحله‌ای تأثیرگذاری بر افکار عمومی که به‌عنوان ابزاری مهم در دنیای تبلیغات شناخته میشود می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای اقناع افکار عمومی در فضای مجازی استفاده شود. استفاده از فناوری بازی‌وارسازی که دارای پیشینه قوی در جذب و درگیر سازی مخاطبان دارد موفقیت مدل تأثیرگذاری بر افکار عمومی را تضمین می‌نماید. بازی‌وارسازی با تلفیق در مدل‌های اقناع افکار عمومی اثربخشی و کارایی آنها را به‌مراتب افزایش میدهد.
مهدخت بروجردی؛ سید حسن ایلالی
چکیده
شبکه‌های اجتماعی عامل مهمی برای تغییرات اجتماعی و ابزار مناسبی برای فرهنگ‌سازی هستند. ارتباطات مجازی با ایجاد استقلال ارتباطی از رسانه‌های جریان اصلی، روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را تسهیل می‌کند و به‌تبع آن، افزایش انعطاف و انطباق فرهنگی ارتباط‌گران را سبب میشود. این شبکه‌ها به علت تعدد و تنوع، شرایط لازم را برای ...
بیشتر
شبکه‌های اجتماعی عامل مهمی برای تغییرات اجتماعی و ابزار مناسبی برای فرهنگ‌سازی هستند. ارتباطات مجازی با ایجاد استقلال ارتباطی از رسانه‌های جریان اصلی، روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کاربران را تسهیل می‌کند و به‌تبع آن، افزایش انعطاف و انطباق فرهنگی ارتباط‌گران را سبب میشود. این شبکه‌ها به علت تعدد و تنوع، شرایط لازم را برای ارتقاء سواد رسانهای کاربر به‌عنوان شهروند هوشمند محقق می‌سازند. این پژوهش کیفی باهدف بررسی پیامدهای زیست مجازی ایرانیان با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. یافته‌های تحقیق با بهره‌گیری از مطالعات اسنادی و انجام 25 مصاحبه با خبرگان و کاربران فعال بدست آمد. برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان، در ابتدا از روش نمونه‌گیری هدفمند و سپس از نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد. برای تحلیل مصاحبه‌ها و ترسیم مدل شبکه مضامین از نرم‌افزار MAXQDA نسخه 10 بهره گرفته شد. پیامدهای مثبت زیست مجازی ایرانیان توانمندی ارتباطی، خودکاوی جمعی و اصلاح برخط اجتماعی و سیاسی، شکل‌گیری و تقویت حوزه عمومی، نوآوری، کارآفرینی و توانمندی اقتصادی است. پیامدهای منفی زیست مجازی ایرانیان آسیب‌های روانی و اجتماعی، بی‌سازمانی اجتماعی، تولید و توزیع محتوای سطحی و عامه‌پسند، سبک زندگی سیال و ناپایدار و تعارض هویتی است. زیست مجازی ایرانیان دوره گذار خود را طی می‌کند و در شرایط گذار، دستیابی به پیامدهای مثبت دور از انتظار است. بنابراین ارتقاء سواد رسانهای کاربران و رفع محدودیت‌های عمومی و خصوصی راهبرد اصلاح و ارتقاء زیست مجازی ایرانیان است.
علیرضا عبداللهی نژاد؛ نوشین مجلسی
چکیده
مقاله حاضر به مطالعه پدیده خشونت‌کلامی در صفحات مجازی پربازدید در اینستاگرام پرداخته است. بدین منظور در گام نخست، صفحات پرطرفداری که تا زمان آغاز این پژوهش بیش از یک میلیون دنبال‌کننده داشتند، شناسایی شد. این صفحات متعلق به 19 سلبریتی هنری در داخل ایران است. پس از آن، اظهارنظرهای دنبال‌کنندگان این صفحات از منظر خشونت کلامی مورد مطالعه ...
بیشتر
مقاله حاضر به مطالعه پدیده خشونت‌کلامی در صفحات مجازی پربازدید در اینستاگرام پرداخته است. بدین منظور در گام نخست، صفحات پرطرفداری که تا زمان آغاز این پژوهش بیش از یک میلیون دنبال‌کننده داشتند، شناسایی شد. این صفحات متعلق به 19 سلبریتی هنری در داخل ایران است. پس از آن، اظهارنظرهای دنبال‌کنندگان این صفحات از منظر خشونت کلامی مورد مطالعه قرار گرفت. در این پژوهش از نظریه‌های ادب از براون و لوینسون (1978 و 1987) و بیادبی کلامی از کالپپر (2011) که با محوریت وجهه، ذیلِ نظریه نمایشی گافمن قرار میگیرند، استفاده شده است. برای انجام پژوهش از روش کیفیِ تحلیل مضمون استفاده شد. سرانجام، با تحلیل حدود 1500 اظهارنظر (کامنت) که حاوی خشونت کلامی بودند، اشباع نظری حاصل شد و تعداد 9 مضمون فراگیر با عنوان زندگی شخصی، جایگاه و مقام حرفه‌ای هنرمند، آسایش و رفاه، جنسی، جنسیت، سیاست، مذهب، قومیت و اصل و نسب و دغدغه‌های اجتماعی، فرهنگی و شهروندی استخراج شدند. پس از این مرحله، شبکه مضامین فراگیر به عنوان الگوهای اصلی و پرتکرار داده‌های متنی، ترسیم و همچنین پیش از آن در جداول نُهگانه دو سطح دیگر مضامین یعنی تعداد مضامین پایه و سازماندهنده آورده، توصیف و تحلیل شد.
مهدخت بروجردی؛ امیرسعید صدیق
چکیده
تأثیر رسانه‌های مجازی بر افکار و هویت مخاطبان در سطح قومی و ملی از مباحث بحث‌برانگیزی است که موضوع تحقیقات متعددی در دهه 80 و آغازین سال‌های دهه 90 شمسی در محافل علمی و دانشگاهی بوده است. در پژوهش حاضر، از میان تحقیقات موجود در زمینه تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی، دوازده مقاله منتشر شده در نشریات علمی، انتخاب شدند و به شیوه فرا ...
بیشتر
تأثیر رسانه‌های مجازی بر افکار و هویت مخاطبان در سطح قومی و ملی از مباحث بحث‌برانگیزی است که موضوع تحقیقات متعددی در دهه 80 و آغازین سال‌های دهه 90 شمسی در محافل علمی و دانشگاهی بوده است. در پژوهش حاضر، از میان تحقیقات موجود در زمینه تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی، دوازده مقاله منتشر شده در نشریات علمی، انتخاب شدند و به شیوه فرا تحلیل مورد بررسی قرار گرفتند. نکته مشترک این تحقیقات، سنجش تأثیرات فضای مجازی بر هویت ملی و قومی مخاطبان بوده است. در این فرا تحلیل، داده‌های جمع‌آوری شده از مقالات مورد بررسی قرار گرفتند تا بهاین پرسش پاسخ دهند که رسانه‌های جدید با توجه به رشد سریع در میان جامعه قومی ایران به‌ویژه نسل جوان، در تعامل با هویت قومی و ملی چه آثار و پیامدهایی داشتهاند. دستاورد اکثر پژوهشهای مورد بررسی، تأیید تأثیر مثبت فضای مجازی بر هویت قومی بود؛ اگرچه از دید بعضی از محققان، اثرات منفی فضای مجازی نیز نادیده گرفته نشده بود. تقویت مرزبندیها و رشد انشعابات کوچک قومی ازجمله اثرات منفی قلمداد شده بود. همچنین، بهزعم پژوهشها، نشانههایی از جریان هویت زدای قومی نیز قابل کتمان نیست.
پریسا علیخانی؛ حمیده حرمتی؛ سید ابوالحسن میری
چکیده
عوامل متعددی بر رفتار کاربران در فضای مجازی و به طور ویژه برنامه‌های کاربردی پیام‌رسانی تلفن همراه که زیرمجموعه‌ی کوچکی از این فضا هستند موثر است. هدف این پژوهش بررسی گرایش نوشتار کاربران در فضای مجازی به سمت یک زبان رمزگونه و نمایه‌ای است. در این راستا نگارندگان به بررسی نوع رفتار کاربران در فضای مجازی (با تآکید بر برنامه‌های گوشی ...
بیشتر
عوامل متعددی بر رفتار کاربران در فضای مجازی و به طور ویژه برنامه‌های کاربردی پیام‌رسانی تلفن همراه که زیرمجموعه‌ی کوچکی از این فضا هستند موثر است. هدف این پژوهش بررسی گرایش نوشتار کاربران در فضای مجازی به سمت یک زبان رمزگونه و نمایه‌ای است. در این راستا نگارندگان به بررسی نوع رفتار کاربران در فضای مجازی (با تآکید بر برنامه‌های گوشی تلفن همراه) از طریق مطالعهی فعالیت افراد در گروه-ها، گفتگو های خصوصی، بررسی پروفایل، نمایه، نام کاربری و عناوین گروهها پرداختند. نتایج تحلیلها نشان داد که رفتار کاربران پس از ورود به این برنامهها، متأثر از عواملی خواهد بود که به شکل گرفتن نوعی زبان رمزگونه و نمایه‌ای و در حالت اغراق شده، هیروگلیف نوین منجر شده است. در این نوع از ارتباطات، تنها نوشتار ابزار مکالمات، نوشتار است و در نتیجهی حذف شدن بعضی از اعضای بدن در ارتباطات مانند ارتباط چشمی، از بین رفتن ارتباطات کلامی و شنیدار، از رسمالخط خاص و برچسبها استفاده میشود. نوآوری این پژوهش تفکر در مورد تغییر رسمالخط و نوشتار زبان و ادبیات فارسی در برنامه‌های کاربردی تلفن همراه و بررسی عوامل شکل‌گیری آن بودهاست.
علیرضا حسینی پاکدهی؛ حسنیه السادات شبیری
چکیده
روش‌ها و میزان موفقیت آموزش سواد رسانهای در کشورهای مختلف، متفاوت است؛ برای مثال کشوری چون کانادا باسابقه‌ای طولانی در آموزش سواد رسانهای، یکی از موفق‌ترین‌های این حوزه در جهان است. اما آموزش سواد رسانهای در ایران با وجود فراگیری رسانه‌ها در کشور، پدیده‌ای نسبتاً نوظهور محسوب میشود. این پژوهش باهدف مقایسه عملکرد یک کشور ...
بیشتر
روش‌ها و میزان موفقیت آموزش سواد رسانهای در کشورهای مختلف، متفاوت است؛ برای مثال کشوری چون کانادا باسابقه‌ای طولانی در آموزش سواد رسانهای، یکی از موفق‌ترین‌های این حوزه در جهان است. اما آموزش سواد رسانهای در ایران با وجود فراگیری رسانه‌ها در کشور، پدیده‌ای نسبتاً نوظهور محسوب میشود. این پژوهش باهدف مقایسه عملکرد یک کشور الگو در آموزش سواد رسانهای (کانادا) با کشوری نوپا در این راه (ایران) انجام شد. به همین منظور، عملکرد شبکه آگاهی رسانهای کانادا که از طریق «وب‌سایت مدیااسمارتس» به آموزش سواد رسانهای می‌پردازد و «وب‌سایت سواد رسانهای» ایران که تا امروز، تنها نمونه فارسی آموزش سواد رسانهای در فضای مجازی بوده است، با روش «تحلیل محتوا» مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. از مهمترین یافته‌های پژوهش می‌توان به این موارد اشاره کرد: در وب‌سایت کانادایی بیشترِ مطالب دارای ویژگی‌های یک متن «آموزشی» هستند اما محتواهای سایت ایرانی در حد ارائه «اطلاعات عمومی» درباره سواد رسانهای و تأکید بر ضرورت و اهمیت فراگیری آن محدود شده است. در دو وب‌سایت مورد بررسی، اطلاع‌رسانی و آموزش درباره سواد رسانهای بیشتر بر محفوظ ماندن از «مخاطرات» و «پیامدهای منفی» رسانه‌ها تمرکز دارد تا توجه به بهره‌مندی از «مزایا» و «پیامدهای مثبت» رسانه‌ها. همچنین با توجه به تقسیم‌بندی توانمندی سواد رسانهای به دو حوزه «دانش» و «مهارت» در هر دو وب‌سایت بیشتر به حوزه «دانش» توجه شده است و درنهایت، وب‌سایت کانادایی در تدوین مطالب آموزشی از نظریه‌های متخصصان سواد رسانهای بهره گرفته بود؛ موضوعی که در مطالب وب‌سایت ایرانی کمتر دیده شد.
آسیه شریعتمدار
چکیده
اغلب دانش‌آموختگان رشته‌های یاورانه با فرایند پرورش هویت حرفه‌ای با مشکل روبه‌رو می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش کارورزی در شبکه‌های مجازی در تقویت هویت حرفه‌ای و بررسی کیفی امکانات و موانع این روش است. روش این تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون پاسخ‌های کارورزان در مورد تجارب کارورزی خود در فضای مجازی و روش جمع‌آوری داده‌ها، ...
بیشتر
اغلب دانش‌آموختگان رشته‌های یاورانه با فرایند پرورش هویت حرفه‌ای با مشکل روبه‌رو می‌شوند. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش کارورزی در شبکه‌های مجازی در تقویت هویت حرفه‌ای و بررسی کیفی امکانات و موانع این روش است. روش این تحقیق کیفی و از نوع تحلیل مضمون پاسخ‌های کارورزان در مورد تجارب کارورزی خود در فضای مجازی و روش جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جامعه آماری دانشجویان رشته‌های یاورانه دانشگاههای سراسر کشور و دانش آموختگان این رشتهها بود. نمونه گیری به صورت هدفمند از میان کارورزان فعال و تعداد افراد نمونه 20 نفر بود. طبق یافته‌های کد گزاری شده، امکانات کارورزی در شبکه مجازی در سه مضمون اصلی امکانات فضای مجازی، امکانات فراهم شده به وسیله مشاور و امکانات ناشی از روند (کنش متقابل فضای مجازی، کارورزان و مشاور) طبقه بندی شد. سرعت اینترت، فقدان نشانههای صوتی و تصویری، کاهش اثر بخشی مشاوره، سختی تایپ کردن، ابهام در گفت و شنود و کاهش درگیری ذهنی به عنوان موانع شناسایی شدند. کارورزی در فضای مجازی، با توجه به محدودیت فعلی امکانات، می‌تواند به عنوان روش کمکی، حجم بالای اعضای سازمان نظام را که در صف گرفتن پروانه هستند، پاسخگو باشد.
